บทที่ ๙ ศูนย์อำนวยการยิง

บทที่ ๙

ศูนย์อำนวยการยิง

กล่าวทั่วไป การอำนวยการยิงคือ การใช้วิธีการทางเทคนิคในการยิงให้แก่หน่วยยิง

ก. ศูนย์อำนวยการยิง (ศอย.) เป็นส่วนหนึ่งของหน่วย ค. ซึ่งมีหน้าที่อำนวยการยิงและเป็นที่บังคับการ ศอย.นำเอาคำขอยิงมาคำนวณหาหลักฐานยิงและออกคำสั่งยิงไปยังปืน สามารถเรียกได้ว่าเป็นส่วนสมองหรือศูนย์ประสานของหน่วย ผบ.หมวดใช้การควบคุมหน่วยได้โดยผ่านทาง ศอย.เพื่ออำนวยให้เกิดความสะดวกในการควบคุมการยิง, รวมอำนาจการยิง และการดำเนินกลยุทธทั้งสิ้นของหมวด เมื่อตอน ค.ได้รับมอบภารกิจให้ไปสมทบกองร้อยปืนเล็ก หรือต้องแยกออกไปจากหมวด จะต้องตั้ง ศอย.ของตนเองขึ้น

ข. ที่ตั้ง ศอย.ควรตั้งใกล้กับส่วนยิงพอสมควร โดยให้สามารถออกคำสั่งด้วยวาจาไปยังปืนได้ในเมื่อการติดต่อทางสายขัดข้อง อย่างไรก็ดีไม่ควรจะอยู่ในที่ที่ขัดขวางต่อการปฏิบัติการยิงของปืนด้วย

การทำงานของ ศอย.

ก. วงรอบการทำงาน ศอย.เริ่มวงรอบการทำงานเมื่อได้รับคำขอยิงจาก ผตน. ก็นำมาจดบันทึกแล้วทวนคำขอยิงไปยัง ผตน.ด้วยพนักงานวิทยุ/โทรศัพท์ การบันทึกนั้นถูกบันทึกลงบนแผ่นบันทึกเจ้าหน้าที่คำนวณ และกรุยลงไปบนแผ่นกรุยจุด ผู้อำนวยการยิงทำการจดที่ตั้งและลักษณะของเป้าหมายแล้วนำมาพิจารณาในการกำหนดปืนที่จะทำการยิง, จำนวนนัด, ชนิดกระสุนและชนวนที่จะใช้ และออกเป็นคำสั่งยิงไปยังเจ้าหน้าที่คำนวณ เพื่อดำเนินกรรมวิธีต่อไป

พนักงานวิทยุ/โทรศัพท์ส่งข้อความที่สำคัญในคำสั่งของผู้อำนวยการยิงไปยัง ผตน. (ข่าวถึงผู้ตรวจ การณ์หน้า) เจ้าหน้าที่คำนวณหาหลักฐานยิงแล้วส่งไปยังปืนต่าง ๆ เป็นคำสั่งยิง ผบ.หมวดซึ่งอยู่ที่ ศปยส.เห็นว่าถูกต้อง ผบ.หมวดจะไม่แจ้งอะไร วิธีนี้เรียกว่าระบบ "เงียบรับฟัง"

ข. การประกอบกำลัง

๑. ความต้องการในการปฏิบัติงาน เพื่อให้การทำงานได้ผล จึงแบ่งงานออกเป็น ๓ ส่วน คือ

ก) ผู้อำนวยการยิง มีหน้าที่ในการกำกับดูแลการทำงานของเจ้าหน้าที่ใน ศอย. พิจารณาคำขอยิงเพื่อไตร่ตรองถึงความเหมาะสมต่อเป้าหมายที่หน่วยจะทำการยิง ถ้าตกลงใจว่ายิงก็นำมาตัดสินว่าจะปฏิบัติภารกิจอย่างไร จึงออกคำสั่งให้ทำการยิง ทำการบันทึกลงในแผ่นบันทึกหลักฐานยิง

ข) เจ้าหน้าที่คำนวณ ทำการหาหลักฐานยิงจากแผ่นกรุยจุดและสมุดตารางยิง ส่งรายการต่าง ๆ เป็นคำสั่งยิง ทำการบันทึกหลักฐานลงบนแผ่นบันทึกเจ้าหน้าที่คำนวณ จนจบภารกิจ

