ตุงนางผาน

เมื่อถึงเทศกาลต่างๆ เช่น วันสงกรานต์ วันเข้าพรรษา วันออกพรรษา เมื่อเราเดินเข้าไปในโบสถ์หรือวิหารภายในวัดของชาวไทใหญ่ ที่วัดผาคำ อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เราจะพบตุงชนิดหนึ่งคล้ายกับตุงราว ชาวไทใหญ่เรียกว่า “ตุงนางผาน” คำว่า “ผาน” หมายถึง ยากจน โดยมีเรื่องเล่าว่า มีผู้หญิงคนหนึ่งมีฐานะยากจน เมื่อถึงเทศกาล ชาวบ้านก็จะนำตุงมาถวายวัด แต่ผู้หญิงคนนี้ไม่สามารถจะทำตุงหรือซื้อตุงมาถวายได้ แต่ยังมีจิตใจที่ยึดมั่นในการที่จะถวายตุง เพื่อเป็นกุศลผลบุญแก่ตนเองในชาติหน้า และได้นำเอาเศษผ้ามาตัดทำตุง เพื่อนำมาถวายวัด โดยตุงนางผานเป็นตุงขนาดเล็ก ทำจากเศษผ้า ตัดเป็นรูปสามเหลี่ยม แขวนติดกับเชือกไปตามความยาวของเชือก ตุงนางผานเป็นเครื่องพุทธบูชา เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ผู้ตายที่ฐานะยากจนหรือไร้ญาติ โดยเราจะพบเห็นในช่วงเทศกาลต่างๆ โดยจะผูกตุงระหว่างเสาในโบสถ์หรือวิหาร