گوتن وگیانەوەر

 گیانداران و باڵندە و مێرووەکان لە گوتن وئیدیۆمی کوردیدا:

گیانەور وبالندە ومێری وکێزەلان دناڤ پێژ وگوتنێت کوردیدا:

بەراورد ژشێوێ سورانی دگەل زاراڤێ بادینی

        براستی ئیدیۆم وگوتن وپەندێت کوردی شوینا خو یا گرنگ وسودەکا زۆر باش ھەی ل نیڤا خەڵکیدا چنکی بکاردهێت ل دەمێ قەسەکرن ووتووێژە کرنێ دا وزۆر جاران ب وان پەند گوتنێت کورت  مەبەستەکا دیار ب کاردھێت. ئەگەر سەرنج بدەین زۆر ب شێوەیەکی گونجاو ودرست،داڕێژتنا وسەلیقە ولێھاتنا وان گوتنێت پێشینان دەردئێخیت دڤێ بواریدا، ئو هەولدەت ب گشتی بەرەف هەمی بوارەکانی ژیاندا. زۆربەی مە رۆژانە ئەڤان توڤە پەندان دکەڤن درێکا ئاخڤتنا مەدا وگەلەک بزاخ وهێز دئێخیت ل دەمی ب کارهینانێ. دڤان پەند وگوتن وبێژ وئدیەمێت ژێریدا ئەوێت دهاتن ل سەر گیانەور وبالندە ومێری وکێزەلان ب سورانی وبەراورد دگەل زاراڤێ بادینی یێ دهاتن.

ناڤێت وان ب سورانی وبادینی

        (سورانی: چۆلەکە، گا، مانگا – بادینی: چێل، گا، جونەگا- سەگ: سە- کەروێشک: کێڤریشک - مریشک: کەلەشیر: دیکل- مریشک - مەیمون: مەیمینک- بەراز: بەراز- کەر: کەر- ماکەر: ماکەر-جاش: جەحش- مار: مار- چەقەڵ: تیری- مشک: مشک- مێروولە: مێری- کۆتر: کۆتر- کێچ: کێچ- کرم: کرم- ڕێوی: رویڤی- حوشتر: حێشتر- کەو: کەو- گیسک: گیسک- ماسی: ماسی- قەل: قەل- ماین: ماهین-ئەسپ:هەسپ- ھێستر: هێستر- گورگ:گورگ-دوپشک: دیپشک-مەڕ:مەڕ-بزن:بزن- پشیلە: پشیک-شەمشەمەکوێرە:چەکچەکیلە- بایەقوش: پەپیک- پەپولە: بەلاتینک- کوتر: کوتر- پۆڕ: پۆر- مالۆس: بەراز- جوجەڵە: چیچەلوک- زەردەواڵە: زرکێتک- ھەنگ: مێشا هنگڤینی- ورچ: هرچ- قرژاڵ: کێڤژالە- قاژوو: قڕ- سیسارک: سیسرک- ئاسک: مامز- کەڵەشێر: دیکل- تووتی: بەبەغا- توولە: تیرەمار- کەرکەدەن: کەرکەدەن- بولبول: بولبل- بەرخ: بەرخ هتد...)

گوتنێت بەراورد ژسورانی دگەل بادینی:

دنیای لێ بوو بە چەرمی چۆلەکە ( سورانی)

دنیا لێ بویە چەرمێ چێلێ (بادینی)