ค) พนักงานวิทยุ/โทรศัพท์ ดำรงการติดต่อสื่อสารระหว่าง ศปยส. และ ผตน. ส่งข่าวไปยัง ผตน. (ข้อความที่ ผตน.จำเป็นต้องทราบ เช่น หมวด กระสุนระเบิด ๓ นัด เป้าหมาย กก. ๑๐๐๑)

๒. ศอย.ของหมวด ปกติผู้อำนวยการยิงของ ศอย.ของหมวดจะเป็นพันจ่าหมวดส่วนรอง ผบ.หมวดก็จะทำหน้าที่กำกับดูแลทั้ง ศอย.และส่วนยิง เจ้าหน้าที่คำนวณไม่มีบรรจุในอัตรา ปกติจะคัดเลือกเอาจากบุคคลที่มีความชำนาญในตอนใดตอนหนึ่งภายในหมวด ค.๘๑ มม.

๓. ศอย.ของตอน เมื่อตอน ค.แยกออกจากหมวด ผบ.ตอนคือผู้อำนวยการยิง โดยอาจใช้คนหนึ่งภายในตอนทำหน้าที่คำนวณ หรืออาจจะทำเองก็ได้

คำสั่งผู้อำนวยการยิง

ก. ความมุ่งหมาย ก่อนที่ภารกิจยิงจะดำเนินไปถึงคำสั่งยิง ผู้อำนวยการยิงต้องเป็นผู้ตกลงใจในการใช้ เพื่อให้บังเกิดผลที่ต้องการในทางยุทธวิธี หลังจากนั้นจึงออกคำสั่งไปยังเจ้าหน้าที่คำนวณ

ข. รูปของคำสั่งผู้อำนวยการยิง

๑. หน่วยที่ยิงหาผล จำนวน ค.ที่ใช้ยิงหาผลกำหนดเป็นหน่วย เช่น ตอน

๒. หน่วยที่ปรับ ผู้อำนวยการยิงกำหนดหน่วยที่ยิงปรับ

๓. ค.ที่ยิงปรับ ผู้อำนวยการยิงกำหนดหมู่ ค.ที่จะยิงปรับ

๔. หลักฐานการแก้ ผู้อำนวยการยิงพิจารณาจุดอ้างต่าง ๆ ที่จะใช้อ้างหรือย้ายการยิง ที่จะทำให้ผลการยิงได้ผลดีที่สุด

๕. ตัวแก้มุมทิศ มีความจำเป็นต่อการยิงหรือไม่ ผู้อำนวยการยิงพิจารณาการใช้

๖. การปรับกรวยพื้นยิง เป็นการกระทำให้กรวยพื้นยิงเป็นไปตามลักษณะของเป้าหมาย เป็นกรวยเปิดหรือย้ายกรวยพื้นยิง หรือเปิดกรวยยิงส่าย บางครั้งต้องปรับกรวยพื้นยิงขนานคู่ถ้ากล้องเล็งไม่ได้ปรับเส้นเล็ง

๗. ลูกระเบิดชนวน ที่ใช้ในการยิงเป้าหมายพิจารณาตามความเหมาะสม

๘. วิธียิง ในการยิงหาผลจะใช้กระสุนทำลายเป้าหมายจำนวนเท่าใด ผู้อำนวยการยิงเป็นผู้พิจารณาให้เพียงพอกับการทำลายเป้าหมาย

๙. ระยะตามทางลึกหรือหมายเขตการยิง ระยะตามทางลึกหมายถึง เป้าหมายเป็นแนวยาวออกไปหรือเข้ามา การยิงเป้าหมายชนิดนี้เราเรียกว่าการยิงตามทางลึก หมายเขตการยิงโดยทั่วไปจะอยู่กึ่งกลางเขตปฏิบัติการ ให้เป็นตำบลอ้างเมื่อ ผตน.ไม่สามารถกำหนดที่ตั้งเป้าหมายได้

๑๐. เวลาเริ่มให้ยิง พร้อมแล้วยิงหรือตามคำสั่ง

๑๑. หมายเลขจุดระดมยิง หมายถึงชื่อตำบลยิงที่กำหนดให้ใช้ตามแผนการปฏิบัติในภารกิจนั้น ๆ

ข่าวถึง ผตน.

