چەند بابەتێت هەڤبەش
هەڤواتێت پەیڤا برا
١- برا - برێ
برا - الأخ: یێ ژدەیک وبابێ تە دبیت یان ژئێک ژوان بتنێ
یێ دبیت ژدەیبابان دبێژنێ: برایێ دەیبابی - الشقیق
ئەگەر بەس ژبابێ بیت دبێژنێ: براباب – ئانکو برایێ ژبابێ بتنێ نە ژدایکێ، باب ئێكە ودایك دجودانە ژئێک ودوو.
زۆر جاران ژ بو حەز ژێکرنا دناڤبەرا دوو کەساندا دهێت بو نموونە:
(تو دبێژی برا بابێت ئێکن) یان ( ما تو برا بابێ منی) - ئانکو هەڤبەش بونە دگەل ئێک، رامانا ژێ ئەوە زێدە حەژێکرنە.
ئەگەر بتنێ ژدەیکێ بیت دبێژنێ: براماک
چەند جورێت برایێت دی هەنە وەک:
برایێ شیری: ئەو برانە یێ شیرێ دەیکا ئێک ودوو خاربیت
برایێ ئاخرەتی: ئەڤە ژی بو پەیوەندیەكا گیانی دهێت دناڤ بەرا دوو کەساندا دژیانێدا
برایێ دەیبابی: نە مەرجە ژدەیبابێت مروڤی بیت ب درستی، ئەگەر هات ودوو کەس گەلەک حەژ ئێکبکەن ھەر دەم پێکڤەبن خەلک ل نک خۆ دبێژنێ: "خۆ تو دبێژی برا بابن" ئانکو برایێت ئێک یێت دیبابینە ئانکو تۆ دبێژی دایک و بابێت ھەردوویان ئێکن.
هندە جاران دەما ئێک تەحن وتڤنگان ل ئێکێ ب دەت دبێژتێ تە چیە تو دگەل فلانکەسێ هندە باوەریا خۆ پێ دئینی ما خۆ نە برابابێ تە یە.
ژێپەشین ژپەیڤا برا
برانی: الأخوان
برایینی: التآخی
براتی: الأخوة
برایەتی: الإخاء
واتێت پەیڤا برادەر: دوست، هەڤال، هوگر، یار، هەڤرێ، خزم، لێزم
دژبەر وهەڤدژێت ڤێ پەیڤا برا دبیتنە: نەیار، دوژمن
براتی دهێت ژنفشێ دەیبابی، وبرانی دهێت ژبرادەریێ ودوستینیێ
چەند گوتنێت مەزنان ل سەر برای:
ئەزێ دبێژمە تە برا، تو یێ دبێژیە من کریڤ
برا برایه، بازار جودایه
برا پشتە، کۆر خشتە، مال ومالخویێ هەمی تشتە
برا چیایێت گرانن
برا شیر کێشێ پشتا مروڤی یە
برا نا هێنە کرین
براتی، بڕاستی
برایێ برنج قوتی یە
برایێ خراب ژخویندارێ باش چێتره
برایێ دایێ، تێرا کایێ
برایێ دایێ، جهورێ کایێ
برایی من دەستێ منە
برایێ من، بەریکا من
خۆ تو دبێژی برا بابن
کەربا برا کوژە
ما خۆ نە تو برابابێ منی
١٨-٨-٢٠٢٣ – ئەحمەد عەلی
٢- ئاستێت هەڤالینیێ - درجات الصداقة
هەڤالینی تشتەکێ گرنگە دژیانا هەمی کەساندا، جێوازی وجوداهی دناڤ بەرا مروڤان یا بویە رێباز بو ئێک ودو نیاسینێ، ڤێجا رێزێت هەڤالینیێ ئێکە ژوان پەیوەندیێت بەرز وبلند دناڤ جڤاکیدا، چنکی ئەو کەساتیا مروڤی بەرەف باشترین چاکیێ ڤە دبەت، نەخاسمە ب گونجی دەما رەوشتێت لاو وجان پێڤە دهێنە گرتن، ئو هەمی پێگڤە دئاکنجی بن ل سەر حەزێت هەڤبەش وڤینا هەڤالینیێ کو دیاردبن ب هەستا دلسوز دخانا بەرژەوەندیێت وێ دوستینیێ دا، ل سەر ڤێ هەمیێ را دڤێت ئەڤە هەرا بەر دەوام بیت وموکم بیت دژێ ئاریش و گرێکێت ژیانێ ئەوێت دکەڤن درێکا ڤێ چەندێدا د دەلیڤەت و دەرفەتێت تەنگ ودژوار دا.
