هژمار دناڤ گوتنێدا
هژمارێ جهێ خو یێ گرنگێ هەی دناڤ گوتنێدا. پترترین ژڤان هژمارا ئەون یێت ژئێکێ دەست پێدکەت حەتا دەهێ. لڤێرێ هژمارێ شوینا خو یا درست یا هەی، جهێ گومانێ یا کێمە تێدا، ئەو هژمار دگوتنێدا یا هاتیە گوتن ب رەنگەکێ ب زانین راست. ژوێرێ ویڤە دبیت جهێ شکێ تێدا هەبیت ونە هندا درست بیت، جهێ زێدەکرنێ هەبیت ئەو ژێ بو مەزنکرنا وێ رەوشێ یان وی کاری. هندەک هژمار دهێنە ڤەگهوازتن ئێک ل شوینا یا دی بێ کو زیان ب گەهتە وات ورامانا گوتنێ.
چنە: سفر: نرچ: هیچ
چنینە ئەم دێ ژسفرێ دەست پێکەین
چنە، کتکێ بێ گونە
خۆ نا بێژیت نرچ
دەستەکێ ڤالا، ئو ئێکی چنە (چێ تێ نە)
کورێ هیچ لە ملێ یە
ما چنە ژی حسیب دبی
مروڤەکێ چنە یە
مروڤەکێ سفرە
یا وی بەس نرچە
ئێک: یەک
ئاخا ژن ومێرا ئێکە
ئه‌ز ئێکێ دبێژم، ته‌مبیرا من ئێکا دی دبێژیت
ئێک ب ئێک
ئێکی بەحس ناڤ بەحسا نەبو، چو ریتە کانیا گوندی
ئێکی ژ بێ کەسی یە، ئێکی ژبێ نەفسی یە
ئێکی نان نەبو، چو پیڤاز کری
ئێکێ ئاقل، ئێکی دین، ل خودان مویەک نە قەتاند
ئەز ئێکێ دزانم تۆ ئێکێ
دنیا هه‌ر روژه‌کێ بو ئێکێ یه
دەستەکی شیرتێ، ئێکی تیر تێ
کەرێ ئێکی دمریت، سەیێ ئێکێ دی پێ قەلەو دبیت
هەر یێ ل سەر ئێکی
هەر ئێک بو مریێ خو دگریت
هەر ئێک تەفشی بەرێ خو یە
یەک ب مالێ خو، یەک ب جانێ خو
یەک بەر مومێ بیت دا موم ل بەر زومێ بیت
یەک چەکوچە، یەک سندان
یەکە، بەلێ پر دەنگە
دو:
بەرخێ ل بەر دو ماکان
پێت وی کرنە سولەک و دو بزمار
دنیا بو دو برا ما، وان ژی پێک نەکر
دو بهارا دچەرینیت
دو به‌رن بارێ که‌ری
دو رویڤى شێره‌كی كه‌ڤل دكه‌ن
دو ژن دیوانەکن، دو کورد کاروانەکن
دو سه‌رێت به‌رانا دقازانه‌کێ دا نا که‌لن
دو کەر گارانەکن، دو جوهی بازارگانەکن
دو مری دقەبرەکی دا، نە کو دو مال دمالەکێ دا
گرارا ب دو کابانیا یان بێ خوێ یه یان یا سیره
نەشێت شاخێت دو بزنا ژێک ڤە کەت
یێ دخازیت روییەکێ رەشە، یێ نەدەت هەر دو درەشن
یێ ل دیف دو کێڤریشکا ب بەزیت، چیا ناگری
ئێک ودو:
رسق ئێکه نابیت دو
سوز یەکە نا بیت دو
نەشیا ئێکی، گوت: دو دو وەرنە من
هەر یێ ل سەر ئێک ودووا بەرێ
ئەزیێ دبێژم : ئێک، یێت دبێژیت: دو
سێ:
ئاخفتنێ سێ جارا بینە گوتنێ پاشى بێژە
سێ برا ب شاشکەکێ
سێ تاڤیێت بارانێ، ناڤ به‌ینا نیسان وگولانێ، چیتره ژ باگردانێ، زێری ل نیڤه‌کا دیوانێ
سێ تشت هه‌نه دبێ باوه‌رن: مار، ئاڤ ، ئاگر
سێ گدی هه‌نه ل دنێ: یێ ل ئه‌ڤرازیا دکێشیت تیتنێ، دچیتە رێکێ پتنێ، ئوئه‌وێ ل بن ئه‌مرێ ژنێ
قازان ل سەر سێ پێپکا دراوستی
گارسی سێ رێزی ب ستوینێرا دبەت
وەک دەهواتا سێ گەری یە
وەک مەلایێ باڤیا، سێ کچ داینە ب بیژنەک
چار:
تە چار چاڤ کر
چار گاڤا چێلێ یە
پێنج:
خو نە ئەم پێنجوکانێ دکەین
نانەکێ بخو پێنجا ب خێرا من بدە
شەش:
یێ ب شەشکە
ما کۆرێ شەش رتلە
رۆژا نیڤرۆ دێ خو ل گەل شەشا دەتە رەڤان
حەفت:
حه‌فت جارا یا ره‌ڤای بە، نە جاره‌کێ یا به‌ردای بە
حه‌فت خویشکا بو براێه‌کێ کر دوماهیێ مالێ وی ل پشتا دیکله‌کێ کوره ک
حەفت جارا ل مالا خو ب گەرە پاشی جیرانێ خو دزکە
ده‌یکا حه‌فت کورا، مر ل به‌ر دەرا
کتکا حەفت رحە
مارێ حەفت سەرە
ئاڤا حه‌فت گرارا ل ده‌ف چو
هەشت:
بلا ئەڤە ژی سەر وێ هەشتێ بیت
پیرێ باورنەکر دێ شوی کەت، دەعوا مار وهەشتێکاکر
دێ هەشتا کەت
نەهـ:
نەها بدە، ودەها بخو
دەهـ:
نەها بدە، ودەها بخو
یەک شاهدێ دەهانە
دوانزدە:
مەلەیێ دوانزدە علمە
چاردە:
تو دبێژی هەیڤا چاردێ یە
پانزدە:
تو دبێژی ئێکی گرتی وپانزدە یێ پێدادەن
زکەکی یێ تێرە، پانزدا یێ برسی
بیست:
ئسری، بیستە
بیست، کەری میست، وی ئالیست
بینه كچا چل سالی نه ئینه ژنا بیست سالی
چڵ:
بینه كچا چل سالی نه ئینه ژنا بیست سالی
چڵ بە چڵ، کوینێ خو ببە سەرێ م
سەد:
سه‌د کولاڤ ب ئاڤێدا بچن به‌س یێ مروڤی دگه‌ل نه‌بیت
سه‌د گوتن گوری کریاره‌کێ بن
سەد سالا ببە عەمری، روژەکێ دێ بیە مێڤانێ قەبری
سەد سەر دێ چنە کولاڤەکی
کچکا هێژا ب سەد کۆرانە
ماستو سەد جارا ماست
هەوار وسەد هەوار، ل عەیالێ نەگوهدار
هزار:
دەینێت من بو نە هزار، ژنوی شیڤا من بو ساڤار
زکه‌کێ تێر چێتره ژهزارێت برسی
شەڤ ئێکە ودزهزار
کوریا وی د هزار عه‌ردارا یا قەتیای
نەجار، بنڤە وەکی هەرجار، خودێ ئێکە دەلیل هزار
٢٠١٨ - دهوک - ئەحمەد عەلی حەسەن