หัวข้อธรรมในคำกลอน

หัวข้อธรรมประเภทนี้มีไว้สำหรับใช้เพ่ง

เพื่อให้เห็นข้อเท็จจริงแห่งข้อความนั้น

แล้วเพ่งต่อไปเพื่อให้เกิดความรู้สึกเช่นนั้นขึ้นมาจริงๆ

จนจิตใจเปลี่ยนไปตามข้อเท็จจริงนั้น

ในการที่จะทำให้เกิดความสลดสังเวชความไม่ประมาท

การเปลี่ยนนิสัยที่ไม่พึงปรารถนา

กวาดล้างความรู้สึกชนิดที่ทำความรำคาญต่างๆให้แก่ตน

ให้หมดไปจากจิตใจ

เพื่อให้เกิดความสะอาด ความสว่างและความสงบ

โดยสมควรแก่การกระทำของตนๆ

ความรู้ ความเข้าใจ ที่เกิดจากการเพ่งทำนองนี้

จะถูกต้อง และมีประโยชน์กว่าที่เกิดจากการอ่านตะพึด

และยังเป็นการปฏิบัติกรรมฐานภาวนาชนิดหนึ่งอยู่ในตัว

ทั้งสมาธิและปัญญาในระดับที่คนทั่วไปจะพึงทำได้

และพร้อมกันนั้นก็เป็นศีลอยู่แล้ว

ในขณะที่มีการสังวรระวัง บังคับตนเองให้ทำเช่นนั้น

ไม่มีโอกาสแก่การทุศิลแต่ประการใด.

1.วิธี ดูภาพ ประกอบกลอน

ว่าคำกลอน ประกอบภาพ จงทราบไว้

ถ้าจะให้ มีผล จนเต็มที่

ต้องดูเป็น อ่านเป็น เห็นเคล็ดมี :

ดูภาพที, อ่านบรรทัด, ผลัดกันไป ฯ

เมื่อดูภาพ เพ่งอารมณ์ ในใบหน้า

จนรู้ว่า อารมณ์มี- ร้าย.ดี,ไฉน

โง่-ฉลาด ฟุ้ง-สงบ ระบบใด

ทำในใจ ติดตา มาอ่านกลอน,

อ่านเพียงบรร- ทัดเดียว แล้วเลี้ยวกลับ

ไปดูภาพ เพื่อปรับ กับคำสอน

เข้าหรือขัด กันอย่างไร, ไปทุกตอน

ภาพสังหรณ์ เห็นง่าย ดั่งใช้กล ฯ

2.ความอยาก

อันความอยาก จะระงับ ดับลงได้

นั่นมิใช่ เพราะเรา ตามสนอง

สิ่งที่อยาก ให้ทัน ดั่งมันปอง

แต่เพราะต้อง ฆ่ามัน ให้บรรลัย,

ให้ปัญญา บงการ แทนร่านอยาก

ความร้อน ไม่มีมาก อย่าสงสัย

ทั้งอาจผลิต กิจการ งานใดๆ

ให้ล่วงไป ด้วยดี มีสุขเย็น ฯ 

3.มี ไม่ ต้อง เป็น ของ กู

ถ้าจะอยู่ ในโลกนี้ อย่างมีสุข

อย่าประยุกต์ สิ่งทั้งผอง เป็น"ของ"ฉัน

มันจะสุม เผากระบาล ท่านเป็นควัน

ต้องปล่อยมัน เป็นของมัน อย่าผันมา

เป็นของกู ในอำนาจ แห่งตัวกู

ท่านจะอยู่ วุ่นวาย คล้ายคนบ้า

อย่างน้อยก็ เป็นนกเขา เข้าตำรา

มันดีกว่า "กูข๊องกู" อยู่ร่ำไป ฯ

ท่านหามา, มีไว้, ใช้หรือกิน

ตามระบิล อิ่มหนำ ก็ทำไหว

โดยไม่ต้อง มั่นหมาย ให้อะไร ๆ

ถูกยึดไว้ ว่า "ตัวกู" หรือ "ของกู" ฯ 

4.ความสุข

ความเอ๋ย ความสุข

ใครๆทุก คนชอบเจ้า เฝ้าวิ่งหา

" แกก็สุข, ฉันก็สุข, ทุกเวลา "

