การอพยพของชาวต่องสู้ เข้าสู่ล้านนาเริ่มขึ้นใน พ . ศ . 2428 หลังจากอังกฤษเข้ามายึดครองพม่า ความวุ่นวายและความอ่อนแอในราชสำนักพระเจ้าสีป๊อยุติลง ประกาศให้พม่าเป็นมณฑลหนึ่งของอินเดียนั้น ในหัวเมืองต่างๆ เกิดความวุ่นวาย จลาจล เกิดการแตกแยก รบพุ่งทำสงคราม ซึ่งกลุ่มชนเผ่าต่างๆ ทำการต่อต้านอังกฤษ ทำให้ชาวไทใหญ่ ชาวต่องสู้ ตามเมืองต่างๆ ที่ถูกปราบปราม

เส้นทางที่ชาวต่องสู้เดินทางเข้ามา 4 ทาง ได้แก่

1. เส้นทางแม่ฮ่องสอน มาทางบ้านผาปูน ผ่านเมืองปาย เมืองยวม ส่วนใหญ่เป็นชาวต่องสู้ที่เดินทางมาจากเมืองหมอกใหม่ เมืองป๋อน เมืองหนองบอน

2. เส้นทางฝาง มาจากเมืองปั่น เมืองนาย

3. เส้นทางแม่สาย เป็นชาวต่องสู้ที่มาจากเมืองต่องกี เมืองหนอง

4. เส้นทางแม่สอด เป็นชาวต่องสู้มาจากเมืองตะถุ่ง เมืองมะละแหม่ง