ภาษาคน ภาษาธรรมในปฏิจจสมุปบาท
พระพุทธเจ้าทำลายอวิชชาเสียได้ อวิชชาดับ,
อวิชชาดับ สังขารก็ดับ,
สังขารก็ดับ วิญญาณก็ดับ,
วิญญาณก็ดับ นามรูปก็ดับ,
...แล้วทำไมพระพุทธเจ้าไม่ตาย
.....ทีนี้สิ่งสำคัญที่สุดก็มาถึง คือความหมายของคำเหล่านี้ ความหมายของคำแต่ละคำเหล่านี้ เป็นความหมายในทางภาษาธรรมของผู้รู้ธรรม ไม่ใช่ความหมายของชาวบ้านผู้ไม่รู้ธรรม เดี๋ยวจะแยกออกไว้เป็น ๒ ภาษา คือ
ภาษาคน คือ ภาษาคนธรรมดาไม่รู้ธรรม แล้วก็
ภาษาธรรม คือ ภาษาของผู้รู้ธรรม
ภาษา(ใน)ปฏิจจสมุปบาทนี้เป็นภาษาธรรม เดี๋ยวจะแสดงให้เห็นเป็นลำดับไป
ถ้าเราถือเอาความหมายของปฏิจจสมุปบาทในภาษาคนแล้วก็จะยุ่ง แล้วจะยุ่งยาก,แล้วจะเข้าใจไม่ได้ , จะยกตัวอย่างให้ฟังเหมือนว่า
พระพุทธเจ้าตรัสรู้ที่โคนต้นโพธิ์นั้น การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าก็คือการทำลายอวิชชาเสียได้
พระพุทธเจ้าทำลายอวิชชาเสียได้ อวิชชาดับ,
อวิชชาดับ สังขารก็ดับ,
สังขารก็ดับ วิญญาณก็ดับ,
วิญญาณก็ดับ นามรูปก็ดับ,
...แล้วทำไมพระพุทธเจ้าไม่ตาย
ดับอวิชชาเสียได้ คือการตรัสรู้ที่ต้นโพธิ์นั้น
เพราะอวิชชาดับ สังขารก็ดับ
(สังขารก็ดับ วิญญาณก็ดับ)
(วิญญาณดับ นามรูปก็ดับ)
เพราะอำนาจปรุงแต่งนามรูปก็ดับ
เพราะนามรูปก็ดับ
...แล้วทำไมพระพุทธเจ้าไม่ตายคาโคนต้นโพธิ์นั้น
นี้ก็เพราะว่าคำพูดในปฏิจจสมุปบาทนี้มันเป็นภาษาธรรม
คำว่า “ดับ” นี้ก็เป็นภาษาธรรม
คำว่า “เกิด” นี้ก็เป็นภาษาธรรม
ไม่ใช่เกิดทางเนื้อหนัง ไม่ใช่ดับทางเนื้อหนัง
แล้วเมื่อ(ุถ้า)เข้าใจไม่ถูกแล้ว ปฏิจจสมุปบาทสายหนึ่ง ก็จะเข้าใจกันว่าเกิด ๒ หน
เกิดตรง "นามรูปนี้ทีหนึ่ง"
แล้วไปเกิดตรง "ชาตินั้นทีหนึ่ง"
ก็เลยเข้าใจว่าเกิด ๒ หน
เมื่อเข้าใจว่าเกิด ๒ หน ก็เลยทำให้เป็น ๓ ชาติ
คือ ชาติในอดีต ชาติปัจจุบัน ชาติอนาคต
มันเลยเตลิดเปิดเปิงยุ่งกันไปใหญ่จนไม่ตรงตามเรื่อง
คำว่า "ภพ" คำว่า "ชาติ" ที่แปลว่าความมีความเป็น หรือความเกิดขึ้นนี้
มิได้หมายถึงความเกิดทาง "มารดา" ไม่ใช่เกิดจาก "ครรภ์มารดา"
มันเกิดทาง "นามธรรม" คือเกิดด้วย "อุปาทาน"