แต่ดูหน้า ตาแห้ง ยังแคลงใจ

ถ้าเราเผา ตัวตัณหา, ก็น่าจะสุข

ถ้ามันเผา เราก็ "สุก" หรือเกรียมได้

เขาว่าสุข สุขเน้อ ! อย่าเห่อไป

มันสุขเย็น หรือสุกไหม้ ให้แน่เอย ฯ 

5.ตาย,ตาย-ให้เป็น

ตายไม่เป็น : ต้องเป็นทุกข์ เพราะกลัวตาย

เพราะความโง่ งมงาย ไม่มองเห็น

เป็นธรรมดา ว่าต้องตาย; ควรตายเย็น

ตายอย่างคน- ตายเป็น : เป็นสุขตาย ฯ

กลายเป็นการ ยิ้มเยาะ มัจจุราช

อย่างสนุก : ไม่อนาถ; ควรมุ่งหมาย

ให้ได้ตาย อย่างดีจริง ทั้งหญิงชาย

เป็นความตาย ที่ไม่ตาย : ความหมายไกล ฯ

เพราะเห็นธรรม ทำประพฤติ ไม่ยึดมั่น

เอาธาตุ-ขันธ์ มาเป็น" กู", ดูผ่องใส

ไม่ล้มลุก ทุกข์ทน หมองหม่นอะไร;

ขอใครๆ จงตายเป็น เช่นนี้-แล ฯ 

6.ยาระงับสรรพทุกข์ ยาระงับดับทุกข์

ต้น "ไม่รู้-ไม่ชี้" นี่เอาเปลือก

ต้น"ช่างหัวมัน" นั้นเลือก เอาแก่นแข็ง

"อย่างนั้นเอง" เอาแต่ราก ฤทธิ์มันแรง

"ไม่มีกู-ของกู" แสวง เอาแต่ใบ

"ไม่น่าเอา- ไม่น่าเป็น" เฟ้นเอาดอก

"ตายก่อนตาย" เลือกออกลูกใหญ่ ๆ

หกอย่างนี้ อย่างละชั่ง ตั้งเกณฑ์ไว้

"ดับไม่เหลือ" สิ่งสุดท้ายใช้เมล็ดมัน

หนักหกชั่ง เท่ากับ ยาทั้งหลาย

เคล้ากันไป เสกคาถา ที่อาถรรพณ์

"สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสาย" อัน

เป็นธรรมชั้น หฤทัย ในพุทธนาม

จัดลงหม้อ ใส่น้ำ พอท่วมยา

เขี้ยวไฟกล้า เหลือได้ หนึ่งในสาม

หนึ่งช้อนชา สามเวลา พยายาม

กินเพื่อความ หมดสรรพโรค เป็นโลกอุดร 

  7.ชีวิตแท้

ชีวิตแท้    งามงด    และสดชื่น

ไม่มีฝืน   ไม่มีหวั่น   ไม่สั่นเสียว

ไม่มีสิ่ง    หลงรัก    สักสิ่งเดียว

ไม่มีจิต    เกาะเกี่ยว    ทั้งบาปบุญ

ทรัพย์ในเรือน เป็นเหมือน ของเกลื่อนกลาด

ที่เป็นบาป   เก็บกวาด   ทิ้งใต้ถุน

ที่เป็นบุญ   มีไว้เพียง   เจือจุน

ให้เป็นคุณ   สะดวกดาย   คล้ายรถเรือ

ไม่ยึดมั่น   สิ่งใด   เอาใจแบก

กลัวตายแตก   ใจประหวั่น   จนฟั่นเฝือ

เบาทั้งกาย   เบาทั้งใจ   ไม่มีเบือ

ชีวิตเหลือ   แต่ความเย็น   เป็นนิพพาน

 8.ถ้าศีลธรรม ไม่กลับมา

.

