ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ  ΛΕΞΕΙΣ  ΠΟΥ  (ΑΠΟ  ΟΡΙΣΜΕΝΟΥΣ)  ΕΚΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ  ΩΣ  ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ

Μερικές μεσαιωνικές ελληνικές λέξεις, που χρησιμοποιήθηκαν και από τους Τούρκους μετά την έναρξη συγχρωτισμού των δύο λαών, δημιουργούν (σε ορισμένους) την εντύπωση ότι είναι τούρκικες. Οι περισσότερες είναι λαϊκές λέξεις (που πλάστηκαν από τον απλό και όχι πάντα εγγράμματο λαό των βυζαντινών χρόνων), αν και σε μερικές υπάρχει και λόγια παρέμβαση. Είναι αυθεντικές ελληνικές λέξεις και δεν αποτελούν "αντιδάνεια", εφόσον η δημιουργία, η διαμόρφωση και η βασική μετεξέλιξή τους έγιναν από Έλληνες της βυζαντινής περιόδου (ιδιαίτερα της Κωνσταντινούπολης και της Μ. Ασίας). 

Οι βυζαντινοί Έλληνες (οσαδήποτε τρωτά και αν μπορούμε να τους αποδώσουμε) είναι γνωστοί για το πάθος τους για την αρχαία ελληνική γραμματεία, την αγάπη τους για την ελληνική γλώσσα και τη γλωσσοπλαστική ικανότητά τους

Είναι χιλιάδες οι λέξεις που έπλασαν με ποικίλους σκοπούς: 

       -Σκωπτικούς (π.χ. λαχανοδράκων, ονομάγουλος, ωορύφας, λαρδατύρης, ποδοπάγουρος, κοπρώνυμος, πορφυρογέννητος κλπ)

       -Διοικητικούς (π.χ. χωροδεσπότης, πρωτοσπαθάριος, κοντόσταυλος, κουροπαλάτης, παρακοιμώμενος, αρχιιματιοφύλαξ κλπ)

       -Ποιητικούς (π.χ. δυσθεώρητος, απροσμέτρητος, πανάμωμος, θεοβδέλυκτος, φυσίζωος, ισάγγελος, αχειροποίητος κλπ)

Οι παρανοήσεις που δημιουργούν σύγχυση σχετικά με την προέλευση των συγκεκριμένων λέξεων έχουν σχέση με τα εξής:

  -Πολλοί πιστεύουν εσφαλμένα ότι οι φθόγγοι "τσ" και "τζ" είναι καταγωγής τούρκικης, ενώ στην πραγματικότητα προέρχονται:

        # από την παραφθορά του "ξ" σε "τσ" (ιδιαίτερα στην πρόθεση "εξ") π.χ. εξατίζω>τσατίζω

        # από την παραφθορά του "δ" σε "ζ" και "τσ" π.χ. καρφίς >καρφίδα >καρφίζα >καρφίτσα

        # από σύνθεση λέξεων που περιέχουν "τ" και "σ" π.χ. ούτως+ει >ουτωσί >έτσι

        # από την παχιά προφορά του "κ" (όπως στη διάλεκτο της Κρήτης) π.χ. σκέπη >στσέπη >τσέπη

        # από την παχιά προφορά του "τ" (όπως στα αγγλικά το "motor" ακούγεται σαν "μότσορ" ) π.χ. κατοικίδιο >κατσοικίδιο >κατσίκι

  -Πολλοί πιστεύουν εσφαλμένα ότι ο φθόγγος "μπ" είναι καταγωγής τούρκικης, ενώ στην πραγματικότητα προέρχεται:

        # από τη συμπροφορά του "π" με το "ν" στην αιτιατική π.χ. τον παπά> το μπαμπά

        # από την παραφθορά του "β" σε "π" και "μπ" π.χ. βορράς> μπόρα

  -Πολλοί πιστεύουν εσφαλμένα ότι ο φθόγγος "ντ" είναι καταγωγής τούρκικης, ενώ στην πραγματικότητα προέρχεται:

        # από τη συμπροφορά του "τ" με το "ν" στην αιτιατική π.χ. την τολύπη> τη ντουλάπα

        # από την παραφθορά του "δ" σε "ντ" π.χ. δαής> νταής

  -Καταλήξεις όπως -άκι, -ίκι, -έτι, -άνι, -άρι είναι τα ελληνικά υποκοριστικά -άκιον,-ίκιον, -άριον και παρόμοια

  -Καταλήξεις ιδιότητας όπως -ας, -τζης, ιτζής είναι οι ελληνικές καταλήξεις -εύς>-έας>άς και -ιδεύς>ιζεύς>ιζής>ιτζής

  -Η κατάληξη των ονομάτων "-ογλου" προέκυψε από τη μετεξελιγμένη προφορά του "-όπουλου" > όπλου > όγλου (π.χ. Μητρόπουλου>Μητρόπλου>Μητρόγλου)

  -Τα συνηθέστερα πάθη φθόγγων που δημιουργούν μετεξελίξεις της προφοράς λέξεων αυτού του τύπου είναι:

        # πάθη συμφώνων ξ>τσ>τζ, δ>ζ.τζ, δ>ντ, θ>ζ>τζ, χ>κ, χ>γ, β>μπ, π>μπ, γ>γκ, γ>τζ, στ>τσ>τζ, φ>π>μπ, ψ>τσ

        # πάθη φωνηέντων ω>ου, ω>αυ, υ>ου, α>ε , στην αιολική διάλεκτο το «υ» προφερόταν σαν «ου» -- αυτός=αούτος και αβούτος.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι αρκετές από τις λέξεις αυτές, ακριβώς εξαιτίας της λαϊκής προέλευσής τους, χρησιμοποιούνται και σήμερα με νόημα , σε κάποιο βαθμό. σκωπτικό (χουνέρι, μπάμπαλης), περιγελαστικό (μπουλούκος, μπερμπάντης) και απαξιωτικό (τσογλάνι, χαμάλης, χαφιές) και δεν είναι από εκείνες που θα χρησιμοποιούσαν πρόθυμα οι λόγιοι συγγραφείς στα βυζαντινά χρόνια. Μερικές πέρασαν στα τούρκικα από τα περσικά ή αραβικά, αλλά φαίνεται αλυσιτελής η αναζήτηση ετυμολογίας από τις γλώσσες αυτές, αφού οι Πέρσες και οι Άραβες επί μακρά σειρά αιώνων είχαν στενές πολιτιστικές σχέσεις με τους Έλληνες, από τους οποίους δανείστηκαν τις λέξεις. Καταλήγοντας ας προσθέσουμε ότι η ελληνική γλώσσα, από άποψη γλωσσολογικής διάπλασης, μπορεί να θεωρηθεί εξελιγμένη, διότι:

-Είναι δομημένη, με μια ιεραρχία ανάπτυξης από απλούς φθόγγους σε σύνθετες λέξεις (π.χ. από το φθόγγο "α" που δηλώνει "επίθεση" προκύπτουν οι λέξεις άγω, άγημα, καθηγητής, Αγησίλαος, αγώνας, αγωνία κλπ)

-Περιλαμβάνει τους λεγόμενους "λιγυρούς" (=εύηχους, «ευγενείς») φθόγγους "γ, δ, θ, χ" που άλλοι λαοί δεν μπορούν να προφέρουν

-Χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό πολυσύλλαβες λέξεις σε αντίθεση με τις βόρειες γλώσσες (π.χ. αγγλική) όπου, ίσως για οικονομία θερμικής ενέργειας, υπερτερούν οι μονοσύλλαβες (π.χ. sun, tree, street, hand, foot, chin, cheek,eat, drink,sleep κλπ)

-Έχει απεριόριστη δυνατότητα για δημιουργία νέων πολυσύνθετων λέξεων (π.χ. υπερπρωτοπανσεβαστοϋπέρτατος)

Ιδού οι λέξεις και η (εξ ελληνικών) ετυμολογία τους: