ตุงชัย ผ้าทอสิบสองปันนา

ยังมีเมืองอีกเมืองหนึ่งที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตและศิลปวัฒนธรรมของตนเอง คือ “เมืองเชียงตุง” ตั้งอยู่ที่ประเทศพม่า ที่อยู่ใกล้เคียงกับเมืองเชียงรุ้งของประเทศจีน ประชากรของเมืองเชียงตุง ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยใหญ่ ซึ่งเป็นอีก ชนเผ่าหนึ่งที่มีความเชื่อเรื่องการถวายตุง ซึ่งยังมีศิลปวัฒนธรรมที่เป็นของตนเอง โดยเฉพาะการทอตุงชัยนั้นรูปแบบลักษณะจะมีความคล้ายคลึงกับตุงชัยที่ทอจากเมืองเชียงรุ้ง จากประเทศจีน ซึ่งจะใช้เส้นด้ายดิบใช้เป็นเส้นยืน ตุงชัยบางหลังก็จะใช้เส้นด้ายดิบเป็นเส้นพุ่ง เวลาทอออกมาแล้วตุงชัยจะมีลักษณะเนื้อผ้าหยาบคล้ายกับตุงที่ทอจากเมืองเชียงรุ้ง แต่ยังมีตุงชัยบางผืนจะใช้เส้นด้ายดิบเป็นเส้นยืนและใช้เส้นไหมพรมเป็นเส้นพุ่ง ทำให้ตุงชัยที่ทอมีความหนาและนุ่ม ส่วนตุงชัยบางผืนยังใช้เทคนิควิธีการทอซึ่งจะเว้นการทอเป็นช่วงๆ โดยจะปล่อยให้เห็นเส้นยืนสลับกับการทอทึบพร้อมกับคั่นด้วยตอกไม้ไผ่คล้ายกับการทอตุงชัยผ้าทอไทลื้อของบ้านทุ่งมอก ตำบลเชียงบาน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา โดยสีสันของตุงชัย เมืองเชียงตุง จะใช้สีขาว หรือสีอ่อนๆ เป็นพื้น และจะใช้สีเข้มเป็นลวดลาย เช่น สีแดง สีน้ำเงิน สีเขียว สีดำ เป็นต้น ลวดลายส่วนใหญ่จะเป็นลวดลายรูปปราสาท รูปช้าง รูปม้า และที่พบส่วนหนึ่งจะเป็นลวดลาย ตัวอักษรภาษาไทยใหญ่ ซึ่งเป็นตุงชัยที่เป็นเอกลักษณ์ของเมืองเชียงตุง ประเทศพม่า ซึ่งเราอาจจะพบเห็นตุงชัยได้จากการวางขายในร้านค้าขายของเก่าที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เนื่องจากพื้นที่ของอำเภอแม่สาย ติดกับชายแดนไทย–พม่า ทำให้ตุงชัยของเมืองเชียงตุงนี้ถูกส่งมาขายยังชายแดนไทย–พม่า ที่อำเภอแม่สายได้ เพราะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ซึ่งส่วนใหญ่ นักท่องเที่ยวจะซื้อตุงชัยไปเพื่อประดับตามอาคารสถานที่ต่าง ๆ