ถ้าศีลธรรม ไม่กลับมา โลกาวินาศ

มนุษย์ชาติ จะเลวร้ายกว่า เดรัจฉาน

มั่วหลงเรื่อง กินกามเกียรติ เกลียดนิพพาน

ล้วนดื้อด้าน ไม่เหนี่ยวรั้ง บังคับใจ

อาชญากรรม เกิดกระหน่ำ ลงในโลก

มีเลือดโชก แดงฉาน แล้วซ่านไหล

เพราะบ้ากิน บ้ากาม ทรามเกินไป

บ้าเกียรติก็ พอไม่ได้ ให้เมาตน

อยากครองเมือง ครองโลก โยกกันใหญ่

ไม่มีใคร เมตตาใคร ให้สับสน

ขอศีลธรรม ได้กลับมา พาหมู่คน

ให้ผ่านพ้น วิกฤตการณ์ ทันเวลา.

#พุทธทาสภิกขุ

.....

โลกในสภาพปัจจุบันนี้ เป็นที่ยอมรับกันทั่วไปโดยไม่มีใครแย้ง ว่ากำลังตกอยู่ในวิกฤตกาลอย่างหนัก ใกล้ต่อความวินาศยิ่งขึ้นทุกที ทั้งนี้ เนื่องมาจากการที่โลกตกเป็นทาสของวัตถุ หรือวัตถุนิยม, มากเกินไปนั่นเอง. โลกกำลังก้าวหน้าแต่ทางวัตถุ. โดยไม่มีความก้าวหน้าทางวิญญาณ (spiritual) เอาเสียเลย, มีแต่จะตกต่ำหรือถอยหลังไปเสียอีก. โลกกำลังหลงใหลในความสุขทางเนื้อหนัง, กำลัง หันหลังให้ธรรม, หันหลังให้ศาสนา, หันหลังให้พระเจ้า, จนกระทั่งไม่ให้ความสำคัญแก่สิ่งเหล่านี้เลย.

("รบกันพลาง แลกธรรมกันพลาง" เอกสารประกอบ คำบรรยายในโอกาสมีการประชุมพุทธสมาคมฯ ที่ค่ายธรรมบุตร ๒๒ ธันวาคม ๒๕๑๑)

.....

ระวังให้ดีๆ ผู้ที่ชอบวัตถุและพัฒนาทางวัตถุนั้นอย่าให้มันไปถึงขนาดว่า พัฒนาจนตัวเองตกเป็นทาสของวัตถุ; นี่พุทธบริษัทจะต้องระมัดระวัง มิฉะนั้น จะสูญเสียศักดิ์ศรีของความเป็นพุทธบริษัทจนหมดสิ้น.

("ปณิธานข้อสาม การนำโลกออกมาเสียจากวัตถุนิยม" ธรรมบรรยาย วันล้ออายุ ภาคค่ำ ๒๗ พ.ค. ๒๕๒๙)

.

ธรรมบรรยาย และคำกลอน

#พุทธทาสภิกขุ #สิริวยาส

#หัวข้อธรรมในคำกลอน

#รวมเสียงธรรมท่านพุทธทาส

https://bit.ly/3e244KS

วิธีสร้าง e-mail บนมือถือ

https://youtu.be/pxIqXmTwu5g

Cr : Laon Panjarat Nil

9.คำประพันธ์

คำประพันธ์ บทพระธรรมไม่จำเพาะ

ว่าจะต้อง ไพเราะ เพราะอักษร

หรือสัมผัส ช้อยชด แห่งบทกลอน

ที่อรชร เชิงกวี ตามนิยม ฯ

ขอแต่เพียง ให้อรรถ แห่งธรรมะ

ได้แจ่มจะ ถนัดเห็น เป็นปฐม

แล้วได้รส แห่งพระธรรม ด่ำอารมณ์

ที่อาจบ่ม เบิกใจ ให้เจริญ ฯ

ให้นิสัย เปลี่ยนใหม่ จากก่อนเก่า

ไม่ซึมเศร้า สุขสง่า น่าสรรเสริญ

เป็นจิตกล้า   สามารถ   ไม่ขาดเกิน

ขอชวนเชิญ ชมธรรมรส งดกวี ฯ

10.เพชรในหัวคางคก

มหัศจรรย์   มีอยู่   ในธรรมะ

แต่ลึกมาก   ยากที่จะ   สังเกตเห็น :

ทุกข์หรือศุข   ที่มีอยู่   คู่เช้าเย็น

ถ้าดูเป็น   ให้ค่าเรา   ได้เท่ากัน

แม้มีทุกข์   แทบว่า   เลือดตาไหล

ถ้าดูไป   มันสอนมา   อย่างน่าขัน

คือให้เห็น   อรรถธรรม   ที่สำคัญ :

