ตุงกระด้าง

ตุงกระด้าง ถ้ากล่าวถึงตุง ทุกคนอาจเข้าใจว่าเป็นธงของชาวล้านนาทางภาคเหนือที่ทำจากผ้า กระดาษสาหรือวัสดุต่างๆ ที่เมื่อนำมาทำตุงแล้วเมื่อถูกลมจะต้องพัดปลิวสะบัด แต่ยังมีตุงอีกชนิดหนึ่ง เรียกว่า “ตุงกระด้าง” คำว่า “กระด้าง” แปลว่า แข็ง เป็นตุงที่มีลักษณะแข็งและคงทนถาวร ซึ่งวัสดุที่นำมาใช้ทำตุงส่วนใหญ่เป็นวัสดุที่มีอยู่ในท้องถิ่น และความชำนาญในการทำตุง ของท้องถิ่นนั้นๆ บางแห่งทำตุงกระด้างด้วยไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้สัก ไม้แดง เป็นต้น โดยการแกะสลักไม้เป็นลวดลายต่างๆ เช่น ลายดอกไม้ ลายนาค ลายนักษัตร 12 ราศี เป็นต้น ด้านข้างจะแกะเป็นลายกนกเป็นชิ้นๆ หัวและปลายของตุงกระด้างมีลักษณะแหลม บางแห่งแกะสลักไม้อีกชั้นมีขนาดเล็กกว่าทับซ้อนบริเวณ ส่วนกลางตุง ขนาดของตุงกระด้างจะขึ้นอยู่กับไม้ที่นำมาทำตุง โดยจะมีขนาดยาวประมาณ 1 เมตร ขึ้นไป ใช้ไม้ทั้งต้นในการแกะสลักตุงกระด้าง เมื่อแกะสลักตุงกระด้างเสร็จแล้ว นิยมทาสีด้วยสีทอง หรือลงรักปิดทอง นอกจากนี้อาจจะประดับด้วยกระจกเงา หรือกระจกสี โดยจะตัดเป็นรูปวงกลม สามเหลี่ยม หรือสี่เหลี่ยม