Embedded Files
ธรรมโฆษณ์โดยท่านพุทธทาส เรื่อง
ธรรมโฆษณ์โดยท่านพุทธทาส เรื่อง
มหิดลธรรม 28มีนา2517
มหิดลธรรม 28มีนา2517
เลขประจำเล่ม 17 ข
เลขประจำเล่ม 17 ข
คำนำ
คำนำ
..คำบรรยายในเล่มประกอบด้วย ภาคแรกเป็นคำบรรยายอบรมภิกษุ ผู้เป็นนิสิมหาวิทยาลัยมหิดลระหว่างวันที่ ๒๘ มีนาคม – ๒๕ เมษายน ๒๕๑๗ ในหัวข้อชื่อเรื่องว่า มหิดลธรรม หรือ ธรรมะเสมอด้วยแผ่นดิน รวม ๑๕ ครั้ง,และภาคผนวก เป็นคำบรรยายอบรมภิกษุผู้เป็นนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระหว่างวันที่ ๒๖ เมษายน – ๑ พฤษภาคม
..คำบรรยายในเล่มประกอบด้วย ภาคแรกเป็นคำบรรยายอบรมภิกษุ ผู้เป็นนิสิมหาวิทยาลัยมหิดลระหว่างวันที่ ๒๘ มีนาคม – ๒๕ เมษายน ๒๕๑๗ ในหัวข้อชื่อเรื่องว่า มหิดลธรรม หรือ ธรรมะเสมอด้วยแผ่นดิน รวม ๑๕ ครั้ง,และภาคผนวก เป็นคำบรรยายอบรมภิกษุผู้เป็นนิสิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระหว่างวันที่ ๒๖ เมษายน – ๑ พฤษภาคม
๒๕๑๗ ในหัวข้อชื่อเรื่องว่า สิ่งที่ทุกคนควรรู้จัก รวม ๙ ครั้ง
๒๕๑๗ ในหัวข้อชื่อเรื่องว่า สิ่งที่ทุกคนควรรู้จัก รวม ๙ ครั้ง
ธรรมบรรยายสองภาคดังกล่าว องค์บรรยายปรารภว่า การพูดอบรมธรรมะ ได้พูดกันมามากแล้ว คราวนี้กล่าวตะล่อมเข้ามา ด้วยมุ่งหมายจะฝากปัญหาไว้ ให้ไปช่วยกันคิดนึก ทำให้ธรรมะกลับมาครองโลก โดยทบทวน
ธรรมบรรยายสองภาคดังกล่าว องค์บรรยายปรารภว่า การพูดอบรมธรรมะ ได้พูดกันมามากแล้ว คราวนี้กล่าวตะล่อมเข้ามา ด้วยมุ่งหมายจะฝากปัญหาไว้ ให้ไปช่วยกันคิดนึก ทำให้ธรรมะกลับมาครองโลก โดยทบทวน
ความจำอยู่เสมอ เมื่อได้ฟัง ได้อ่านธรรมหมวดนี้ แล้วขอให้ปฏิบัติกันจริงๆ
ความจำอยู่เสมอ เมื่อได้ฟัง ได้อ่านธรรมหมวดนี้ แล้วขอให้ปฏิบัติกันจริงๆ
ให้มีธรรมะอยู่ที่เนื้อที่ตัวให้จงได้ ดังมีคำอธิบายละเอียดอยู่ในคำบรรยายแล้ว.
ให้มีธรรมะอยู่ที่เนื้อที่ตัวให้จงได้ ดังมีคำอธิบายละเอียดอยู่ในคำบรรยายแล้ว.