" ไม่ยึดมั่น    มันยิ่งศุข   ว่าศุขมี-

ตามธรรมดา   ที่มา   หลอกลวงเรา

ให้โง่เขลา   ยึดเห็น   เป็นสุขี

แต่ที่แท้   มีแต่ให้   ทุกข์ทวี

เพราะมันมี   เสน่ห์พอก   หลอกคนงม " ฯ

   11.หัวข้อธรรมในคำกลอน  

หัวข้อธรรมประเภทนี้มีไว้สำหรับใช้เพ่งเพื่อให้เห็นข้อเท็จจริงแห่งข้อความนั้น

แล้วเพ่งต่อไป เพื่อให้เกิดความรู้สึกเช่นนั้นขึ้นมาจริงๆ

จนจิตใจเปลี่ยนไปตามข้อเท็จจริงนั้น

ในการที่จะทำให้เกิดความสลดสังเวช ความไม่ประมาท

การเปลี่ยนนิสัยที่ไม่พึงปรารถนา

กวาดล้างความรู้สึกชนิดที่ทำความรำคาญต่างๆให้แก่ตน

ให้หมดไปจากจิตใจ

เพื่อให้เกิดความสะอาด ความสว่าง และความสงบ

โดยสมควรแก่การกระทำของตนๆ

ความรู้ ความเข้าใจ ที่เกิดจากการเพ่งทำนองนี้

จะถูกต้อง และมีประโยชน์กว่าที่เกิดจากการอ่านตะพึด

และยังเป็นการปฏิบัติกรรมฐานภาวนาชนิดหนึ่งอยู่ในตัว

ทั้งสมาธิและปัญญาในระดับที่คนทั่วไปจะพึงทำได้

และพร้อมกันนั้นก็เป็นศีลอยู่แล้ว

ในขณะที่มีการสังวรระวังบังคับตนเองให้ทำเช่นนั้น

ไม่มีโอกาสแก่การทุศีลแต่ประการใด

             12.สวนโมกข์

สวนชื่อ "โมกข์ " ภาษาโลก ว่าหลุด-เกลี้ยง

คือ รูป-รส- กลิ่น-เสียง สิ้นทั้งหลาย

ทั้งสัมผัส ผิวหนัง ทางใจ-กาย

ไม่ทำร้าย  ไม่รบเร้า ไม่เผาลน ฯ

ธรรมชาติ ในสวนโมกข์ เข้าโยกใจ

จน "ตัวกู" น้อยใหญ่ ไม่ปฏิสนธิ์

จิตเยือกเย็น ผ่องใส คล้ายคนละคน

สุขใจจน บอกไม่ได้ ว่าคล้ายอะไร ฯ

@ จิตว่างจน ได้ยิน ก้อนหินพูด

ร้องพิศูจน์ "ไม่มีสิ่ง น่าหลงไหล ;

จงหยุดเย็น กันเสียบ้าง อย่างหินนี่ไง !