ที่ปรุงขึ้นมาเป็นความรู้สึกว่า "ตัวกู" นั้นคือ "เกิด"
นี่ก็มีพระบาลีที่ตรัสไว้ชัดซึ่งจะอ้างเป็นหลักได้ พระบาลีมหาตัณหาสังขยสูตรอีกเหมือนกัน
พระพุทธเจ้าท่านได้ตรัสไว้ว่า…
“ นันทิใดในเวทนาทั้งหลาย นั่นคืออุปาทาน ”
...เพราะว่าเมื่อเรามีการกระทบ(เกิดผัสสะ)ทางอายตนะ(ทางตา/รูป-ทางหู/เสียง-ทางจมูก/กลิ่น-ทางลิ้น/รส-ทางกาย/เย็นร้อนอ่อนแข็ง-ทางใจ/นึกคิด)
เกิดเวทนา(รู้สึก)เป็นสุข เวทนา(เป็น)ทุกข เวทนา(เป็น)อทุกขมสุขเวทนา อะไรก็ตาม
" มีนันทิในเวทนานั้น , นั่นแหละ คืออุปาทาน "
นันทิ คืออุปาทาน เพราะว่านันทินี้มันเป็นที่ตั้งของความยึดถือ
ถ้ามีนันทิแล้วก็ต้องหมายความว่ามีความยึดถือ
นันทิ แปลว่า ความพอใจ
นันทิ นั่นเองคืออุปาทาน , เราพอใจสิ่งใดหมายความว่าเรายึดถือสิ่งนั้นเข้าแล้ว
นันทิ นั่นเองคืออุปาทาน แล้วนันทินั้นต้องมีในเวทนา(ความรู้สึก)
เพราะฉะนั้นเป็นอันว่า เมื่อใดเรามีเวทนา(รู้สึก)แล้วเมื่อนั้น(ถ้าขณะนั้น)มีนันทิ(ด้วย)
แล้วเมื่อนั้น(จะ)มี "อุปาทาน"
เพราะมีอุปาทานนี้ ก็มี "ภพ"
เพราะมีภพนี้ ก็มี "ชาติ"(ตัวกูเกิด)
เพราะมีชาติก็มี "ชรา มรณะ เกิดขึ้นพร้อมแห่งความทุกข์(ของกู)"
นี้แสดงว่า "ภพ" กับ "ชาติ" นี้มันมีติดต่อกันไป
จากเวทนา(รู้สึก)
จากตัณหา
จากอุปาทาน
ไม่ต้องรอต่อตายแล้วไป "เกิดใหม่"
ไม่ต้องรอให้ตายแล้วไปเกิดใหม่จึงจะมีภพมีชาติ
สิ่งที่เรียกว่าภพว่าชาติ "จะมีอยู่ที่นี่" ในวันหนึ่งๆไม่รู้กี่ครั้งกี่คราว
คือจะมีทุกคราวที่มีเวทนาและประกอบอยู่ด้วยอวิชชา,จึงเพลิดเพลินเป็นนันทิ และนันทินั้นคืออุปาทาน
อุปาทาน(ก็)สร้างภพสร้างชาติ
....คำว่าภพว่าชาติมีอยู่ที่นี่เดี๋ยวนี้ในวันหนึ่งๆไม่รู้กี่ครั้งกี่ครา
....ไม่ต้องรอต่อตายแล้ว แล้วไปเกิดใหม่
นี่คำว่าภพ(คำ)ว่าชาติในลักษณะอย่างนี้มันเป็น "ภาษาธรรม "
ภาษาธรรมของผู้รู้ธรรม ไม่ใช่ "ภาษาชาวบ้าน"
ถ้าเป็นภาษาชาวบ้านต้องรอตายแล้วไปเกิดใหม่จึงจะมีภพมีชาติ
แล้วมีทีเดียวเท่านั้น เพราะคนเราเกิดมาก็ตายทีเดียว เข้าโลงไปแล้วจึงจะมีภพมีชาติ
เดี๋ยวนี้ภพหรือชาติในภาษาธรรมมีวันหนึ่งหลายหน
...คือเกิดตัวกูของกูหนหนึ่งก็มีภพมีชาติหนหนึ่ง
