บ้านศรีดอนชัยเดิมตั้งถิ่นฐานอยู่เมืองอูเหนือ แคว้นสิบสองปันนา มณฑลยูนนานประเทศจีนตอนใต้ ต่อมาการทำมาหากินก็อัตคัดขัดสนเพราะพลเมืองมีจำนวนมาก และถูกจีนรุกรานจนทนไม่ไหว จนปี พ.ศ. 2428 มีราษฎรจำนวน 994 คนได้รวมตัวกันอพยพมาจากเมืองอูเหนือ แคว้นสิบสองปันนา โดยการนำของพญาแก้ว ซึ่งได้อพยพมาตั้งอยู่ที่ดอยหลักเขตแดนจีนต่อประประเทศลาวเวลา 1 ปีเศษ ต่อมาในปี พ.ศ. 2429 ได้อพยพข้ามแม่น้ำโขงมาอยู่ที่ริมน้ำโขงระหว่างน้ำคุก (ซึ่งอยู่ที่โรงบ่มใบยาบ้านหาดบ้าย ตำบลเวียง อำเภอเชียงของ) ต่อมาได้อพยพไปอยู่ที่บ้านใหม่ทุ่งหมด หมู่ที่ 8 ตำบลสถานปัจจุบัน จากนั้นก็แยกย้ายกันไปเป็นกลุ่มดังนี้

ชุมชนศรีดอนชัย ไตลื้อ เป็นชุมชนของชาวไทลื้อที่มีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย นอกจากบ้านเรือน อาหาร วัฒนธรรม และประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์แล้ว

ผ้าทอมือ ไทลื้อถือเป็นอัตลักษณ์ทีสำคัญอีกอย่างหนึ่ง เพราะนอกจากลายดั่งเดิมแล้ว ยังมีลายผ้าที่คิดค้นจากช่างฝีมือ ซึ่งสั่งสมความรู้และประสบการณ์จนก่อเกิดเป็นลายผ้าที่งดงาม และลายผ้าแต่ละผืนก็มีเรื่องราวและความเชื่อแฝงอยู่ในนั้นอีกด้วย

เครื่องแต่งกายผู้ชายไทลื้อ

ผู้ชายไทลื้อจะสวมเสื้อคอกลมแขนยาว ผ่าหน้าติดกระดุม และเสื้อคอตั้งแบบคอจีน เสื้อทั้ง 2 แบบ มีการตกแต่งด้วยการปักลวดลายหรือใช้แถบผ้าสีหลากสีขลิบตรงสาบเสื้อ แขน และปักเย็บขอบรอบต่อโดยใช้เส้นไหมสีต่าง ๆนุ่งกางเกงขายาวทรงหลวมทั้งเสื้อและกางเกงนี้ตัดเย็บจากผ้าฝ้ายย้อมสีครามเข้มหรือสีดา หากเป็นชุดอยู่กับบ้าน หรือชุดลาลองโดยเฉพาะในเวลาอากาศร้อน อาจนุ่ง “ผ้าต้อย” ขนาดสั้นเพื่อโชว์ลาย สักหมึกบนขาอ่อน ถ้าเป็นผ้าขนาดยาว นุ่งแบบโจงกระเบนหรือนุ่งลอยชาย ผ้านุ่งนี้เป็นผ้าฝ้ายสีคราม หรือทอ เป็นลายตาราง ถ้าเป็นผ้านุ่งในโอกาสพิเศษมักจะใช้ผ้าไหมสีต่าง ๆ

เครื่องแต่งกายผู้หญิงไทลื้อ

ผู้หญิงไทลื้อในสิบสองพันนาในอดีตจะสวม “เสื้อปั๊ด”สีดาและนุ่งซิ่นลายขวาง ที่เรียกว่า “ซิ่นตา ”ในชีวิตประจาวัน โพกผ้าสีขาวเป็นลักษณะเด่นในฤดูร้อนหรือในเวลา อยู่กับบ้านอาจสวมเสื้อลาลองที่เรียกว่า “เสื้อปา”เป็นเสื้อแบบพอดีตัว ไม่มีแขน ผ่าอก ติดกระดุม ส่วนในฤดูหนาวจะสวมเสื้อปั๊ดเนื้อหนาที่มีผ้าซับใน เรียกว่า “เสื้อก๊บ”เพื่อให้ร่างกายอบอุ่น โครงสร้างมาตรฐานของผ้าซิ่นไทลื้อ ประกอบด้วยโครงสร้างหลัก 3ส่วน คือ หัวซิ่น ตัวซิ่น และตีนซิ่นเย็บต่อเข้าด้วยกัน