ถ้าหาไม่ มีนรก มาหมกคลุม" ฯ

@ หมายเหตุ:-

ผู้ใดใคร นั่งลงใน สวนโมกข์แล้ว

ยังไม่แคล้ว หงุดหงิด จิตยังกลุ้ม

รีบไปหา หมอประสาท  ช่วยคาดคุม

แล้วค่อยมา ชุมนุม กลุ่ม "โมกข์" แล ฯ

13.จงทำกับเพื่อนมนุษย์โดยคิดว่า 

จงทำกับเพื่อนมนุษย์โดยคิดว่า

เขาเป็นเพื่อนเกิด แก่ เจ็บตาย ของเรา

เขาเป็นเพื่อน เวียนว่ายอยู่ในวัฏสงสาร ด้วยกันกะเรา

เขาก็ตกอยู่ใต้อำนาจกิเลส เหมือนเรา ย่อมพลั้งเผลอไปบ้าง

เขาก็มีราคะ โทสะ โมหะ ไม่น้อยไปกว่าเรา

เขาย่อมพลั้งเผลอ บางคราวเหมือนเรา

เขาก็ไม่รู้ว่าเกิดมาทำไม เหมือนเรา ไม่รู้จักนิพพานเหมือนเรา

เขาโง่ในบางอย่าง เหมือนที่เราเคยโง่

เขาก็ตามใจตัวเองในบางอย่าง เหมือนที่เราเคยกระทำ

เขาก็อยากดีเหมือนเรา ที่อยาก ดี -เด่น -ดัง

เขาก็มักจะกอบโกย และเอาเปรียบเมื่อมีโอกาสเหมือนเรา

เขามีสิทธิที่จะบ้าดี-เมาดี-หลงดี-จมดี เหมือนเรา

เขาเป็นคนธรรมดา ที่ยึดมั่น ถือมั่น อะไรต่างๆเหมือนเรา

เขาไม่มีหน้าที่ ที่จะเป็นทุกข์ หรือตายแทนเรา

เขาเป็นเพื่อนร่วมชาติ ร่วมศาสนา กะเรา

เขาก็ทำอะไรด้วยความคิดชั่วแล่น และผลุนผลันเหมือนเรา

เขามีหน้าที่รับผิดชอบ ต่อครอบครัวของเขา มิใช่ของเรา

เขามีสิทธิ ที่จะมีรสนิยม ตามพอใจของเขา

เขามีสิทธิ ที่จะเลือก(แม้ศาสนา) ตามพอใจของเขา

เขามีสิทธิ ที่จะใช้สมบัติ สาธารณะ เท่ากันกับเรา

เขามีสิทธิ ที่จะเป็นโรคประสาท หรือเป็นบ้า เท่ากับเรา

เขามีสิทธ ที่จะขอความช่วยเหลือ เห็นอกเห็นใจจากเรา

เขามีสิทธิ ที่จะได้รับอภัย จากเรา ตามควรแก่กรณี

เขามีสิทธิ ที่จะเป็นสังคมนิยม หรือ เสรีนิยม ตามใจเขา

เขามีสิทธิ ที่จะเห็นแก่ตัว ก่อนเห็นแก่ผู้อื่น

เขามีสิทธิ แห่งมนุษยชน เท่ากันกับเรา,สำหรับจะอยู่ในโลก

ถ้าเราคิดกันอย่างนี้ จะไม่มีการ ขัดแย้งใดๆเกิดขึ้น.

        14.จิตว่างได้ยินหญ้าพูด 

พระพุทธะ   ตรัสรู้   จิตอยู่ว่าง

ได้ยินสิ่ง   ทุกอย่าง   แถลงไข

เหมือนมันฟ้อง   ตัวเอง   เซ็งแซ่ไป

ว่าไม่มี   สิ่งไหน   น่ายึดเอา

มาเพื่อเป็น   ตัวกู   และของกู

อย่าหลงตู่   มันเข้า   เพราะความเขลา

เอาของเป็น   อนัตตา   มาเป็นเรา

จะต้องเศร้า   โศกระบม   ตรมใจแรง

แม้กรวดดิน   หินไม้   และใบหญ้า

ล้วนแต่ส่ง   เสียงจ้า   ทุกหัวระแหง

คนจิตวุ่น   ไม่เข้าใจ   ไม่ระแวง

ว่าทุกสิ่ง   ร้องแสดง   บทพระธรรม

ครั้นจิตว่าง   จะได้ยิน   แม้ใบหญ้า

มันปรึกษา   ข้อความ   ที่งามขำ

ว่า "ทำไฉน   สัตว์ทั้งหลาย   จะร่ายรำ

ด้วยจิตว่าง   เพราะวางธรรม   ทั้งปวงเอย"

