Alkylerende middelen

Werkingsmechanisme:

Alkylerende middelen alkyleren DNA door middel van reactieve moleculen en/of ionen. Zij veroorzaken enkel- en/of dubbelstrengs breuken van DNA óf van dwarsverbindingen tussen de twee complementaire DNA-strengen en verstoren daarmee DNA-matrixfuncties, DNA-synthese en -herstel.

In the 1950s, nitrogen mustard derivatives were introduced into the clinical management of patients with CLL. Given their mechanism of action (DNA damage by attachment of an alkyl group to guanine bases of DNA), agents in this class are termed 'alkylating agents'.

Bekende bijwerkingen:

• beenmergtoxiciteit: anemie, leukopenie, trombocytopenie. (Acute) beenmergdepressie

• maag-darmstoornissen: misselijkheid, braken, diarree. Anorexie;

• mucositis;

• neurotoxiciteit: angst, depressie, slapeloosheid, verwardheid, hallucinaties, psychose, hoofdpijn, duizeligheid, perifere neuropathie, polyneuropathie, gegeneraliseerde insulten;

• cardiovasculaire toxiciteit: hypo- of hypertensie, tachy- of bradycardie, aritmie, angina pectoris, myocardinfarct, cardiomyopathie (met name: bendamustine, busulfan, cyclofosfamide, ifosfamide, thiotepa);

• niertoxiciteit (vooral busulfan, ifosfamide, melfalan en thiotepa).

  1. na hoge dosis cyclofosfamide en ifosfamide en wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van de toxische metaboliet acroleine in de blaas.