2.3.Urtaroak

Lurraren errotazio-ardatzaren inklinazioak urtean zehar gertazten diren hainbat aldaketak eragiten ditu: tenperatura-aldaketak eta gauaren iraupen-aldaketa.

Aldaketa horiek kontuan hartuta, lau urtaro bereizten dira: udaberria, uda, udazkena eta negua.

Urtaro batetik bestera igarotzeko egunei honela deritze:

• Ekinozioak. Udatik udazkenera eta negutik udaberrira igarotzeko egunei esaten zaie. Bi egun horietan egunak eta gauak iraupen berbera dute. Gutxi gora behera, irailaren 22a eta martxoaren 21a izaten dira.

• Solstizioak. Udazkenetik negura eta udaberritik udara pasatzeko egunei esaten zaie. Bi egun horietan dago egunaren eta gauaren arteko alderik handiena. Gutxi gora behera abenduaren 22an eta ekainaren 21ean izaten dira.

Gure herrialdean udako solstizioan eguzki-izpiak oso zut iristen dira; hori dela eta, askoz ere eremu txikiagotan biltzen dira eta gehiago berotzen dute. Gainera denbora luzeagoan berotzen dute, denbora luzeagoan baitago Eguzkiak argiztatutako eremuan.

Neguko solstizioan, ordea, Eguzki-izpiak inklinazio handiagoz iristen dira, askoz eremu zabalagoan hedatzen dira eta atmosferaren zati lodiagoa zeharkatu behar dute; hori dela eta, gutxiago berotzen dute. Gainera, denbora gutxiagoan baitago Eguzkiak argiztatutako eremuan.