15.พุทธทาส จักไม่ตาย

พุทธทาส  จักอยู่ไป ไม่มีตาย

แม้ร่างกาย จะดับไป ไม่ฟังเสียง

ร่างกายเป็น ร่างกายไป ไม่ลำเอียง

นั่นเป็นเพียง สิ่งเปลี่ยนไป ในเวลา

พุทธทาส คงอยู่ไป ไม่มีตาย

ถึงดีร้าย ก็จะอยู่ คู่ศาสนา

สมกับมอบ กายใจ รับใช้มา

ตามบัญชา องค์พระพุทธ ไม่หยุดเลย

พุทธทาส ยังอยู่ไป ไม่มีตาย

อยู่รับใช้ เพื่อนมนุษย์ ไม่หยุดเฉย

ด้วยธรรมโฆษณ์ ตามที่วาง ไว้อย่างเคย

โอ้เพื่อนเอ๋ย มองเห็นไหม อะไรตายฯ

แม้ฉันตาย กายลับ ไปหมดแล้ว

แต่เสียงสั่ง ยังแจ้ว แว่วหูสหาย

ว่าเคยพลอด กันอย่างไร ไม่เสื่อมคลาย

ก็เหมือนฉัน ไม่ตาย กายธรรมยัง

ทำกับฉัน อย่างกะฉัน นั้นไม่ตาย

ยังอยู่กับ ท่านทั้งหลาย อย่างหนหลัง

มีอะไร มาเขี่ยไค้ ให้กันฟัง

เหมือนฉันนั่ง ร่วมด้วย ช่วยชี้แจง

ทำกับฉัน อย่างกะฉัน ไม่ตายเถิด

ย่อมจะเกิด  ผลสนอง  หลายแขนง

ทุกวันนัด  สนทนา อย่าเลิกแล้ง

ทำให้แจ้ง  ที่สุดได้  เลิกตายกัน ฯ

16.เปิด เปิด เปิด

เปิด-เปิด ตา: ให้รับแสง แห่งพระธรรม

ยิ่งมืดค่ำ ยิ่งเห็นชัด ถนัดถนี่

สมาธิมาก ยิ่งเห็นชัด ถนัดดี

นี่วิธี เปิดตาใจ ใช้กันมา ฯ

เปิด-เปิด หู: ให้ยินเสียง สำเนียงธรรม

ทั้งเช้าค่ำ มีก้องไป ในโลกหล้า

ล้านล้านปี ฟังให้ชัด เต็มอัตรา

คือเสียงแห่ง สุญญตา ค่าสุดใจ ฯ

เปิด-เปิด ปาก: สนทนา พูดจาธรรม

วันยังค่ำ อย่าพูด เรื่องเหลวไหล

พูดแต่เรื่อง ดับทุกข์ได้ โดยสัจจนัย

ไม่เท่าไร เราทั้งโลก พ้นโศกแล ฯ

17.หน้าที่ของคน

หน้าที่หนึ่ง ในฐานะ เป็นมนุษย์

ต้องได้สิ่ง สูงสุด ก่อนเป็นผี

ตามที่ตน ควรได้ อย่างไรมี

ไม่เสียที ที่เกิดมา ประสาคน

หน้าที่สอง ในฐานะ เพื่อนมนุษย์

ต้องช่วยกัน สูงสุด หยุดฉ้อฉน

ไม่ช่วงชิง ประโยชน์ใคร มาใส่ตน

มุ่งเอาผล มีเพื่อนเกิด แก่ เจ็บ ตาย ฯ

หน้าที่สาม ตามฐานะ พลโลก

ต้องช่วยกัน ดับโศก แห่งโลกหาย

ทำโลกนี้ ให้น่าอยู่ ดูสบาย

มีความหมาย โลกมนุษย์ สุดงามงด

หน้าที่คน คนหนึ่ง มีถึงสาม

พยายามทำ ทำให้เข้ม เต็มกำหนด

ให้เสร็จสิ้น ก่อนตาย ให้เรืองยศ

ได้ปรากฏ เป็นมนุษย์ ยอดสุดเอย

18.ช่างหัวมัน

จงยืนกราน สลัดทั่ว "ช่างหัวมัน"

ถ้าเรื่องนั้น นั้นเป็นเหตุ แห่งทุกข์หนา

อย่าสำออย ตะบอยจัด ไว้อัตรา

ตัวกูกล้า ขึ้นเรื่อยไป อัดใจตาย

เรื่องนั้นนิด เรื่องนี้หน่อย ลอยมาเอง

ไปบวกเบ่ง ให้เห็นว่า จะฉิบหาย

เรื่องเล็กน้อย ตะบอยเห็น เป็นมากมาย

แต่ละราย รีบเขวี้ยงขว้าง ช่างหัวมัน

เมื่อตัวกู ลู่หลุบ ลงเท่าไร

จะเยือกเย็น ลงไป ได้เท่านั้น

รอดตัวได้ เพราะรู้ใช้ "ช่างหัวมัน"