ก. กล่าวทั่วไป เป็นข่าวสารที่ต้องแจ้ง ผตน. ข่าวสารนี้จะปรากฏอยู่ในคำสั่งผู้อำนวยการยิง และมักมี ๓ หัวข้อท้ายของคำสั่งผู้อำนวยการยิงเสมอ ข่าวสารนี้ส่งทันทีหลังจากได้รับคำสั่งผู้อำนวยการยิง

ข. ข่าวถึง ผตน.ประกอบด้วย

๑. หน่วยที่ใช้ยิงหาผล ผตน.ได้รับแจ้งถึงขนาดของหน่วยที่จะทำการยิงหาผล แต่ไม่ใช่ชื่อของหน่วยที่กำหนดให้ยิง

๒. การเปลี่ยนแปลงแก้ไข การเปลี่ยนแปลงแก้ไขจากการร้องขอของ ผตน. ต้องแจ้งให้ ผนต.ทราบตัวอย่าง เช่น ผตน.ร้องขอชนวนวีที หากผู้อำนวยการยิงสั่งยิงด้วยชนวนไวจะต้องแจ้งข่าวให้ ผตน.ทราบด้วย

๓. วิธียิง ผตน.ต้องรู้ว่าจะยิงหาผลอย่างไร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง จำนวนของ ลย.ที่จะทำการยิงในครั้งนั้น ๆ

๔. หมายเลขเป้าหมาย กำหนดขึ้นตามคำขอของ ผตน.หรือผู้อำนาจสูงกว่า ใช้เพื่อเป็นจุดอ้างในการยิงต่อไปในอนาคต

คำสั่งยิง

ก. กล่าวโดยทั่วไป คำสั่งยิงเป็นคำสั่งให้พลประจำปืน ทำการยิงโจมตีต่อเป้าหมาย คำสั่งเหล่านี้เกิดจากผลการคำนวณและตรวจสอบโดยผู้อำนวยการยิง คำสั่งยิงต้องเป็นไปตามลำดับ แบ่งออกเป็น ๒ ชนิด ได้แก่ คำสั่งยิงเริ่มแรก และคำสั่งยิงต่อมา

๑) คำสั่งยิงเริ่มแรก ประกอบด้วยข้อมูลที่จำเป็นในการยิงกระสุนนัดแรก หลังจากที่ได้รับคำขอยิง

๒) คำสั่งยิงต่อมา ประกอบด้วยการเปลี่ยนแปลงข้อมูลในการยิงที่เกิดจากการปรับแก้ตำบลกระสุนตก

ข. คำสั่งยิงเริ่มแรก แบ่งออกเป็น ๘ ส่วน ดังต่อไปนี้

๑) ค.ที่ปฏิบัติตามคำสั่ง เป็นคำสั่งเพื่อให้ปืนต่าง ๆ เตรียมการยิงเช่น "หมวด"

๒) ชนิดของกระสุนและชนวน เป็นคำสั่งให้ใช้กระสุนและชนวนในการยิง เช่น "ระเบิดไว"

๓) ค.ที่ทำการยิง เป็นคำสั่งที่เจาะจงให้ ค.กระบอกใดกระบอกหนึ่งทำการยิง เช่น หมู่ ๒ หรือตอน

๔) วิธียิง เป็นคำสั่งที่บอกจำนวนนัดที่ยิงและคำแนะนำอื่น ๆ ที่ใช้ในการควบคุมการยิง เช่น "๑ นัดตามคำสั่งของข้าพเจ้า"

๕) มุมทิศ เป็นคำสั่งให้ ค.ทำการตั้งมุมทิศซึ่งจะทำให้การยิงไปยังทิศทางที่ต้องการ เช่น มุมทิศ ๒๘๒๕

๖) ส่วนบรรจุ เป็นคำสั่งให้ใช้ส่วนบรรจุตามที่ต้องการ เช่น "ส่วนบรรจุ ๒"

๗) เวลาชนวน เป็นคำสั่งให้ตั้งเวลาชนวนของกระสุนส่องแสง เช่น เวลาชนวนสองศูนย์จุดหกเวลาชนวนนี้ไม่ได้หมายถึงเวลาโคจรของกระสุน