گای یەک ئاخوڕە

گایێت ئاخویرەکێ نە

سەگ بۆنی پێوە ناکات

کەر بهنا بیهێ نزانیت

دەڵێی دەستی مار پێوەی داوە

تو دبێژی ماری یێ پێڤەدای

مێشی لێ بۆتە گامێش

ژمێشێ دکەتە گامێش

گورگە و لە پێستی مەڕدایە

گورگە دناڤ پیستێ پەزی دایە

گورگ ومەڕ پێکەوە ئاو دەخۆنەوە

پەز وگورگ پێگڤە دچەرن

کێچ بە گا دەفرۆشێت

کێچی ب رێزا گای دفروشیت

گا وکەرن، بەرامبەرن

گا وکەرن، بەرامبەرن

کە گورگ پیر بوو دەبێت بە مەخسەرەی سەگ

دەما گورگ پیردبیت، دبیتە پێترانکێ سان

مریشک ھێلکەی قازی کرد قنگی دڕا

چقێ چاڤ بەقێ کر، قوینا چقێ هاتە ڤە

کەروێشک بە گا دەگرێت

گای ب کێڤریشکێ دگریت

قەل بە قەلی وت ڕوت ڕەش بێت

قەل دبێژتە قەلێ رویێ تە یێ رەشە

کەو ئەوەیە بەرامبەر کەو بخوێنێت

کەو ئەو کەوە یێ بەرامبەرێ کەوی بخوینیت

دەڵێی گورگە

تو دبێژی گورگە

ئەڵێی قەلەڕەشە

تو دبێژی قەلەڕەشە

ئەڵێی ماینی کەحلانە

تو دبێژی ماهینا کەحێلە

کەری ئەم بارە نییە

ئەڤ کەرە نەیێ ڤی باری یە

چەم بێ چەقەڵ نابێت

بیش بێ شێر نابن

دەیەوێت ماسی بگرێت و قاچیشی تەڕ نەبێت

یێ ماسیا دگریت، تەشک لێ تەردبن

موویەک لە بەراز بێتەوە ھەر باشە

چەند مویەکی ژبەرازی ب کێشی باشە

ئەڵێی بلوێر بۆ گا لێ ئەدات

بولیرێ بو گوهێ گای دبێژیت

گا گورواوە ھەر کلکی ماوە

گا یێ گورای، کوریا مای

باری کەر دایم قورسە

تولازیا کەری بارێ گورجە

ھەردوو جاشی ماکەرێکن

هەردو جەحشێت ماکەرەکێ نە

کونە مشکی لێ بووە بە قەیسەری

کون مشک لێ بونە قەیسەری

ئەڵێی ماری حەوسەرە

تو دبێژی مارێ حەفت سەرە

ئەزانێ کەری خۆی چەند مەن بار ئەبا

دزانیت کا کەرێ وی چەند منا باردکەت

ڕێوی بە کونا نەدەچوو شتێکیشی دەبەست بە خۆیەوە

رویڤی نە چو دکونێ ڤە، ئینا هەژەک ب کوریا خو ڤەکر

   ئەڤە لیستەکا گیانداران وباڵندە ومێرووەکان لە گوتن وئیدیۆمێت کوردیدا:

 (سەگ دڵە، گای مارۆیە، دەڵێی مەیمونە، کەر بووە، شەڕەسەگ، سەگە نازیەتی، سەگە مەرگی یە، زاوا ڕێوی، کەڵەشێری ناوختە، فەریکە کەر، ئاھووپایە، سیسەمارە،دەڵێی مارە، مریشکی ئاشەوانە، دەڵێی مێروولەیە، سەگییەتی، مارانگازەگا پێ یە، کەر بازاڕە، کەر و خۆڵەمێش، گورگە لۆقە، گورگە زێ، گای مارۆیە، کێچی ھەڵھێناوە، گای مارۆیە، گورگە زێ یە، گورگە لۆقە، ئەسپی باوبۆرانەوو راوەڕێوی بۆ ھێنایەوە)