برادەر: روینشتیێ دیوانە تە: الجليس: من يصحبك في مجلسك
خۆشەویست: جهگرێ دلی: الخِل: من اسكنك قلبه بصدق
دۆست: هەڤژیانا گیانی یێ دژوار: القرين : من كان وصلكَ بهِ روحياً قوياً
شریک: هەڤژی: التِرب : مثيلك في السن
شوین نهین: ڤەشێرێ نهینیان: النجي: من أسر في الحديث لكَ أسراراً
شەڤبۆر: سوحبەچیێ شەڤی: السمِير: من يحدثك ليلاً
ڤەخۆر: بەشدارێ ڤەخارنێ دگەل تە: النديم :من يصاحب في شربك
هۆگر: ململێ روژانە: الصاحب:من يلازمك طوال اليوم
هەڤال: باوەر ئینان ب تە ب درستی: الصديق : من صدقك وصاحبك بودّ
هەڤرێ: هەڤالێ وەغەرێ: الرفيق: من يصاحبك في سفرك
هەڤکار: هەڤالێ کاری: الزميل : رفيق العمل
هەلبژارتی: هەڤالێ دلسوز: الصفي: صديقك المخلص
یار: خوشتڤیێ تە: الأنيس: من أنس حظوره وأراح بالك
٥-١٠-٢٠٢٠ - دهوک - ئەحمەد عەلی
٣- هنگاری وهۆگری هەڤدژن
بنیادێ ژیانی یێ دانایە ل سەر ڤیانێ وحەزا باش وئەڤە شەنگستە بو ئاڤاکرنا جڤاکی دا کو هاڤالینی ودوستینی پەیدابیت وپیکڤە ژیان شوینا خۆ بکەت وبیتە هەڤدژ دکەل بەرهنگاربونێ وناکوکیێ وهەڤرکیێ وبەڤلاتیێ. دڤیت ئەڤ رەوشت ورەفتارێت خراب وپیس نەمینن دناڤ ژیانا کەساندا ب گشتی.
هنگار: هنگاری: هنگاربون
بەرهنگار:بەرهنگاری: بەرهنگاربون: توند وتیژیی یە ل بەر بەرانبەری
هەڤواتێت ڤان هەر دوو پەیڤان دگەل رست وهەڤوکێت رێزمانی:
بەڤل: بەڤلاتی
کەس نینە یێ بێ بەڤل
بەڤلاتی یا کەتی دناڤ واندا بەری دەمەکی
تاسب: تاسبی
ئەو زەلامە یێ بویە تاسب مە
بابی وی یێ خۆ کریە تاسبێ گوندی خڕێ
دژ: دژاتی
هەر دو برا یێت بویە دژ ل بەر ئێک
هەمی کار ب دژاتی نا چنە سەر
دژی: دوژمن
دڤێت ئەم ڤی دژی ژناڤ خۆ ب کەینە دەر
کەو دوژمنێ سەرێ خو یە
رک: رکدار: رکداری
ڤی کەسی ب رکا یێ بەر سەر
تو چەندێ رکداری
ناحەز: ناحەزی
ئەو دگەل مە هەرێ ناحەزە
ناحەزی یا ل نک وی دیارە
نەیار: نەیاری
هند یارن وهند نەیارن
نەیاری نەکەڤتە دار وبەران
هنگار: هنگاری
ئەو یێ هنگارە دگەل مە
ئەڤ مالێت ب رەخ مەڤە هەر بەر هنگاری ئێک دبن
هەڤدژ: هەڤدژی
نە بە هەڤدژ دگەل مە
هەڤدژی ئێک کارەکێ خرابە
هەڤرک: هەڤرکی
خۆ نە کە هەڤرک دگەل وان
تو نەشی هەڤرکیێ دگەل من بکەی
هۆگر: هۆگری
ئەو یێت بوین هۆگر دگەل ئێک
هۆگریا وان زۆرا موکمە
حەز: حەزەکی
تو چەندێ حەزەکی ل دەف مە
خوش: خوشتڤی
مروڤێ خوش هەرێ خوشتڤی یە ل نک هەمیان
خوش: خوشەویست
ب خوشی دێ خۆ کەیە خۆشەویست
دوست: دوستینی
دوستی بابی بەر نەدە
دوستینیا مروڤێت چاک بکە
رێ دبیتە بهوست، بەلێ دوژمن نا بیتە دوست
هەڤال: هەڤالینی
ئێشا ل هەڤالی، وەک تیرا ل کەندالی
دڤێت مروڤ ب هەڤالینیێ ببەت سەر
هەڤکار: هەڤکاری
هەڤکار خوش تشتە، وهەڤکاری بەحشتە
هەڤر: هەڤرێ
یێ دبوینە هەڤرێ ل کەل ئێک
یار: یاری
ئەگەر خودێ یار بیت، بلا خر خەلک نەیار بیت
١-٨-٢٠٢١ - دهوک - ئەحمەد عەلی
بابەتی دووێ ویێ سیێ من یێت بەلاڤکرن ل مالپەرێ زمان ورێزمان ل بن (قەفتەکا پەیڤان) بو ئاگاهداری.