๘) มุมสูง ให้เป็นจำนวน มิลเลียม เช่นมุมสูง ๑๑๕๒ เป็นคำสั่งให้ทำการยิงได้ทันที ที่ปืนพร้อมเว้นแต่ ศอย.จะสั่งว่า "ตามคำสั่งข้าพเจ้า"

ค. คำสั่งยิงต่อมา มีเฉพาะส่วนที่มีการเปลี่ยนแปลงสำหรับมุมสูงจะต้องสั่งเสมอประกอบด้วย

๑) ค.ที่ทำการยิงและวิธียิง เมื่อมีการเปลี่ยนแปลง ค.ที่จะทำการยิงและวิธียิง

๒) มุมทิศ เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงมุมทิศที่ใช้ตั้งกล้อง เช่น มุมทิศ ๒๘๓๕ เว้นมุมทิศเดิมไม่ต้องสั่ง

๓) ส่วนบรรจุ สั่งเมื่อมีการเปลี่ยนส่วนบรรจุเท่านั้น

๔) มุมสูง จะต้องสั่งเสมอแม้ว่าจะเป็นมุมสูงเดิม

๕) จบภารกิจ เมื่อได้ทำการยิงเสร็จสิ้นโดยสมบูรณ์แล้ว ก็จะสั่งว่า "หยุดยิงจบภารกิจ" หมู่ ค.ต่าง ๆ หันปืนไปในทิศทางวางพื้นยิง คือมุมทิศ ๒๘๐๐ มุมสูง ๑๑๐๐ หรือไปที่ฉากการยิงป้องกันที่มั่นขั้นสุดท้าย (ในการตั้งรับ)

ง. การส่งคำสั่งยิง ส่วนต่าง ๆ ของคำสั่งยิงจะต้องส่งโดยไม่ชักช้า เจ้าหน้าที่คำนวณไม่ต้องคอยให้หาหลักฐานทั้งหมดเสร็จเสียก่อนจึงจะส่ง โดยเฉพาะใน ๔ ส่วนแรกของคำสั่งผู้อำนวยการยิงมุมทิศสั่งได้ทันทีที่อ่านได้จากแผ่นกรุยจุด ส่วนบรรจุและมุมสูงสั่งได้หลังจากอ่านในสมุดตารางยิง

จ. การทวนคำสั่งและการแก้ไขคำสั่ง

๑) การทวนคำสั่ง เมื่อ ผบ.หมู่ไม่เข้าใจในส่วนใดในคำสั่งยิงจะต้องขอซ้ำคำสั่งยิงในส่วนนั้น เช่น ขอซ้ำมุมทิศ และทวนคำสั่งเพื่อความเข้าใจ เช่น "มุมทิศ ๒๘๐๐"

๒) การแก้ไขคำสั่งยิง

ก) คำสั่งยิงเริ่มแรก เมื่อเจ้าหน้าที่คำนวณรู้ว่าเกิดการผิดพลาดหลังจากส่งคำสั่งยิงไปแล้วจะต้องแจ้งทันทีว่า "ผิดหยุด...ขอแก้" และติดตามด้วยส่วนที่แก้ไขความผิดพลาดนั้น

ข) คำสั่งยิงต่อมา เมื่อเจ้าหน้าที่คำนวณจะแก้ไขคำสั่งยิงต่อมาก็แจ้งว่า "ผิดหยุด" แล้วซ้ำคำ

ตอนที่ ๑ ศูนย์อำนวยการยิงและการควบคุมด้วยแผ่นกรุยจุด

๑. กล่าวนำ

ท่านได้เรียนรู้ถึงคุณลักษณะและขีดความสามารถของเครื่องยิงลูกระเบิดขนาด ๘๑ มม.มาแล้ว บทนี้จะได้กล่าวถึงศูนย์อำนวยการยิง ตลอดจนถึงวิธีการควบคุมการยิงด้วยแผ่นกรุยจุด ซึ่งเป็นเครื่องมือควบคุมการยิงของเครื่องยิงลูกระเบิดขนาด ๘๑ มม.

