جڤین دسالوقدانێت لەشیدا 

جڤین دسالوقدانێت لەشیدا

ئەڤ رەنگە ئاخڤتن دههێنە بکارهینان دناڤ زمانێ کوردیدا دگەڵ پارچێت لەش وگیانێ مروڤی ژ سەرڤە وژناڤ دا. دهێنە لێکدان بارا پتر ژ دو پەیڤان، یا دەست پێکێ ئەو پەیڤا سەرکی یا لەشی ورەوانی یە ئو یا دی سالوقدانا وێیە. سالوقدان ناڤە یان ئالناڤە. ئەڤ ئاخڤتنە یا باشە یان یا خرابە یان پێش نیاسە بو وێ پارچا لەشی برەنگەکێ گشتی یان تایبەت. یا باش دبیتە جهێ سەربلندیێ بو وی کەسی، یا نەچاک دبیتە جهێ کێماسی وشکاندن وچکوری وپاش ڤەبرنێ. رەنگی سیێ دبیتە پێش نیاسین بو وی کەسی ئو پێ دهێتە زانین وبەرچاڤکرن دناڤ جڤاکێ دا. ئەڤ رەنگە ئاخڤتن د جێوازن ژ گوتنێت مەزنا ئو بەندێت پێشینان ئو گەلەک یێت دویرن ژ نفرین ولاڤا. ئەم دشێین بێژین ئەڤ رەنگە پەییڤین وئاخڤتن دکەڤنە دبن جورێ جڤین وخەبەرا بشێوەکی رەوشتی وتازە یا بێ دڵمان حەتا رادەکی، یا بێ کەرب وکینی. ل دیڤ زانینا من یا لاواز وچالاک دزمانێ کوردیدا ودەست ڤدانا من دناڤ تور وفلکلور وبێژەیێت زمانێ کوردیێ بەر فرەهو دەولەمەند ژ خر لایاڤە دبیتە جهێ شانازیێ بو مە هەمیا ئەم رێزێ لێ بگرین بو پێش ڤەبرنا ڤی تورێ پر بها وگران.

ئەڤەنە ئەو پارچێت لەش ورەوانی یێت پترتر ژهەمیا دهێنە بکار ئینان دناڤ ئاخڤتنێت مە دا:

ئەزمان: ئەزمان خوشو، ئەزمان درێژو، ئەزمان رەشو، ئەزمان پیسو، ئەزمان گرجو، ئەزمان بریو، ئەزمان حلییو، ئەزمان فسو 

ئەنی: ئەنی گرێوو، ئەنی دەقو، ئەنی حلییو، ئەنی گەشو، ئەنی پانو

بری: بری قەیتانو، بری زراڤو، بری ستویرو، بری لێگداوو، بری گرێیو

بێهن: بێهن هلمایو، بێهن درێژو، بێهن کورتو، بێهن تەنگو، بێهن فرەهو

بەژن: بەژن زراڤو، بەژن کورتو، بوژن کیسەلەوو، بەژن قوتو، بەژن بهوستو

پشت: پشت راستو، پشت قوسو، پشت پەحنو، پشت گرو، پشت کوڤلو 

پێ: پێ لەڤەنو، بێ نەرمو، پێ سڤکو، پێ لەنگەرو، پێ شلو، پێ گرجو  

تەشک: تەشک تلیلیو، تەشک پیسو، تەشک ریسو

جەرگ: جەرگ سوتییو، جەرگ حیزو، جەرگ رەقو، جەرگ نەرمو

چاڤ: چاڤ نیاسو، چاڤ خویسو، چاڤ چویرو، چاڤ ڤیرو، چاڤ هاڤێژو ، چاڤ حیزو، چاڤ زیقو، چاڤ بلوقو، چاڤ نقو، چاڤ زلو، چاڤ چەرینو، جاڤ حەوێلەیو، چاڤ ترەوریو، چاڤ تارییو،  چاڤ کتکو، چاڤ کورەوو، چاڤ کنیشتو، چاڤ کولو، جاڤ کلو، چاڤ بالیفکو، چاڤ تەبقییو، چاڤ بەلەکو، چاڤ شینو، چاڤ رەشو، چاڤ کەسکو، چاڤ سورو، جاڤ بلحو، چاڤ مشکو.     