จงพากัน หัดใช้ ไว้ทุกคนฯ

19.มองไม่เห็น

หมู่นกจ้อง มองเท่าไร ไม่เห็นฟ้า

ถึงฝูงปลา ก็ไม่เห็น น้ำเย็นใส

ใส้เดือนมอง ไม่เห็นดิน ที่กินไป

หนอนก็ไม่ มองเห็นคูต ที่ดูดกิน

คนทั่วไป ก็ไม่ มองเห็นโลก

ต้องทุกข์โศก หงุดหงิด อยู่นิจสิน

ส่วนชาวพุทธ์ ประยุกต์ธรรม ตามพระบิล

เห็นหมดสิ้น ทุกสิ่ง ตามจริงเอยฯ

    20.ตายก่อนตาย 

ตายเมื่อตาย   ย่อมกลาย  ไปเป็นผี

ตายไม่ดี  ได้เป็นที่    ผีตายโหง

ตายทำไม    เพียงเพื่อให้    เขาใส่โลง

ตายโอ่โถง    นั้นคือ "ตาย     เสียก่อนตาย"

ตายก่อนตาย    ไม่ต้องกลาย   ไปเป็นผี

แต่กลายเป็น   สิ่งที่   ไม่สูญหาย

ที่แท้เป็น   "ความตาย    ที่ไม่ตาย"

มีความหมาย  "ไม่มีเกิด"   เลิศนักแล

คำพูดนี้    ผันผวน    ชวนฉงน

เหมือนเล่นลิ้น   ลาวน   คนตอแหล

แต่เป็น "ความ-   จริงอัน    ไม่ผันแปร"

ใครคิดแก้   อรรถได้   ไม่ตายเอยฯ

21.เผาตัวเอง

ร้ายอะไร  ไม่ร้ายเท่า  จะเอาดี

เป็นธุลี  จับจิต  เกิดริษยา

ชิงดีแล้ว  อวดเด่น  เห็นออกมา

ตัวกูจัก  บ้าคลั่ง  สังเวชใจ

สร้างนรก  เป็นที่อยู่  เพราะเหตุนี้

"ตัวกูดี,  ตัวกูเด่น"  เห็นหรือไม่ ?

กลัวหมดดี  จุดจี้  ให้เกิดไฟ

"เผาตัวเอง"  ต่อไป  เศร้าใจเอย ฯ

22.โลกนี้คืออะไรแน่ ?

โลกเรานี้ ที่แท้ คือโรงละคร

ไม่ต้องสอน แสดงถูก ทุกวิถี

ออกโรงกัน จริงจัง ทั้งตาปี

ตามท่วงที อวิชชา จะลากคอ

โลกนี้คือ กรงไก่ เขาใส่ไว้

จะนำไป แล่เนื้อ ไม่เหลือหลอ

จิกกันเอง ในกรง ได้ลงคอ

เฝ้าตั้งข้อ รบกัน ฉันนึกกลัว เอยฯ

23.กิเลสคุย

คุยเสียดี ที่แท้ แพ้กิเลส

น่าสมเพช เตือนเท่าไหร่ ก็ไม่เห็น

ว่าเป็นทาส กิเลส อยู่เช้าเย็น

จะอวดเป็น ปราชญ์ไป ทำไมนา

ค้นธรรมะ หาทางออก อุ้มกิเลส

น่าสมเพช จริงๆ เที่ยววิ่งหา

ตำรานี่ ตำรานั้น สรรหามา

ได้เป็นข้า กิเลสไป สมใจเอย

24.ตัวกู - ตัวสู

อันความจริง  "ตัวกู"  มิได้มี

แต่พอโง่  มันก็มี  ขึ้นจนได้

พอหายโง่  "ตัวกู"  ก็หายไป

หมด "ตัวกู"  เสียได้  เป็นเรื่องดี

เหตุดังนั้น  จงถอน  ซึ่ง "ตัวกู"

และถอนทั้ง  "ตัวสู"  อย่างเต็มที่

คงมีแต่  ปัญญา  และปราณี

หน้าที่ใคร  ทำได้ดี  เท่านี้เอย

25.ชีวิตสูงสุด

อัน "ตัวกู" "ของกู" ดูให้เห็น 

- Whichever "Me" or "Mine" arises, can't you see,

ว่ามันเป็น สิ่งปรุงแต่ง แห่งสังขาร

- are merely the concoctings of sankhāra?