แล้วเดือนหนึ่งก็มีหลายร้อยหน
ปีหนึ่งก็มีหลายพันหนแหละ มีหลายภพหลายพันภพชาติ
ตลอดชาตินี้ก็มีตั้งหลายหมื่นหลายแสนภพชาติ
เพราะฉะนั้นเราจะต้องรู้จักสิ่งที่เรียกว่าภพว่าชาติที่มีอยู่ในประจำวัน วันหนึ่งหลายๆ หน ต้องรู้จักภพและชาติอันนี้
นี้จะเห็นได้ทันทีว่าเรื่องปฏิจจสมุปบาทนี้ เป็นเรื่องที่นี่และเดี๋ยวนี้
...ไม่ใช่รอต่อตายแล้ว หรือไม่ใช่ไปกินเวลาตั้ง ๓ ชาติ จึงจะมีปฏิจจสมุปบาท
ปฏิจจสมุปบาทรอบๆหนึ่ง มีในวันหนึ่งๆตั้งหลายๆหน เมื่อไรมีเวทนา มีตัณหา อุปาทาน เมื่อนั้นมีรอบของปฏิจจสมุปบาทแล้วมีภพมีชาติ แล้วก็เห็นได้ว่ามันมีในชีวิตประจำวันของคนทุกคน เหมือนกับที่ยกตัวอย่างมาแล้วเมื่อตะกี้ว่า เด็กสอบไล่ตก หรือว่านางสาวคนนั้นเขาเป็นทุกข์เพราะแฟน นี้เป็นตัวอย่างธรรมดาสามัญในชีวิตประจำวัน
ทีนี้ปัญหามันก็เหลืออยู่ว่า จะอธิบายกันอย่างไรที่จะให้มี อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป อายตนะ ผัสสะ ครบถ้วนก่อนที่จะเกิดเวทนาขึ้นมาได้นั้น , นั้นมันไม่ยาก ตัวการตัวร้ายตัวที่จะเป็นเรื่องยุ่งยากมันอยู่ที่เวทนา เวทนา(ความรู้สึก)เราก็รู้จักดีอยู่แล้ว มันเกิดอยู่เป็นประจำแล้ว รู้จักเวทนาก็แล้วกัน ถ้าอยากรู้มากไปกว่านั้นก็สาวๆขึ้นไป
เวทนาก็มาจากผัสสะ
ผัสสะก็มาอายตนะที่ปรุงขึ้นเฉพาะ
อายตนะก็มาจากนามรูปที่ปรุงขึ้นเฉพาะ
(นามรูป)ก็มาจากวิญญาณที่ปรุงขึ้นเฉพาะ
(วิญญาณ)มาจากสังขารที่ปรุงขึ้นเฉพาะ และ
(สังขาร)ก็มาจากอวิชชาเป็นต้นตอ
อย่ามี(ถ้าไม่มี)อวิชชาอย่างเดียวสิ่งเหล่านี้เป็นไปไม่ได้
นามรูปอย่างนี้จะไม่เกิด
อายตนะอย่างนี้จะไม่เกิด
ผัสสะอย่างนี้จะไม่เกิด
มันเกิดอย่างอื่นคือเกิดอย่างที่ไม่เป็นทุกข์
เพราะมีอวิชชาอย่างเดียวเท่านั้น
มันก็สร้าง(สังขาร-วิญญาณ)
นามรูปกายใจ
อายตนะ
ผัสสะ (การกระทบ)
เวทนาในทางที่จะเป็นทุกข์เท่านั้น
นี้ก็ขอให้เข้าใจคำว่า "ภาษาธรรม" กับคำว่า "ภาษาคน" ให้ดี
คำว่า "เกิด" ในภาษาคน..."เกิดจากท้องแม่"
คำว่า "เกิด" ในภาษาธรรมหมายถึง มันเกิดเมื่อมันทำหน้าที่ของมัน(เมื่อวงจรปฏิจจทำงานครบรอบ...เริ่มจากอวิชชา..)
นี่เวลานี้(ขณะฟังเทศน์)นามรูปยังไม่ได้เกิดเพราะไม่ได้ทำหน้าที่ตัวกูของกูอะไร(วงจรปฏิจจยังไม่ทำงาน)
แม้แต่ว่านั่งฟังนั่งตั้งใจฟังอย่างนี้ก็ไม่ใช่ตัณหาอุปาทานอะไร มันเป็นเรื่องที่เป็นไปตามธรรมดา
นี้ที่พูดทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้เข้าใจไว้เป็นการล่วงหน้าว่า
...ภาษาปฏิจจสมุปบาทนั้น เป็นภาษาธรรมมีความหมายเฉพาะ
อย่าเอาความหมายในภาษาชาวบ้านไปใช้เข้าจะฟังไม่ถูก
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เช่น คำว่า “เกิด”
จาก
Youtube.
Soundcloud.
https://on.soundcloud.com/Vrhyu2E3xJdbsZF39
...
ความหมายของ "คำต่างๆในปฏิจจสมุปบาท"
44.วัฏสงสาร ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/JN2zCfp2ESt5QFVn6
99.เวทนา ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/jsdUkDutu5euPb4W7
100.สัญญา ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/kUtACWBVZY895zgw8
103.ขันธ์ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/eHsydvvTnowr8uph6
102.วิญญาณ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/hbPRxMnoSz4XJT6G6
104.รูปขันธ์ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/oUskCJHcTagqjrEh7
105.เวทนาขันธ์ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/9gZRVD7P2u4oVSqw7
106.สัญญาขันธ์,สังขารขันธ์ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/VXHiWSHaB8jk9Kis7
107.วิญญาณขันธ์ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://on.soundcloud.com/w5AD6h7HZYWFxoYG6
สิ่งที่เรียกว่า โลก ในภาษาธรรม คือ อะไร
https://www.facebook.com/227389201503419/posts/869701533938846
* การเกิด / ชาติ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/Z3c79
* สิ่งที่เรียกว่า การเกิด
https://soundcloud.app.goo.gl/dAU9H
* สภาวธรรมที่เรียกว่าขันธ์ห้า
https://soundcloud.app.goo.gl/SAvae
* เวทนา ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/s5LPT
* สัญญาขันธ์,สังขารขันธ์ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/ZHQa6
* สัญญา ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/mBi6D
* สังขาร ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/WU9Zv
* การปรุง(สังขาร)เป็นทุกข์อย่างยิ่ง
https://soundcloud.app.goo.gl/Lzea8
* วิญญาณ ในภาษาคน กับ ภาษาธรรม คืออะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/qEW9j
* วิญญาณ คือ อะไร
https://soundcloud.app.goo.gl/FBqHG
* * อานิสงส์ของอานาปานสติ ทำให้เวทนา อุปาทาน ขันธ์ห้า ดับลงอย่างไร ..(สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขัธา) https://soundcloud.app.goo.gl/ymrjQ
** การเกิดขึ้นของอุปาทานคือการเกิดขึ้นแห่งความทุกข์
https://soundcloud.app.goo.gl/euPNH
** อาการที่เกิดได้และเกิดไม่ได้แห่งปัญจุปาทานักขันธ์
https://soundcloud.app.goo.gl/A3Vos
5.เบญจขันธ์ 09 05 2499
https://on.soundcloud.com/FnknFEg81zgyFnk36
3.ชีวิตคือขันธ์ทั้งห้า มิใช่ตัวตน
https://on.soundcloud.com/oUCzZcKK5L4dU4B98
** สัพเพ ธัมมา นาลัง อภินิเวสายะ
สิ่งทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น
https://soundcloud.app.goo.gl/CEa4b
** ทุกขอริยสัจจ์
https://soundcloud.app.goo.gl/F2kkG