چەرم: چەرم خاڤو، چەرم نەرمو، چەرم حولییو، جەرم پیسو،چەرم تەنکو

چەنگ: چەنگ شکەستییو، چەنگ درێژو،چەنگ سوتییو

حەفک: حەفک ستویرو، حەفک درێژو، حەفک کورت

خوین: خوین سارو، خوین گرانو، خوین پیسو، خوین ئاڤو، خوین کێمو

ددان: ددان فرو، ددان سەوو، ددان قیچو، ددان هیرو، ددان گرو، ددان قریژیو، ددان تەفشو

دفن: دفن بلندو، دفن سەلامێشکو، دفن خارو، دفن برییو، دفن درێژو 

دڵ: دڵ نەرمو، دڵ رەقو، دڵ نازکو، دڵ سوژو، دڵ تەرو، دڵ موکمو، دڵ قائیمو، دڵ کەسەرو، دڵ کوڤانو، دڵ گەشو، دڵ کەڤرو، دڵ ڤەکەرو 

دەست: دەست درێژو، دەست حشکو، دەست مچو، دەست بەردایو، دەست ڤەکریو، دەست شکەستییو

دەڤ: دەڤ مچو، دەڤ بەشو، دەڤ خوشو، دەڤ لالو، دەڤ موچو، دەڤ گەنیو، دەڤ خارو، دەڤ گازندەوو، دەڤ بەرداوو، دەڤ لالوتەیو

دەنگ: دەنگ کەتیو، دەنگ نزمو، دەنگ بلندو، دەنگ زراڤو، دەنگ تیژو، دەنگ بولو، دەنگ حیرو، دەنگ خوشو، دەنگ ئازەوو، دەنگ قورو، دەنگ بولبولییو 

رح: رح سڤکو، رح گرانو، رح شرینو، رح قاییمو، رح عەزیزو

روی: روی گەشو، روی رەشو، روی سپیو، روی دامایو، روی بەحشتییو

زک: زک مازنو، زک دەرفەنو، زک مەشکو، زک جوهالو، زک حویتو

ستو: ستو ناڤملو ، ستو شکەستییو، ستو درێژو 

سمبێل: سمبێل شویژنو، سمبێل گێسکو، سمبێل قەیتانو، سمبێل بادایو

سێنگ: سێنگ کولو، سێنگ پیرتو، سێنگ ریسو، سێنگ سپیو

سەر: سەر گێژو، سەربلندو، سەر شورو، سەرگلندو، سەر ژنکو، سەر ریتو، سەر قژەڤژو، سەر حوچو، سەر خوشو، سەر پوشو، سەر سپییو، سەر شاشو، سەر زیڤرو، سەر کوتلکو، سەر کولو، سەرکولاڤو، سەر بەردایو، سەر مەزنو.

عویر: عویر مازنو، عویر دەرفەنو، عویر مەشکو، عویر برسییو

گوشت: گوشت نەرمو، گوشت هشکو، گوشت لاوازو، گوشت خاڤو

گوهـ: گوهـ بەلو، گوهـ شورو، گوهـ کەرو، گوهـ گرانو، گوهـ سڤکو، گوهـ نەرمو  

گیان: گیان سەیو، گیان گرانو، گیان سڤکو، گیان بەشوشو، گیان خوشو 

گەری: گەری تەنگو، گەری حشکو، گەری درێژو

لام: لام پفو، لام رەقو، لام ستویرو، لام سورو  

لێڤ: لیڤ شینو، لێڤ ترشکو، لێڤ هشکو، لێڤ درندەوو، لێڤ قورمچیو

لەپ: لەپ پەحنو، لەپ زێرینو، لەپ نەرمو، لەپ ڤەکریو

مڵ: مڵ بەحنو، مڵ خیسو، مڵ رویسو  

مێلاک: مێلاک رەشو، مێلاک رزییو، مێلاک حەڤنییو، مێلاک پیسو، مێلاک کولو، مێلاک ئێشەویو

مەژی: مەژی هشکو، مەژی رەقو، مەژی تڤیرکو، مەژی پڕو، مەژی جییو 

هناڤ: هناڤ سوتییو، هناڤ هشکو، هناڤ زاهدو، هناڤ قرقچییو

هەستیک: هەستی گرانو، هەستی سەیو، هەستی رەقو، هەستی پیسو

من هندەک پارچێت لەشێ نە داینە نڤێسینێ ل ڤی بابەتی چنکی جهێ رەوشتیێ یە ئو جهێ شەرمێ یە، ئەز داخازا لێ بورینێ دکەم ژ هەوە.

٥ - ١١ - ٢٠١٦ - دهوک - ئەحمەد عەلی حەسەن