ก่อนที่จะกล่าวต่อไปนี้ ขอให้มาทำความเข้าใจถึงเทคนิคการยิงเครื่องยิงลูกระเบิดเสียก่อน การยิง ค.๘๑ มม. มีเทคนิคการยิง ๒ วิธี คือ

ก. เทคนิคการยิงเมื่อไม่ใช้ศูนย์อำนวยการยิง (ลักษณะเช่นเดียวกับ ค.๖๐ มม.)

ข. เทคนิคการยิงเมื่อใช้ศูนย์อำนวยการยิง

๒. ชุดปฏิบัติการยิง

โดยปกติ ค.๘๑ มม. ปฏิบัติการยิงโดยมีศูนย์อำนวยการยิงควบคุมในกรณีเช่นนี้จะมีส่วนในการปฏิบัติร่วมกัน

การยิงเล็งจำลองประกอบด้วย ผู้ตรวจการณ์หน้า ศูนย์อำนวยการยิงและส่วนยิง (เครื่องยิง) ทั้ง ๓ ส่วนนี้ปฏิบัติการร่วมกัน และมีความสัมพันธ์กัน โดยกำหนดหน้าที่ดังต่อไปนี้.-

ก. ผู้ตรวจการณ์หน้า (ผตน.) มีหน้าที่.-

๑) ค้นหาและกำหนดที่ตั้งเป้าหมาย

๒) ร้องขอการยิง

๓) แก้ไขหรือปรับการยิง

๔) การเฝ้าตรวจผลของการยิงและรายงานผล

ข. ศูนย์อำนวยการยิง (ศอย.) มีหน้าที่.-

๑) แปลงการขอยิงเป็นคำสั่งยิง

๒) ให้หลักฐานการยิง

๓) ประเมินค่าความสำคัญของเป้าหมาย

๔) กำหนดวิธียิง

๕) สั่งยิงและควบคุมการยิง

ค. ส่วนยิง (เครื่องยิง ค.) มีหน้าที่.-

- ปฏิบัติการเล็งตามคำสั่ง

๓. ศูนย์อำนวยการยิง (ศอย.)

ศูนย์อำนวยการยิง หมายถึงคณะเจ้าหน้าที่ชุดหนึ่งที่ควบคุมการยิงให้แก่เครื่องยิงลูกระเบิดขนาด ๘๑ มม. หน้าที่ประการสำคัญที่สุดของศูนย์อำนวยการยิงคือ ใช้เครื่องมือควบคุมการยิง

ศูนย์อำนวยการยิงเปรียบเสมือนส่วนสมองของเครื่องยิงลูกระเบิด ฉะนั้นย่อมมีความสำคัญในชุดการยิงเล็งจำลอง

เจ้าหน้าที่ในศูนย์อำนวยการยิงประกอบด้วย

ก. ผบ.ตอน

ข. นายสิบ (จ่า) บันทึกหลักฐานยิง

ค. เจ้าหน้าที่วิทยุ/โทรศัพท์

๔. แผ่นกรุยจุด แผ่นกรุยจุดเป็นเครื่องมือควบคุมการยิงภายใน ศอย.ค.๘๑ มม. และ ค.๖๐ มม.

ก. แผ่นกรุยจุดที่มีใช้อยู่ในปัจจุบัน มีอยู่ ๒ แบบ คือ

๑) แผ่นกรุยจุด เอ็ม.๑๖

๒) แผ่นกรุยจุด เอ็ม.๑๙ (เหมาะที่จะใช้กับ ค.๖๐ มม.มากกว่า)

ข. ข้อแตกต่างระหว่างแผ่นกรุยจุด เอ็ม.๑๖ และ เอ็ม.๑๙ คือ

๑) แผ่นกรุยจุด เอ็ม.๑๖ มีรูปร่างคล้ายรูปเกือกม้า

๒) แผ่นกรุยจุด เอ็ม.๑๙ รูปร่างสี่เหลี่ยมจตุรัส การใช้นั้นเหมือนกับ เอ็ม.๑๖

ค. ประโยชน์ของแผ่นกรุยจุดมี ๒ ประการ คือ

๑) ใช้หาหลักฐานการยิงเริ่มแรก

๒) ใช้เป็นเครื่องมือการควบคุมการยิงให้แก่ ค.๘๑ มม.