"การบรรยายธรรมะนั้น ขอให้ทราบไว้ว่า มีอยู่เป็น ๒ อย่าง หรือ ๒ วิธี หรือ ๒ ระดับ แล้วแต่จะเรียก. ก่อนหน้านี้เราไม่ค่อยจะสนใจกัน ในข้อเท็จจริงอันนี้ คือไม่พยายามที่จะสังเกตให้เข้าใจว่าเรากำลังพูดถึงธรรมะในลักษณะอะไร
"การบรรยายธรรมะนั้น ขอให้ทราบไว้ว่า มีอยู่เป็น ๒ อย่าง หรือ ๒ วิธี หรือ ๒ ระดับ แล้วแต่จะเรียก. ก่อนหน้านี้เราไม่ค่อยจะสนใจกัน ในข้อเท็จจริงอันนี้ คือไม่พยายามที่จะสังเกตให้เข้าใจว่าเรากำลังพูดถึงธรรมะในลักษณะอะไร
การบรรยายธรรมะระดับที่ ๑ ชั้นตื้น ๆ ชั้นนอก หรือชั้นวัตถุ หรือชั้นชาวบ้านทั่ว ๆ ไป เราพูดถึงธรรมะโดยภาษาคน ก็ต้องยกเอาคนขึ้นมาเป็นเรื่องสำหรับพูด :- คนนั้น คนนี้ ทำอย่างนั้น ทำอย่างนี้ แม้แต่ว่าคนเรานี้ตายแล้วเกิด หรือ ตายแล้วไม่เกิด อย่างนี้ก็เอาคนนั่นแหละเป็นหลัก ; ดังนั้นการบรรยายธรรมะด้วยภาษาอย่างนี้ เขาก็เรียกว่า บรรยายอย่าง บุคคลาธิษฐาน คือเพ่งเล็งบุคคลเป็นหลัก ; นี้อย่างหนึ่ง
การบรรยายธรรมะระดับที่ ๑ ชั้นตื้น ๆ ชั้นนอก หรือชั้นวัตถุ หรือชั้นชาวบ้านทั่ว ๆ ไป เราพูดถึงธรรมะโดยภาษาคน ก็ต้องยกเอาคนขึ้นมาเป็นเรื่องสำหรับพูด :- คนนั้น คนนี้ ทำอย่างนั้น ทำอย่างนี้ แม้แต่ว่าคนเรานี้ตายแล้วเกิด หรือ ตายแล้วไม่เกิด อย่างนี้ก็เอาคนนั่นแหละเป็นหลัก ; ดังนั้นการบรรยายธรรมะด้วยภาษาอย่างนี้ เขาก็เรียกว่า บรรยายอย่าง บุคคลาธิษฐาน คือเพ่งเล็งบุคคลเป็นหลัก ; นี้อย่างหนึ่ง
ระดับที่ ๒ ชั้นลึก ถ้าเราจะพูดกันในชั้นลึก ที่เป็นนามธรรม ไม่ใช่วัตถุ แล้วเป็นชั้นใน โดยวิธีพูดของบุคคล ผู้เห็นธรรมแล้ว เขาพูดโดยภาษาธรรม ที่เรียกว่า ธรรมาธิษฐาน คือเพ่งเล็งถึงสิ่งที่เรียกว่า ธรรม เป็นหลักในเมื่ออย่างแรกเราพูดว่า คน เช่น คนตาย คนเกิด, คนตายแล้วเกิด, คนตายแล้วเกิดอีกอย่างนี้ ; หรือว่าคนเสวยผลกรรมของเขา เป็นอย่างนั้น เป็นอย่างนี้ นี้เป็นภาษาบุคคล ภาษาคน. ถ้าพูดภาษาธรรม ก็พูดอย่างที่ไม่มีคน
ระดับที่ ๒ ชั้นลึก ถ้าเราจะพูดกันในชั้นลึก ที่เป็นนามธรรม ไม่ใช่วัตถุ แล้วเป็นชั้นใน โดยวิธีพูดของบุคคล ผู้เห็นธรรมแล้ว เขาพูดโดยภาษาธรรม ที่เรียกว่า ธรรมาธิษฐาน คือเพ่งเล็งถึงสิ่งที่เรียกว่า ธรรม เป็นหลักในเมื่ออย่างแรกเราพูดว่า คน เช่น คนตาย คนเกิด, คนตายแล้วเกิด, คนตายแล้วเกิดอีกอย่างนี้ ; หรือว่าคนเสวยผลกรรมของเขา เป็นอย่างนั้น เป็นอย่างนี้ นี้เป็นภาษาบุคคล ภาษาคน. ถ้าพูดภาษาธรรม ก็พูดอย่างที่ไม่มีคน
ไม่ต้องมีคน ;ก็เลยต้องพูดว่า มีแต่ธาตุที่เป็นไปตามธรรมชาติอย่างนั้นอย่างนี้
ไม่ต้องมีคน ;ก็เลยต้องพูดว่า มีแต่ธาตุที่เป็นไปตามธรรมชาติอย่างนั้นอย่างนี้
โดยให้เข้าใจว่า สิ่งที่เรียกว่าคนนั้นก็ไม่ใช่คน....
โดยให้เข้าใจว่า สิ่งที่เรียกว่าคนนั้นก็ไม่ใช่คน....
ยกตัวอย่าง เช่นว่า เมื่อเราพูดว่า รถ เมื่อเราพูดว่า เรือน บ้านเรือน หรือรถยนต์เป็นต้น ; ถ้าเราพูดว่ารถ พูดว่าเรือน ก็มีความหมายไปอย่างหนึ่งถ้าเราพูดว่า มันไม่มีรถ ไม่มีเรือน มีแต่ส่วนประกอบหลาย ๆ ส่วน มาก ๆ ส่วน
ยกตัวอย่าง เช่นว่า เมื่อเราพูดว่า รถ เมื่อเราพูดว่า เรือน บ้านเรือน หรือรถยนต์เป็นต้น ; ถ้าเราพูดว่ารถ พูดว่าเรือน ก็มีความหมายไปอย่างหนึ่งถ้าเราพูดว่า มันไม่มีรถ ไม่มีเรือน มีแต่ส่วนประกอบหลาย ๆ ส่วน มาก ๆ ส่วน
ประกอบกันเข้าอย่างถูกวิธี แล้วเมื่อบังคับมันถูกวิธี มันก็เป็นรถ หรือเป็นเรือนขึ้นมาได้, ที่เป็นรถ ก็วิ่งได้ ที่เป็นเรือน ก็ใช้ประโยชน์ได้ อย่างนั้นอย่างนี้ นี่เราเคยชินจะพูดแต่คำว่า รถ หรือ คำว่า เรือน ; แล้วความรู้สึกของเรา
ประกอบกันเข้าอย่างถูกวิธี แล้วเมื่อบังคับมันถูกวิธี มันก็เป็นรถ หรือเป็นเรือนขึ้นมาได้, ที่เป็นรถ ก็วิ่งได้ ที่เป็นเรือน ก็ใช้ประโยชน์ได้ อย่างนั้นอย่างนี้ นี่เราเคยชินจะพูดแต่คำว่า รถ หรือ คำว่า เรือน ; แล้วความรู้สึกของเรา
ก็มุ่งหมายไปตามความหมายของคำ ว่า รถ ว่า เรือน : ไม่เคยมุ่งหมายไปถึงข้อเท็จจริงที่ว่า ส่วนต่าง ๆ มากมายประกอบกันขึ้น เป็นรถ เป็นเรือน
ก็มุ่งหมายไปตามความหมายของคำ ว่า รถ ว่า เรือน : ไม่เคยมุ่งหมายไปถึงข้อเท็จจริงที่ว่า ส่วนต่าง ๆ มากมายประกอบกันขึ้น เป็นรถ เป็นเรือน
แต่ เดี๋ยวนี้ ขอให้สังเกตว่า เป็นวิธีการพูดที่ตื้นลึกกว่ากัน เป็นคนละชั้น; เมื่อพูดว่า รถ ว่า เรือน นี้เป็นความรู้สึกของคนที่มีความยึดถือ เป็นตัวเป็นตน ; ถ้าพูดว่า ส่วนประกอบต่างๆ ประกอบกันขึ้นเป็นสิ่งๆ อย่างนี้ก็ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ ว่าเป็นตัวเป็นตน เหมือนอย่างแรก.
แต่ เดี๋ยวนี้ ขอให้สังเกตว่า เป็นวิธีการพูดที่ตื้นลึกกว่ากัน เป็นคนละชั้น; เมื่อพูดว่า รถ ว่า เรือน นี้เป็นความรู้สึกของคนที่มีความยึดถือ เป็นตัวเป็นตน ; ถ้าพูดว่า ส่วนประกอบต่างๆ ประกอบกันขึ้นเป็นสิ่งๆ อย่างนี้ก็ไม่เป็นที่ตั้งแห่งความยึดถือ ว่าเป็นตัวเป็นตน เหมือนอย่างแรก.
สำหรับ คน เรานี้ก็เหมือนกัน เราเรียกกันว่าคน, เรายึดถือเป็นคนรู้สึกแต่ว่าเป็นคน, มันก็เกิดความยึดถือเป็นตัวเป็นตน แล้วก็เกิดความเห็นแก่ตน เถิดกิเลสต่างๆ นานา แต่ถ้าเรารู้ลึกไปถึงว่า นี่ไม่ใช่คน ไม่มีคน เป็นสักว่า ธาตุ ตามธรรมชาติ เป็นไปตามกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ ปรุงแต่งกันอยู่ หมุนไปอยู่ ตามอำนาจแห่งเหตุแห่งปัจจัย ; เมื่อไม่มีความรู้สึกว่า คน อย่างนี้แล้ว จิตใจมันก็เป็นคนละอย่าง ต่างไปจากคนที่ไม่รู้อย่างนี้"
สำหรับ คน เรานี้ก็เหมือนกัน เราเรียกกันว่าคน, เรายึดถือเป็นคนรู้สึกแต่ว่าเป็นคน, มันก็เกิดความยึดถือเป็นตัวเป็นตน แล้วก็เกิดความเห็นแก่ตน เถิดกิเลสต่างๆ นานา แต่ถ้าเรารู้ลึกไปถึงว่า นี่ไม่ใช่คน ไม่มีคน เป็นสักว่า ธาตุ ตามธรรมชาติ เป็นไปตามกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ ปรุงแต่งกันอยู่ หมุนไปอยู่ ตามอำนาจแห่งเหตุแห่งปัจจัย ; เมื่อไม่มีความรู้สึกว่า คน อย่างนี้แล้ว จิตใจมันก็เป็นคนละอย่าง ต่างไปจากคนที่ไม่รู้อย่างนี้"
จากหนังสือ มหิดลธรรม หน้า 2,4
จากหนังสือ มหิดลธรรม หน้า 2,4
สารบัญ มีดังนี้
สารบัญ มีดังนี้
ผมเก็บไว้ใน SoundCloud
ผมเก็บไว้ใน SoundCloud
เสียงธรรมท่านพุทธทาส
เสียงธรรมท่านพุทธทาส
ขอท่านเซฟเก็บไว้ใช้และเชิญรับฟังได้แล้วครับ
ขอท่านเซฟเก็บไว้ใช้และเชิญรับฟังได้แล้วครับ
อ่าน
อ่าน
Page updated
Google Sites
Report abuse