Lao là tình trạng nhiễm vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, thường gặp nhất ở phổi nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương (lao màng não), hệ bạch huyết, hệ tuần hoàn (lao kê), hệ niệu dục, xương và khớp.
Hiện nay lao là bệnh nhiễm khuẩn chính và thường gặp nhất, ảnh hưởng đến 2 tỉ người tức 1/3 dân số, với 9 triệu ca mới mỗi năm, gây 1,5 triệu người tử vong (ước tính 2016), hầu hết ở các nước đang phát triển.
Hầu hết (90%) các trường hợp nhiễm khuẩn lao là tiềm ẩn không triệu chứng. 10% những người này trong cuộc đời họ sẽ tiến triển thành bệnh lao có triệu chứng, và nếu không điều trị, nó sẽ giết 50% số nạn nhân. Tuy số người chết vì bệnh lao đã giảm đi rất nhiều, theo WHO năm 2016 mỗi ngày vẫn có khoảng 4.100 người chết, so với bệnh AIDS 3.300, làm cho bệnh này vẫn là bệnh truyền nhiễm gây chết người nhiều nhất trên thế giới.
Sự sao nhãng trong các chương trình kiểm soát lao, sự bùng phát của đại dịch HIV/AIDS và việc di dân đã khiến lao trỗi dậy. Các chủng lao kháng đa thuốc (MDR, multiple drug resistant) đang tăng. Năm 1993, Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu đối với lao.
Năm 1944, streptomycin ra đời, chính thức chấm dứt nỗi đau khổ kéo dài gần 5000 năm của nhân loại. Với đầy đủ các phương tiện kháng sinh trong tay, con người tưởng chừng như đã có thể thanh toán gọn gàng căn bệnh này, nhưng cho đến những năm 1990, Lao đã chính thức quay trở lại. Có 2 nguyên nhân chính lý giải cho điều này: sự phát sinh của các chủng Lao kháng thuốc, và sự xuất hiện của cơn ác mộng mới mang tên HIV/AIDS
Nguyên nhân gây bệnh là một loại vi khuẩn tên là Mycobacterium Tuberculosis (MTB). Đây là vi khuẩn lây truyền qua không khí, tức là bạn có thể hít phải không khí có vi khuẩn do tiếp xúc gần, hít thở vi khuẩn trong cùng bầu không khí mà người bệnh lây lan khi ho.
Sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn lao MTB không hoạt động ngay mà sẽ ở trạng tháng “ngủ”. Giai đoạn này gọi là giai đoạn ủ bệnh. Vì vi khuẩn chưa hoạt động nên không có triệu chứng và không lây lan. Nếu xét nghiệm, bạn vẫn sẽ có kết quả dương tính với vi khuẩn này dù không có dấu hiệu nào cả. Nguy cơ bệnh lao có thể giảm đáng kể nếu phát hiện vi khuẩn sớm từ giai đoạn này.
Tuy vậy, trong mười người nhiễm vi khuẩn MTB, thì sẽ có một người sẽ phát triển thành bệnh. Vi khuẩn sẽ tấn công cơ thể khi hệ miễn dịch chưa kịp chống lại chúng, hoặc sẽ chờ tới khi hệ miễn dịch yếu đi (như ở người cao tuổi, người nhiễm HIV…). Vì vậy, thời gian ủ bệnh sẽ khác với mỗi người. Khi đã hoạt động, vi khuẩn sẽ phát triển từ phổi và theo máu di chuyển sang các cơ quan khác của cơ thể.
Bệnh lao có thể chữa trị khỏi tương đối dễ dàng. Thường bạn phải sử dụng thuốc trong vòng 6 tháng hoặc lâu hơn. Việc điều trị đúng cách thường bao gồm sử dụng 3–4 loại kháng sinh hằng ngày. Bạn sẽ cảm thấy khỏe hơn sau vài tuần. Dù vậy, bệnh vẫn có thể tái phát. Việc hoàn tất quá trình điều trị kể cả khi các triệu chứng biến mất rất quan trọng. Nếu các loại thuốc được ngưng sử dụng quá sớm, vi khuẩn vẫn còn ở trong cơ thể. Bệnh lao có thể quay trở lại, lan đến các phần khác của cơ thể và lây cho người khác. Thành viên gia đình và những người tiếp xúc gần với bạn nên được theo dõi có mắc bệnh hay không.
Vệ sinh sạch sẽ
Mỗi cá nhân cũng như gia đình nên thực hiện lối sống vệ sinh, sạch sẽ. Luôn giữ cho nơi ở thông thoáng, khô ráo, tránh những nơi yếm khí, thiếu ánh sáng, không khí và ẩm ướt…
Ăn uống đủ chất
Chúng ta nên biết rằng 90% nhiễm khuẩn lao là không có triệu chứng, chỉ có 10% lao là có triệu chứng rõ rệt. Trong 10% đó có một nửa chết vì bệnh lao. Như vậy 90% ca nhiễm lao không có cơ hội phát triển thành bệnh, điều này được lí giải là do hệ thống miễn dịch hoạt động tốt, chế ngự hoàn toàn khuẩn lao nằm yên một chỗ và không thể hoạt động gây bệnh. Một cơ thể khỏe mạnh sẽ át được bệnh lao.
Thường xuyên khám sức khỏe định kì