5.3.2. Funtzio oxigenatuak
Atomo-talde bati lotutako propietate kimiko-taldeari funtzioa deitzen zaio eta atomo taldeari “funtzio-taldea”. Katea zenbakitzean funtzio-taldeen lekutzaileak ahal diren baxuenak jarriko ditugu.
2.1. ALKOHOLAK (R-OH)
Alkoholak izendatzeko kontsidera daiteke hidrokarburo baten H bat OH batez ordezkatu dela. Alkohola izendatzeko aipatutako hidrokarburoaren bukaerari –ol eransten zaio.
1,4-pentanodiola
OH taldea bentzeno-eraztun bati zuzenean lotuta dagoenean, lortutako konposatua FENOL da
2.2.ETERRAK (R-O-R’)
Nomenklatura erradikofuntzionala : Ordena alfabetikoari jarraituz izendatzen dira oxigenoari loturiko erradikalak, eta eter hitza atzean jartzen da.
Nomenklatura ordezkatzailea: R-O- eta Ar-O erradikalak izendatzeko, R edo Ar erradikalaren izenei –Oxi bukaera eransten zaie; ondoko salbuespen hauek daude: metoxi, etoxi,propoxi,butoxi eta fenoxi. Erradikalik sinpleena izendatzen da eta ondoren, tarterik utzi gabe, erradikal konplexuaren jatorrizko hidrokarburoaren izena
2.3.ALDEHIDOAK (R-C=0)
H
Aldehidoak izendatzeko, beren jatorrizko hidrokarburoen bukaeran –al atzizkia (bi badira –dial) eransten da.
H-CHO Metanala (Formaldehidoa)
2.4. ZETONAK (R-C-R’)
O
Zetonak izendatzeko, beren jatorrizko hidrokarburoen bukaeran –ona atzizkia (bi badira –diona) eransten da.
CH3-CO-CH3
Propanona
2.5. AZIDO KARBOXILIKOAK (R-C=0)
OH
Azidoak hidrokarburoaren bukaeran –oiko gehituz izendatzen dira (bi badira –dioiko )
Azido etanoikoa
(Azido azetikoa)
CH3-COOH
2.6. ESTERRAK (R-C=O)
OR’
Azido karboxilikoen azken hidrogenoa jarri ordez erradikal bat,R’, jarriko dugu. Erradikalaren izena eta azidoaren –iko amaieraren ordez –ato-z
CH3-COO- CH3
Metil etanoatoa