ตุงชัย ผ้าทอไทลื้อ

ชาวไทลื้อส่วนที่อพยพมาอยู่ที่จังหวัดน่าน ได้ตั้งถิ่นฐานบ้านเรือนอยู่ในช่วงหนึ่งชาวไทลื้อบางส่วนได้อพยพย้ายกลับขึ้นมาทางทิศเหนืออีก เข้ามาสู่ในพื้นที่อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา สาเหตุของการย้าย เนื่องมาจากมีประชากรในพื้นที่เดิมเพิ่มมากขึ้น ทำให้ชาวไทลื้อบางส่วนต้องอพยพมา เพื่อแสวงหาที่ทำกินใหม่ จากการย้ายถิ่นทำให้เห็นถึงการเคลื่อนย้ายไม่ว่าจะเป็นทั้งประชากรยังรวมไปถึงสังคมและ วัฒนธรรม โดยสามารถดูได้จากการทอตุง โดยลักษณะของการทอตุงของบ้านหย่วน ตำบลหย่วน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา จะมีลักษณะคล้ายกับการทอตุงชัยของจังหวัดน่าน และมีเทคนิควิธีการที่คล้ายคลึงกัน

ที่อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา ยังมีการทอตุงชัยอีกลักษณะหนึ่ง โดยเทคนิคการทอตุงชัยจะคล้ายกับการทอทึบแต่จะเว้นช่วงการทอ แต่ละช่วงจะปล่อยให้เห็นฝ้ายเส้นยืน ยาวประมาณ 5 นิ้ว สลับกับการทอทึบและคั่นด้วยตอกไม้ไผ่ ทอประมาณ 7 ช่อง ส่วนปลายของตุงชัยผ้าทอไทลื้อจะทอทึบ ส่วนบนทอลายดอกจัน ต่อลงมาด้วยก็จะเป็นรูปปราสาท มีต้นไม้อยู่ข้างปราสาท ทั้งสองข้าง รูปคน รูปนก รูปพานดอกไม้ ส่วนฐานของปราสาทจะทอรูปช้าง รูปนาค และรูปม้า ส่วนนี้จะยาวประมาณ 1 – 2 เมตร ตุงชัยจะมีความยาวประมาณ 3 – 4 เมตร จึงนับว่าเป็นตุงที่มีความยาวพอสมควร ลักษณะการทอตุงชัยแบบนี้ จะพบได้ที่ บ้านทุ่งมอก บ้านเชียงบาน บ้านฝั่งแวน ตำบลเชียงบาน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา

ตุงชัยผ้าทอไทลื้อที่ได้กล่าวมาข้างต้นทำให้เห็นถึงชนเผ่าที่มีความเชื่อ ความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนา โดยจะมีเอกลักษณ์ในการทอตุงที่เป็นของตนเองเพื่อใช้ในการถวายตุง จากเอกลักษณ์ดังกล่าวของการทอตุงแต่ละแหล่ง แสดงให้เห็นถึงการอพยพย้ายถิ่นของชาวไทลื้อที่อพยพมาจากที่เดียวกันจะมีลักษณะของตุงชัยที่ทอคล้ายคลึงกัน ในปัจจุบันการทอตุงชัยของชาวไทลื้อได้มีการคิดค้นอย่างสร้างสรรค์และแปลกใหม่ แต่ชาวไทลื้อก็ยังมีความมั่นคงในความเชื่อ ความศรัทธาที่มีต่อพระพุทธศาสนา อยู่นั่นเอง