رەوشا تورەبونێ دگوتنێدا
تورەبین جۆرەکێ سروشتی یە ژوان جۆرێت ئاکنجی دبن دناڤ گیانێ مروڤیدا، هەست وهەلویستێت مروڤی پێدحەسییت دەم بو دەمی ل هندەک رویدانادا ئەوێت دهێن ل سەر وی کەسی چ ژلایێ ژدەرڤە یان ژناڤدا. پلا وێ یا جێوازە ژرەوشەکێ بو یا دی، یا ڤاڤێرە ژکەسەکی بو یێ دی، جودایە ژدەڤەرەکێ بو یا دی یان ژییەکی بو یێ دی. دبیت ئەڤ رەنگێ عێجزیێ کارتێکرن وئەسەرا خو هەبیت چ باشی یان ب خرابی سەر وی کەسێ تۆرەبوی دوی دەلیڤا بەرهەنگاربونێ. ئو ئەڤە ژی دیاردبیت ژلایێ جۆر وتەبیعەتا تورەبینی ئەوا دکەڤیتە سەر وی کەسی چ ژن یان مێر، بچیک یان مازن، زەنگین یان هەژار. ئەڤە ژی گەلەک تەرزن وەک: تورەبونا سروشتی، تورەبونا تولڤەکەر، تورەبونا ئاکنجیا کەڤەن، تورەبونا ڤەگوهێز، تورەبونا نەرم ورەحەت، تورەبونا مفادار، ئو تورەبونا رەوانی هتد.... ل ڤێرێ مەبەستا من نە ئەوە ئەز ڤان خر رەنگان شروڤەکەم ژلایەکێ زانستی ڤە بەلێ من پێویستە ئەز جۆرەکی ژوان ب دەمە بەر چاڤێ خویندەڤانی ئەوێ هاتی دناڤ گوتنێت کوردیدا ب شێوەکێ بەر بەلاڤ ومشە ب تایبەت، ئەو ژی ئەوە دەما ئەو کەسێ تۆرە عێجزیا خو نەپەنی دکەت ونە دیارکەت ئو دەری نە کەت ب ئاخڤتنێ نە وەک ئەوا توند وتیژ ودژوار ب چەند رێکێت دی شبتی: ب ئاخڤتنێ بێ تۆر، ب قێرقێرێ، ب شەری، یان ب فەند وفێلان ب وسەنی ومەنیان. رەوشا وێ تۆرەبونێ وەسا ئاشکرا دبیت ل سەر وی کەسی کو نیشانێ ددەتە بەرانبەری ئەو مروڤە یێ گەهشتیە دەرەجا سلبینێ وبەرکڤەچونێ ژبەر کارەکێ خار وچەپ ونە یێ درست یێ تویشێ وی بو وهاتی دراستا ویدا کو یێ بویە سەدەم بو وێ تورەبونێ. ڤێجا ئەڤە دبیتە دەلیڤە بو خەلکەکی چەند گوتنا ل سەر بینن دا وی کەسێ تۆرە پێ ب حەسینن کو یێ عێجز وتۆرەیە چنکی چەند نیشان ل نک وی کەسی پەیدا دبیت چ ل سەر رەنگ ورویێ وی یان سەر وچاڤێت وی یان هەست وگیانێ وی دبنە نیشان بو بەرانبەری دا بو وی دیار وئاشکرا بکەت. بیرمەندێ کورد ئەڤ رەنگە یێ ب شێوازەکێ جوان وتازە یێ دارژتێ وبەر چاڤکری بو مە دا کو بهێنە پێ گوتن بو هەر کەسەکی یێ دڤێت وی کەسێ تۆرە پێ ب حەسینیت دا کو وەلێ بکەت پەییڤێت ویا ددلێ وخودا دەری بکەت ئو ئەگەرا تۆرەبونا خو دیارکەت. ئەڤە ژێ ئەو گوتنن ئو دکەڤنە دبن دو جۆران: جوینەک یێ دهاتین سەر پارچە وئەندامێت لەشی وگیانی ئو جوینا دی یێت دهاتین ب چەند شێوێ دی ئەوێت ب سەر رەنگێ عێجزیێ وتورەبونێ ڤە نە.
١- گوتنێت تورەبونێ سەر پارچێت بەهشەتی ولەشی مروڤی
بهنا وی یا هاتیە سەرێ دفنا وی
چ ددانێت خو یێت قیچکرن
چ رویێت وی یێت سۆربوین
چ لێڤێت خو یێت موچکرن
چ مویێت وی یێت قژبوین
چیێ لێڤ شۆرە
چیێ ئەنی گرێ یە
چەندێ لێڤ شینە
خر مژیلانکێت وی یێ دبوینە چوت
دیپشکی گوڤەندا خو یا گرێدای دناڤ چاڤاندا
دەستێت خو یێت داینە کێلەکێت خو
یێ دبن لێڤ لێڤکاڤە دئاخڤیت
یێ ب پاتکێ دگەل مە دئاخڤیت
یێ پرچێ سەرێ خو دەر دئێخیت
یی تەپا ل سەرێ خو دەت
یێ دبن هنگلێت خو چوی
یێ ژئاقارێ قوینا خو دەرکەتی
یێ سەرێ خو ل دیواری دەت
یێ لەقا ل ئەزمانێ خو دەت
٢- گوتنێت ب سەر تورەبونێ ڤە
ئەو چ پرمە پرمە دکەت
تو دبێژی مە نانەکا خاری ئەوی کەرەک
چیێ پندڤی یە
نە دەت ونە دستینیت
یێ بەرێک ڤە چوی
یێ چویە تێلا بنی
یێ چویە دقولاچکێرا
یێ خو ژزادی سل دکەت
یێ خویێ دخوت وئاڤێ ب سەردا دکەت
٢٢-٤-٢٠١٨ - دهوک - ئەحمەد عەلی حەسەن