ประวัติความเป็นมา :

พระธาตุจอมจันทร์ ตั้งอยู่ ณ วัดจอมจันทร์ ตำบลสันทราย อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย มีพื้นที่ทั้งหมดจำนวน 128 ไร่ 2 งาน 34 ตารางวาได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 6 มกราคม พุทธศักราช 2553 โดยท่านพระครูบาทิพท์ คนโธ พระนักปฏิบัติธรรมร่วมสมัยเดียวกันกับครูบาเจ้าศรีวิชัยนักบุญแห่งล้านนาไทย ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านเหลวในขณะนั้น ท่านได้เป็นประธานเริ่มก่อสร้างพระธาตุองค์นี้ขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช 2453

เหตุที่สร้างพระธาตุจอมจันทร์ขึ้นนั้นได้รับทราบจากผู้สูงอายุท่านหนึ่งที่เคยปฏิบัติอุปฎฐาก รับใช้ใกล้ชิดและเป็นลูกศิษย์ของครูบาทิพย์ในสมัยเมื่อยังบวชเป็นสามเณรอยู่ได้บอกเล่าถึงความเป็นมาของพระธาตุจอมจันทร์ให้ฟังว่า ท่านพระครูบาทิพย์อยู่ห่างจากสถานที่พระธาตุตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 2 กิโลเมตร ได้มองไปยังภูเขาลูกนี้โดยบังเอิญได้เห็นมีแสงพุ่งขึ้นสู่ท้องฟ้าสว่างระยิบระยับเป็นสีเขียว สักครู่ก็หายไปท่านก็เข้าใจว่าเป็นแสงแห่งรัศมีของพระธาตุ พอวันรุ่งขึ้นท่านก็ได้ชวนสามเณร ขึ้นไปสำรวจดูบนยอดเขาแห่งนี้ก็เห็นว่าเป็นสถานที่ มีร่องรอยของผู้คนสมัยก่อนเคยอาศัยอยู่ มีคูล้อมรอบ โดยการขุดของคนโบราณ ซึ่งไม่ติดกับดอยลูกใดเลยในบริเวณใกล้เคียงกัน เหมาะสมที่จะก่อสร้างพระธาตุเจดีย์เป็นอย่างยิ่ง จึงชักชวนญาติโยมสาธุชนทั้งหลายร่วมกันก่อสร้างเจดีย์ และได้รับความเมตตาจากท่านครูบาเจ้าศรีวิชัยนำคณะศรัทธาสาธุชนจำนวนมากมาช่วยในการก่อสร้างจนแล้วเสร็จในเวลาอันรวดเร็ว ต่อมาในปีพุทธศักราช 2468 จึงได้ก่อสร้างกุฏิ วิหาร และศาลาตามลำดับ ตั้งเป็นวัดชื่อว่า วัดพระธาตุจอมจันทร์

วัดพระธาตุจอมจันทร์ มีภิกษุจำพรรษาติดต่อกันมาจนถึงพุทธศักราช 2480 ได้เกิดไฟป่าลุกลามไหม้ศาลาและกุฏิจนหมด คงเหลือไว้แต่พระเจดีย์และวิหาร ศรัทธาชาวบ้านจึงได้ย้ายมาสร้างวัดอยู่ข้างล่าง อยู่ห่างจากวัดเดิม 300 เมตร วัดพระธาตุจอมจันทร์จึงได้กลายเป็นวัดร้างตั้งแต่นั้นมา จนถึงปีพุทธศักราช 2542 จึงได้มีการบูรณะขึ้นมาใหม่ โดยพระมหายงยุทธ เทวธัมโม พร้อมคณะศรัทธา

ปัจจุบัน วัดพระธาตุจอมจันทร์ ตั้งอยู่บ้านจอมจันทร์ หมู่ที่ 2 ตำบลสันทราย อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย เป็นวัดที่มีพระธาตุจอมจันทร์ หนึ่งในพระธาตุเก้าจอมของจังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นพระธาตุเก่าแก่รูปทรงระฆังคว่ำ 5 ชั้น ปลายยอดแหลมตามแบบพระธาตุโบราณหลายๆ แห่งในจังหวัดเชียงราย เป็นโบราณสถานที่สำคัญ และเป็นที่สักการะของประชาชนชาวตำบลสันทรายและตำบลใกล้เคียง

ความเชื่อ

ในการสักการะกราบไหว้องค์พระธาตุจอมจันทร์ เชื่อกันว่าถ้าได้กราบไหว้และตั้งจิตอธิฐานผิวพรรณสวยงาม เปล่งปลั่งรัศมีดุจแสงจันทร์ งดงามอย่างหาที่เปรียบไม่ได้

คำบูชาพระธาตุจอมจันทร์

อิทัง วันทามิ เจติยัง สักกัจจัง วะระสัญญิตัง

อะหัง วันทามิ ธาตุโย อิธะปัพะเต

ปะติฏฐิตา เอตนะ มะมะปุญญานุพาเวนะ

สะทาโสตถี ภะวันตุเต

แผนผังภายในวัด