เอามาเป็น "ตัวกู" ดูอันธพาล

- Claiming things to be "Self" is criminal, in other words,

คือหน้าด้าน ฉ้อธรรมชาติ : ฉลาดโกง ฯ

- a clever, shameless, con-job to defraud Nature.

ใครขืนมี ชีวิต ชนิดนั้น

- Whoever stubbornly insists on such a life

ตกนรก ทั้งวัน ควันโขมง

- falls into a daylong hell of thick, foul smoke,

ตกกลางคืน ยิ่งอัดควัน ขั้นสุดโต่ง

- with putrid fumes even more extrme at night,

จนเข้าโลง ไม่เคยมี ที่เยือกเย็น ฯ

- till cremeation ends it having never known any coolness.

จงคิด-พูด-ทำ ด้วยใจ ใสสะอาด

- Think - speak -act with a clarified heart

ใจฉลาด ใจสงบ เมื่อพบเห็น

- made bright, calm, and intelligent through discovering

สิ่งใดๆ ชนะได้ ทุกประเด็น

- that anything can be conquered through Dhamma.

ชีวิตเช่น นี้สูงสุด มนุษย์เอย ฯ

- Oh, human friends, this sort of life is the highest.

26.เรียนชีวิต

เรียนชีวิต อย่าแสวง จากแหล่งนอก

อย่าเข้าไป ในคอก แห่งศาสตร์ไหน

อย่ามัวคิด ยุ่งยาก ให้ผากใจ

อย่าพิจารณา จาระไน ให้นุงนัง

อย่ายึดมั่น นั่นนี่ ที่เรียกกฏ

มันตรงตรง คดคด อย่างหมดหวัง

จงมองตรง ลงไปที่ ชีวีตัง

ดูแล้วหยั่ง ลงไป ในชีวิต

ให้รู้รส  หมดทุกด้าน  ที่ผ่านมา

ให้ซึมซาบ  วิญญาณ์  อย่างวิศิษฎ์

ประจักษ์ทุกข์  ทุกระดับ  กระชับชิด

ปัญหาชีวิต  จะเผยออก  บอกตัวเอง ฯ

27.สัตบุรุษ.

สัตบุรุษ ตามพระพุท- ธบัญญัติ

คือเจนจัด เครื่องสำเร็จ เจ็ดสถาน :

(๑) รู้เหตุ แห่งธรรม ทุกประการ

(๒) เชี่ยวชาญ เรื่องผล จากเหตุมัน

(๓) รู้สภาพ แห่งตน อย่างถูกต้อง

(๔) รู้มอง ความเหมาะยิ่ง แก่สิ่งสรรพ์

(๕) รู้กาล อันเหมาะสม สาระพัน

(๖) รู้ชั้น เชิงบริษัท จัดสังคม

(๗) รู้ปุค- คลิกชน เป็นคนไป

ทั้งเจ็ดได้ รู้กระจ่าง ทางประสม -

ประสานกัน กลมกลืน รื่นอารมณ์

ไม่งายงม สรรพกิจ สัมฤทธิ์ เอย ฯ

0128 มังคุดธรรม

มังคุดธรรม

@  ไอ้จ๋อหนึ่ง  กัดมังคุด  ทั้งเปลือกฝาด

ก็อาละวาด  ขว้างทิ้ง  กลิ้งหลุนหลุน

ไอ้จ๋อหนึ่ง  มีปัญญา  รู้ค่าคุณ

หยิบบิดุน  กินเนื้อใน  ชื่นใจลิง

@  คนโง่งับ ศาสนา  ร้องว่าฝาด

ก็อาละวาด  โกรธใจ  คล้ายผีสิง

สัตบุรุษ  ขุดพระธรรม  ได้ความจริง

ดื่มธรรมยิ่ง  ดื่มสุข  ทุกวันคืน

@   ลิงหรือคน  ก็วิกล  ได้ด้วยกัน

กลืนถูกมัน  ก็กลืนได้  ไม่ต้องฝืน

กลืนทั้งเปลือก ตาเหลือก ตายทั้งยืน

กลืนเนื้อใน ชื่นมื่น  รื่นเริงธรรม ฯ