จากประวัติศาสตร์และความเป็นของอาณาจักรล้านนาโดยสังเขปตั้งแต่การรวบรวมดินแดนจนถึงการอยู่ภายใต้การปกครองของพม่า รวมถึงการค้าขายและสัมปทานป่าไม้ของพม่าในช่วงกรุงรัตนโกสินทร์ เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ดังกล่าวสนับสนุนประวัติศาสตร์การได้รับอิทธิพล "แกงฮังเล" มาจากพม่า นอกจากนั้นจากการศึกษารวบรวมเอกสาร หนังสือและงานเขียนต่าง ๆ พบว่าเอกสารและงานเขียนได้กล่าวถึง "แกงฮังเล" เป็นอาหารที่ได้รับอิทธิพลมาจากพม่าและแคว้นสิบสองปันนาในประเทศจีน ซึ่งเรียกว่า "ฮินเล" โดยที่ "ฮิน" แปลว่า "แกง" และ "เล" แปลว่า "เนื้อสัตว์" ในภาษาพม่า

ภายหลังมีการศึกษา พบความขัดแย้งเกี่ยวกับข้อมูล ซึ่งพบว่า "แกงฮังเล" ของคนล้านนาซึ่งในภาษาพม่าเรียกว่า "แวะตาฮีน" โดยที่ "แวะตา" หมายถึง "เนื้อหมู" ส่วนคำว่า "ฮีน" หมายถึง "แกง" ความหมายโดยรวมจึงหมายถึง "แกงหมู" และหากใช้เนื้อวัวเป็นวัตถุดิบก็เรียกว่า "อะแมตาน" ทั้งนี้จากการรวบรวมข้อมูลที่มีผู้ได้ทำการศึกษายังพบว่า "ฮินเล" ไม่ได้มีความหมายถึง "แกงฮังเล" แต่ "ฮินเล" ในความหมายของพม่าหมายถึง การนำเอาแกงเหลือหลากหลายชนิดมารวมกันและทำการปรุงใหม่อีกครั้งซึ่งมีความหมายตรงกับ "แกงโฮ๊ะ" ของล้านนา

ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า "แวะตาฮีน" ในภาษาพม่า มีความหมายตรงกับ "แกงฮังเล" ในขณะที่ "ฮินเล" ในภาษาพม่ามีความหมายตรงกัน "แกงโฮ๊ะ" ในความหมายของคนล้านนา 

อย่างไรก็ตามความเป็นมาของ "แกงฮังเล" ในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทยหรืออาณาจักรล้านนา ประกอบด้วย

(1) การเข้าปกครองของพม่าในอาณาจักรล้านนา ทำให้อาณาจักรล้านนได้รับอิทธิพลจากพม่าในการเข้าปกครอง

(2) การเคลื่อนย้ายของแรงงาน สืบเนื่องจากในอดีตปรากฏการค้าขายและสัมปทานป่าไม้ของบริษัทประเทศอังกฤษโดยมีพ่อค้าและแรงงานพม่าซึ่งเป็นคนในบังคับของอังกฤษเข้ามาตั้งบ้านเรือนและชุมชนในอาณาจักรล้านนา

(3) การมีอาณาเขตติดต่อกันระหว่างพม่ากับอาณาจักรล้านนา ที่ส่งผลต่อการเคลื่อนย้ายของผู้อยู่อาศัยระหว่างพม่ากับอาณาจักรล้านนา

โดยแกงฮังเลสามารถจำแนกออกเป็น 2 ประเภทได้แก่ แกงฮังเลม่านและแกงฮังเลเชียงแสน

แกงฮังเลม่าน มีลักษณะเป็นแกงที่มีสีน้ำตาลแดง น้ำแกงขลุกขลิก มีน้ำมันลอยหน้าสีแดงส้มจากเครื่องแกง เนื้อสัมผัสของหมูที่เปื่อยนุ่ม รสเปรี้ยว เค็ม หวาน และเผ็ดตาม

แกงฮังเลเชียงแสน จะคล้ายกับแกงโฮะ แบบล้านนา โดยแกงฮังเลเชียงแสนไม่มีวุ้นเส้นเป็นส่วนผสม มีส่วนของน้ำแกงเล็กน้อย สีของแกงฮังเลเชียงแสนจะมีสีเหลืองเขียวจากส่วนผสมของผัก เนื้อสัมผัสที่เปื่อยนุ่มของหมูและผัก มีรสกลมกล่อม 

1. โขลกเครื่องแกงทั้งหมดเข้าด้วยกัน ให้ละเอียด

2. ล้างเนื้อหมู หั่นหมูทั้ง 2 ชนิด เป็นชิ้นสี่เหลี่ยม 2 x 2 นิ้ว เคล้าด้วยซีอิ๊วดำ หมักไว้ประมาณ 10 นาที

3. เคล้าน้ำพริกแกงที่โขลกกับหมูที่หมักไว้อีกครั้งให้ทั่ว หมักไว้ประมาณ 1 ชั่วโมง

4. ใส่หมูที่หมักเอาไว้ลงในหม้อ ตั้งไฟอ่อน ผัดพอหมูตึงตัว ใส่น้ำ เคี่ยวจนหมูเปื่อยนุ่ม

5. ใส่ขิงซอย กระเทียม ผงแกงฮังเลหรือผงกะหรี่ เคี่ยวต่อจนน้ำแกงมีกลิ่นหอม

6. ปรุงรสด้วยน้ำมะขามเปียก คนพอทั่ว ปิดไฟ ยกลง

แกงฮังเลเจ้าของตำรับดั้งเดิมจะรับประทานกับกล้วยไข่นึ่ง แกงฮังเลบางตำรับ จะใส่กระท้อนด้วยโดยหั่นชิ้นหนาพอประมาณเพื่อแทนมะขามเปียกให้รสชาติเปรี้ยว ซึ่งจะทำให้มีกลิ่นหอม และน้ำแกงควรข้นคล้ายมัสมั่น หมูสุกนุ่มเปื่อย กระเทียม ขิงสุก รสไม่เผ็ดจัดไม่หวาน การเคี่ยวเครื่องแกง ครรใช้ไฟปานกลาง การเลือกหมูสามชั้น ควรเลือกที่มันของเนื้อหมูไม่หนาเกินไป