رۆن قازیان لێداوە

ماکەری ئابڵاخ

سەگ بۆنی پێوە ناکات

سەگ خاوەنی خۆی ناناسێتەوە

سەگی لێ گڵاو دەبێت

سەگ لە کولێرە ڕاناکات

ڕێوی ماڵەوە وشێری دەرەوەیە

گای ناو گوێرەکەیە

سنگ شێری ماکەر پشتە

گای ناو گوێرەکەیە

ئاشتیی کتک و مشکە

کەرا وکەر کەوتوون

ئەڵێی سەگە و لە سەگ بووە

ماری مار خۆرە

دار ھەڵبڕە سەگی دز دیارە

گا بە گوندا دەناسێتەوە

گا بە دەنگی ناڕوات

گا گووی کرد

چەم بێ چەقەڵ نابێت

گا لە کوڵاورۆژنەوە سەردەخات

گای بە تەنیایە.گای بێ گاوانە

ئەوەندەی چۆلەکەیەک

کۆتر لە دەماخی دەفڕێت

کێچ کەوتە کەوڵی

کێچی ھەڵھێناوە

ئەو مەڕە دابەستەیە

کرمی خۆی دەکوژێت

کەڵەگایەکە بۆ خۆی

کەری خۆیەتی و گوێی ناڵ دەکات

کەری لێ بووە بە ڕمووزن

کەری ناو جۆگەیە

کەری کێ تۆپیوە؟

کەر لە چاویدا قازی یە

کەرلە کوێ تۆپیوە و کوندە لە کوێ دڕاوە

کەر لە ماڵیاندا بکەوێت دانی دەشکێت

کەر و ماجومیان نەوتووە

کەری خۆی بەستۆتەوە

کەر بە جۆ بمرێت شەھیدە

مانگا مرد ودۆ بڕا

ماری بێ ئیجازەیە

گورگانە شەوێی بۆ دەکات

گورگە خەو دەکات

دووپشکە لەخۆی بەشکە

شەرعی مار بە دار

بەرخی نێر بۆ سەر بڕینە

سەری گا ھەر دۆڵە

لە گونی گا رووتترە

لە گوێی گادا نووستووە

ماری مردوو دەخاتە بەر پای

مێش لە دەمی خۆی دەرناکات

مێشکی کەری خواردووە

مێشێکی پێ دەرناکرێت

ئاو لێڵ ئەکا و ماسی ئەگرێ

ئەسپی خۆی تاو دا

ئاوی کەڵەگا فڕێنە

لە پڵنگەلاندا دەخەوێت

ئازاری مێروولەیەکی نەداوە

ئاسکی نەگیراو دەبەخشێت

ئاسکی نەگیراو زۆرە

ئاسکی ماندوو دەگرێ

عومری پیرە مەڕێکی ماوە

لە سەگ سواڵ دەکات

کەڵەشێریش نەبێت رۆژ دەبێتەوە

سەگی سپی بۆ بارخانەیەک لۆکە زەرەرە

لە کەری تۆپیو دەگەڕێت ناڵی بکێشێتەوە

ئاگر لەسەر پشتی مار دەکاتەوە

ئاڵتون ناوی زەڕە کەریش بۆی ئەزەڕێ

ئەوەی ئەو پێمان ئەکا بەسەگ نەکراوە

ئەوەندە لاواز بووە سەگە ل چاوی لێ دائەگرن

ئەوە کاوڕ بازی بوو ئەمەیان بەران بازی یە

گیسکەکەی ھەیاسی خاسە

بزن بۆ شەوێکیش شوێنی خۆی خۆش دەکات

ئەبێ دارێ لەسەر سەگ بێ و دارێ لەسەر ئەو

ئەدا بە لای ماکەرا جاشەکەی ئەدزێ

