BEELD ANP

De grote verliezen van de ov-bedrijven zijn becijferd door de Vervoerregio, waarin vijftien gemeenten samenwerken op het gebied van verkeer en vervoer. De werkelijke verliezen zijn nog veel groter: in de berekening is meegenomen dat de overheid ten minste 93 procent van de kosten voor zijn rekening neemt.

Die overheidssteun loopt tot halverwege volgend jaar, over een verlenging heeft het kabinet nog geen beslissing genomen. Voor de verwachte tekorten is er al van uitgegaan dat de overheid het ov het hele komend jaar blijft ondersteunen, zegt een woordvoerder. “Anders zullen de verliezen aanzienlijk oplopen.”

Door de coronacrisis is het aantal reizigers ook in de regio Amsterdam drastisch afgenomen. De regering gaf het dringende advies om zo veel mogelijk thuis te werken. Bovendien zijn er veel minder toeristen, de reizigersgroep die Amsterdamse vervoerbedrijven buitensporig veel geld oplevert.

Kelderende reizigersaantallen

Half september lag het aantal reizigers op circa 50 procent van het totaal, maar door de strengere maatregelen daalde dat al tot 45 procent, zegt een woordvoerder van de Vervoerregio. Sinds de verscherping van de maatregelen van 13 oktober zijn de reizigersaantallen fors verder gekelderd.

Tijdens de eerste golf van de coronacrisis vervoerde het GVB maandenlang gemiddeld maar 10 tot 15 procent van het normale aantal reizigers, waardoor de inkomsten 85 tot 90 procent daalden. Stadsvervoerder GVB is voor zijn exploitatie grotendeels (92 procent) afhankelijk van deze inkomsten.

Alle seinen staan op rood: de maatregelen waarover wordt gesproken gaan er stevig inhakken. “Op dit moment werken wij samen met de vervoerders aan voorstellen om kosten te besparen met behoud van de hoogwaardigheid en inclusiviteit van het openbaar vervoer.”

‘Extra slag nodig’

Afgelopen maand schreef de Amsterdamse verkeerswethouder Sharon Dijksma, die tevens voorzitter is van het dagelijks bestuur van de Vervoerregio, dat de vervoerplannen moesten worden aangepast. ‘Er is een extra slag nodig om het aanbod van openbaar vervoer in lijn te brengen met het aantal reizigers en de beschikbare middelen. Minder reizigers zorgen voor minder inkomsten. Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden om het aanbod van openbaar vervoer op een verstandige manier te verminderen, zonder dat de bereikbaarheid van onze regio daar te veel onder leidt.’

Waar lijnen voor corona nog zeer hoge frequenties reden, wordt uitgegaan van een veel lagere frequentie. Een lijn die buiten de spits nog tot zestien keer per uur reed, gaat de gehele dag maximaal acht keer per uur rijden.

De Vervoerregio heeft de vervoerders gevraagd voorstellen te doen om delen van het nachtnet minder of niet langer te rijden, zolang het ritten betreft die voornamelijk gericht zijn op uitgaanspubliek. Helemaal nu de horeca gesloten is, zitten er nauwelijks reizigers in deze bussen.

Ook wordt opnieuw kritisch gekeken naar lijnen die grotendeels dezelfde routes rijden. Als bijvoorbeeld bij bussen wordt geconstateerd dat dit leidt tot lage bezetting van die buslijnen en er onderbezetting is bij de metro, wordt onderzocht hoe die lijnen beter kunnen aansluiten op de metro dan op dit moment het geval is.