ตุงช้าง

ตุงช้าง บ้านป่างิ้ว ต.รอบเวียง จ.เชียงราย

ตุงอีกชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเหมือนกับตุงชัย แต่มีขนาดที่ใหญ่กว่า ชาวล้านนา เรียกตุงชนิดนี้ว่า “ตุงช้าง” โดยตุงช้างจะทำด้วยผ้าหรือกระดาษสา ส่วนใหญ่จะใช้ผ้าเพื่อความคงทนในการเก็บรักษา ตุงช้างนั้นจะมีลักษณะเหมือนตุงชัยทุกประการ แต่จะทำให้มีขนาดที่ใหญ่ขึ้นเท่านั้น โดยจะตัดผ้ากว้างประมาณ 24 นิ้ว ยาวประมาณ 2.5 เมตร เพื่อทำเป็นตัวตุง แล้วแบ่งเป็นช่องๆ จากนั้นก็จะพับกระดาษเงิน กระดาษทอง ตัดด้วยกรรไกรเป็นลวดลาย เมื่อคลี่กระดาษจะเป็นรูปดอกไม้ แล้วก็นำมาติดกับตัวตุงแต่ละช่อง ส่วนข้างตุงก็จะติดด้วยแถบกระดาษเงิน กระดาษทองที่ตัดเป็นแถบสีเหลี่ยมผืนผ้าแล้วพับครึ่งไปจนเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าเล็กๆ เป็นลวดลายด้านใดด้านหนึ่ง เมื่อคลี่ก็จะเป็นแถบกระดาษที่มีลวดลายตลอดแนว เรียกว่า “ลายตาอ้อย” ส่วนหัวตุงจะทำด้วยไม้อัดตัดฉลุเป็นรูปกาแลติดกับตัวตุงเพื่อความสวยงาม

ในปัจจุบันเราอาจจะไม่ค่อยพบเห็นตุงช้างมากนัก แต่จะเห็นซึ่งเมื่อมีเทศกาลต่างๆ เช่น ปีใหม่สงกรานต์ งานปอยหลวง งานปอยน้อย งานปอยล้อ เป็นต้น แล้วมีการประดับตุงชัย ตุงช้าง ปักประดับอยู่รวมกันทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจว่าตุงช้าง คือ ตุงชัย เพราะมีลักษณะเหมือนกัน ถ้าผู้ทำตุงชัยโดยมีลวดลายลักษณะใดก็ตาม เมื่อมาทำตุงช้างก็จะมีลวดลายลักษณะเหมือนตุงชัย แต่จะแตกต่างกันก็คือ จะมีขนาดที่ใหญ่กว่าเท่านั้น