ئەڕۆم گورگ ئەمخوا ، ناڕۆم دز ئەمبا

ئەڕێسم و ناڕێسم چۆغەی مام گورگ ئەڕێسم

سەری گا دەکرێت بە قنگی کەردا

ئەگەر شێر ھەیە، کەرکەدەنیش ھەیە

ئەوەندە ماری قوت داوە بووە بە ئەژدیھا

ئێسقان لەبەر ئەسپ دائەنێ کا لەبەر سەگ

ئەدا لە مریشک خۆر و ئەدا لە مریشک کوژ

سەری کوێرە ماری لا دەست دەکەوێت

مرۆڤ گا نییە ھەر لە پێستێکدا بێت

سەگ دەستی بشکێت کلکی ھەڵدەبەستن

ئەوەی بە کەر ھێناوتە بە ھێستر بیبەرەوە

ئەوەی بۆ ئەو ڕێکەوتووە بۆ بزنی دێلێژە ڕێ ناکەوێ

ئەو مارەی کە لێی ئەترسایت سەری پان کرایەوە

ئەو قسانە بخرێتە سەرنان، سەگ بۆنی پێوە ناکات

ئەمساڵ ساڵی مەیمونە ،ئەمە ھەوڵمانە ئاخۆ ئاخرمان چۆنە

تەشی ڕێش تەشی ڕێس بێت بە کلکی کەریش بێی دەیڕێسێت

مریشک ھێلکەش دەکات و ڕیقنەش دەکات

دوو گا لە دۆڵێکدا ڕەنگی یەک نەگرن، خوی یەک دەگرن

ڕێوی لە کونی خۆی ھەڵگەڕێتەوە گەڕ دەبێت

کەری دێز حەز بە تۆپینی خۆی و زەرەری خاوەنەکەی دەکات

ھەموو گیانلە بەرێک گۆشت خۆرە ، بەس ناوی گورگ بەدە

مانگا دۆشین و قەزوان قرتاندن(کرۆشتن) یان نەوتووە

مانگا بە کەڵەماسی بێ کێردە.ماسی دەریا دەبەخشێت

مار رقی لە سیرە و سیریش لەبەردەم کونی مار دەڕوێت

پەند گوتن دەستپێکا وان: وەک

وەک مار پێچی خوارد

وەک گویێ کەر جووتن

وەک کێشکەی بە چلانە

وەک کەو چوو

وەک کۆتر زوو دەگەڕێتەوە

وەک گورگ بەدەم خشپەوە دەچێت

وەک گیسکی دەرباز بووی دەستی قەسابە

وەک گای عەلی خۆی دەلێسێتەوە

وەک ماسی وایە جارێک سەر ئاو و جارێک ژێر ئاو دەکەوێت

پەند گوتن دەستپێکا وان: دەڵێی ئانکو: دبێژیت

دەڵێی مەڕی پێغەمبەرە

دەڵێی دەنوکی کەوە

دەڵێی دەست بۆ مار دەبات

دەڵێی دانی مارە

دەڵێی مانگای مالوانە

دەڵێی مریشکە بەکڕە

دەڵێی گیسکی دێمییە

دەڵێی بەرازی دەم بەستراوە

دەڵێی گورگە

پەند گوتن دەستپێکا وان: ئەڵێی ئانکو: ئەوی گوت

ئەڵێی قەلەموونە

ئەڵێی کەری دێزە

ئەڵێی مێرولەیە

ئەڵێی مشکە

ئەڵێی مەیمونە

ئەڵێی مریشکە بە کڕە

ئەڵێی ئەسپی چوار ناڵەکی یە

ئەڵێی قەلەباچکەیە

ئەڵێی قومقومۆکەیە

ئەڵێی قرژانکە

ئەڵێی چەقەڵە

ئەڵێی چوالووە

ئەڵێی سەگە

ئەڵێی چالەکەیە

ئەڵێی عەلی شیشە

ئەڵێی قاژووە

ئەڵێی فیلە گێژەیە

ئەڵێی فیسقە گولەیە

ئەڵێی بایەقوشە

ئەڵێی تووتی یە

ئەڵێی ورچە

ئەڵێی مالۆسە

ئەڵێی زەرووە

ئەڵێی پەپولەیە

ئەڵێی سەگسارە

ئەڵێی حوشترە

ئەڵێی تەتەڵەمیرانە

ئەڵێی زیقاوڵەیە

ئەڵێی ئاسکە

ئەڵێی قازی کوێرە

ئەڵێی سەگی گەڕە

ئەڵێی سەگی ھارە

ئەڵێی زەردەواڵەیە

ئەڵێی پۆڕی خوراوە

ئەڵێی سیسارکە کەچەڵەیە

ئەڵێی ڕێوی قەمچوغەیە

ئەڵێی سەگی ھەوشارە

ئەڵێی سەگە و لە گورگ بووە

ئەڵێی باڵی شەمشەمە کوێرەیە

ئەڵێی ھەنگوینی شەمەتلێنکەیە

ئەڵێی ھێستری چەموشە

ئەڵێی ھێستری ماچەکی یە

ئەڵێی ھێستری یەکە ناسە

ئەڵێی بزنی شاخ شکاوە

ئەڵێی ڕێوی ناو پاوانە

ئەڵێی توولەی گوێ بڕوە

ئەڵێی پێ بە مارا ئەنێ

ئەڵێی پێ بە دوپشکا ئەنێ

ئەڵێی پەپولەی بەھەشتە

ئەڵێی پشیلەی چاو نەپشکوتووە

ئەڵێی پشیلەیە خۆی مەڵاس داوە

ئەڵێی خەرەنگێزی بن کلکی گایە

ئەڵێی حەپۆلە مێش خوراوە

ئەڵێی جوجەڵە ھەڵ ئەھێنێ

ئەڵێی دەستی مار پێوەی داوە

ئەڵێی ڕێوی گەزیزان خواردووە

ئەڵێی رۆن سەگ ئەدەن لەلەشی

ئەڵێی سەگی بەفرە رۆژە

ئەڵێی سەگە ئەڕشێتەوە

ئەڵێی ژار ماسی خواردووە

ئەڵێی سەگی بازووە

ئەڵێی سەگی تەقە لێکراوە

ئەڵێی سەگی تەنیا ماڵەیە

ئەڵێی سەگی پێ شوتاوە

ئەڵێی سەگی جەھەنەمە

ئەڵێی سەگی دەرماڵەیە

ئەڵێی سەگی سەر ملەیە

ئەڵێی سەگی چوارچاوە

ئەڵێی سەگی قەسابخانەیە

ئەڵێی سەگی ناو گەنمە

ئەڵێی سەگی ناو قوڕاوە

ئەڵێی سەگی ھەڵەپاسە

ئەڵێی سەگی ھەڵەوەڕە

ئەڵێی گیسکی سەلەمە

ئەڵێی گیسکی ناو دێ یە

ئەڵێی گیسکی خەساوە

ئەڵێی گیسکی پرسانەیە

ئەڵێی گیسکی ئاوەکی یە

ئەڵێی سەگی عەرەبە وچغە نازانێ

ئەڵێی سەگە وبە مانگەشەو ئەوەڕێ

ئەڵێی بە شیری کەر گۆش کراوە

ئەڵێی ماری حەوسەرە

ئەڵێی ئەسپێی کراس کۆنە

ئەڵێی ئەسپی بۆ زین کراوە

ئەڵێی کەڵەشێری سەر بارەدارە

ئەڵێی لە دەمی سەگ بەربووە

ئەڵێی حوشتری شەعبانە

ئەڵێی مەیمونی حەڵەبە

ئەڵێی گا زلی ئەحمەد عەربەتی یە

ئەڵێی سەگی کونە ماسی یە پاسی جڕتاوا ئەکا

ئەڵێی گیزەی مێشولەیە و بەلای گوێ یا ئەڕوا

ئەڵێی لەسەر شارە مێرولە لە دایک بووە

ژێدەر وسەرچاوەکان:

١-  ئیدیۆم لە زمانی کوردیدا - جەلال مەحمود عەلی..ساڵی ١٩٨٢

٢- فەرھەنگی کورد واتەنی -ع.ع.شەونم - .بەرگی یەکەم پیتی ڕ ساڵی- ٢٠١٣

3- گیانداران لە پەند و ئیدیۆمی کوردیدا - عەلی حەمەڕەشید 

4- مالبەرێ: گوتنێت کوردی – ئەحمەد عەلی حەسەن

٢٦-٨-٢٠١٨ – دهوک – ئەحمەد عەلی حەسەن  

کەر: الحمار: Donkey

         کەری دەورەکێ گرنگ هەبو ئو یێ هەی حەتا نوکە دژیانا گوندیادا ل خر دەڤەرێت کوردستانێ نەخاسمە ئەو جهێت ئاسێ یێ کو چ دەوارێت دی نە شێن ب گەهنێ. بو هەمی کار وکوکێت ژیانێ یێت روژانە، کەر دەست وپێت خودانی یە چ کار نینن هەکە پی نەکەت. ژبەر ڤی چەندێ ئو ژبەر گرنگیا وی ل نک خودانا پترترین گوتنێت هاتین دزمانێ کوردیدا سەر ڤی گیانەوەری هو یێ ب سەربر وئارام. 

ناڤ : بو نێری: کەرە: یان دبێژنێ ئوشەک

گوتن: "کەر ڤەبستن، خەم ڤەرستن"

"ما تو چەرمێ ئوشەکیێ"

 بو مێ : مێکەرە، یا بویە، ماکەر یان مەحش

گوتن : " ژگارانێ خرێ چو نک ماکەرا خو"

 دزمانێ بچیکادا دبێژنێ: ئوشو یان شوشو

تێشک کەری : دبێژنێ: جەحشک یان جەحشە کەر  

گوتن : " ئەڤ جەحشە بو ڤێ مەحشێ یە"  ئانکو بو ڤێ ماکەرێ یە

دەنگ : زر زرە : زرین. زرینا کەری. کەرێ دزریت.

گوتن: " کەر زری دەهوات ڤەرەڤی"

هژمار: هەکە ب ‌هێنە هژمارتن دبێژن: کەرک، دو کەر یان هەشت.  

ئەگەر بونە گەلەک: گارانەکا کەرانە. یان برەکا کەران. 

گوتن: " دو کەر گارانەکن" 

گوتن : " کەرێ بەردە دێ چیتە ناڤ گارانێ"

"هەر وەکی نە ئەو کەر کەتی، نە ئەو هیز دریای"

ئالیک: ئالفە (جەهە، کایە، پیشە، گیایە، پرتێت وچنیکێت نانی)

ئالفە : یێ پێک هاتی یە ژجەهو کایێ، پیش وریسییا، هەمی رەنگێت گیایێ تەر ل ئاقاری، ئو پرتێت وچنیکێت نانی وگەلەک تشتێت دی.

گوتن : "کەرو نەمرە حەتا قیڤار شین دبیت"

"وەکی کەرێ کەتیە سەر ئالیکێ"

"وەکی کەرێ پیشێ کورتانێ خو دخوت"

کار: بوهەمی کارا وەک: کولانا جوتی، کاروانا، ئاشی، دارکێشانێ، سواربینێ، مال ڤەگهوازتنێ ئو گەلەک کارێت دی یێت پێدڤی  بوخێزانێ

گوتن : " کەرێ ئاشی یە"  

" تولازیا کەری بارێ گورجە"

" کەر ب زوری نا چیتە بەر باری"

" هەکە کەر نەهێتە بەر باری، باری ببەن بەر کەری"

تدارەک: ( کورتان، تەنگ، پالی، جلە، هەڤسار، نال )

          کورتانێ پیشی بو سەر پشتێ، تەنگا شداندنێ سەر کورتانی، پالی لپاشیێ بو گرتنا کورتانێ، جلە ل سەر کورتانی، هەڤسار بو حەفک وسەری ئو نال بو پارستنا پێت دەورای ژئازارا.

گوتن : " نە کەرە نە کورتان"

" کەرێ ژکورتانێ خو نەرازی"

" بەس کورتانەکێ ژێ کێمە"

" کورتان کری بەری کەری"

" نەشیا کەری، هەلدا پالیێ"

" هەفسارێ ژێ کێمە"

" تەنگا لێ ب شدینە"

" جلە کەتە ملە"

" دێ نالا لی بادەن"

جهێ نڤستنێ: ( گوڤ، ئاخیر، هافر، سنگ )

 دبێژنێ: گوڤ یان ئاخیر. هافر بو ئالیکێ ئو سنگەک بو گرێدانێ.

گوتن : " هافر چێکر بەری کەری بکریت"

" کەر ڤەبستن (بسنگیڤە)، خەم ڤەرستن

" خونە گوڤا کەرانە"

پیساتێ : دبێژنە پیساتیا کەری: (کەرسڵ، پوسکڵ یان پشکڵ) 

گوتن : " هوین کەرسلا کەرینە"

" پشکڵێت ژی دکەڤن"

گەڤزک : کەر ڤی کاری دکەت پشتی وەستیانێ وکورتانێ ژێ ڤەدکەن خو دبەردەتە سەر عەردی ئو خو وەردگێریت سێ چار جارەکا.

گوتن : " تو دبێژی گەڤزکا کارانە"

هاژوتن: دەما خودانی دڤێت بەرێ کەری بدەتە چونێ دبێژتێ: وششە کەرو.

بێژە : " وشە کەرو رێکا تە یا دویرە"

راوستان: دەما دڤێت راوستینیت دبێژتێ: ئوش شوش کەرو یان ئوشوش.

بێژە : " ئوشوش کەرو تو گەهشتی"

گازیکرن: ئەو گاڤا کەر یێ بەردای بیت ل چەرێ ئو خودانی دڤێت گازی بکەتێ ڤێ دبێژیتێ : کرش کرش. رامان ئەوە کو وەرە ڤێرێ.

بێژە :" کرش کرش کەرو"

ئاڤ ڤەخارن: خودان فیتکا لێ ڤەدەت ب لێڤا، فێت فێت

بێژە :" نا ڤە خوت ئاڤێ هەکە فیت فیت دگەڵ نەبیت"

ئازا : ئازاکرن دەما کەر ژ کاردکەڤیت، نەچاردبیت، نەشێت شولا بکەت، نەشێت کارا ب جهبینیت، چ ژپیریاتیێ یان لەنگەربیت یان ئێشەک تێ بئالیێت، ل وی دەمی خودان کەری ئازادکەت. بەردەتە چول وئاقارا دا بخو ب چەریت.

گوتن : " وەک کەرێ ئازا کریە"

چەند گوتنێت دی سەر کەری: 

 کەر بهنا بیهێ نوزانیت

هەیێ بە، کورێ کەری بە

کەرو نەمرە حەتا بهار دهێت   

کەر کەت، بری ف خودانی کەت

قیامەتا کەران رابیت نا چمە وێرێ

ما تو کەری، سپی دکەیە رەخ زەری

کەری نە دەنە ئاڤێ دا پێ لێ تەر نەبن

دەوسا کەرێ یە بەس حنێرا پەرێ یە

کەرێ پار مری، نوکە نیهارێ بودکەی

سواربینا کەری عەیبەکە ئو دابەزین دوعەیبن

مرن کەرێ بەقالانە ل بەر دەرێ هەمی مالانە  

کەرێ ئێکی دمریت، سەیێ ئێکێ دی پێ قەلەو دبیت

بەحشتا مروڤی بار تێ نەبیت بلا کەر وگولک تێ ب چەرن

کەری ل دەف کەرێ گرێدەن دێ بهنا تر وفسا ژئێک گرن