เครื่องมือช่างโบราณในพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดคุ้งตะเภา

เครื่องมือช่างโบราณที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดคุ้งตะเภา เลื่อยสั้น-ยาว, มีดพร้า-ปลอกมีด, สว่านมือ, กบมือไสไม้ และขวานโยน เป็นต้น

โกรกกรากเจาะไม้

โกรกกรากเจาะไม้ หรือโกรกกรากเกลียว เป็นเครื่องมือสำหรับใช้เจาะไม้เพื่อตอกสลักหรือเจาะนำก่อนตอกตะปู มีลักษณะเป็นเกลียวเหมือนบิดหล่า

โกรกกรากเจาะไม้จะแตกต่างกับบิดหล่าในสมัยก่อน ตรงที่บิดหล่าสามารถเจาะได้ลึกและใหญ่กว่า สำหรับโกรกกรากเจาะไม้จะรูดกระบอกไม้ขึ้น ๆ ลง ๆ ทำให้คมเหล็กหมุนได้

โกรกกรากเจาะไม้มีส่วนประกอบต่าง ๆ ดังนี้ คือ

แกนไม้ กระบอก ด้ามกด และคมเหล็ก แกนไม้ ต้องใช้ไม้เนื้อแข็งประเภทไม้ประดู่ ไม้แดง ไม้มะค่า ไม้ชิงชัน เป็นต้น เหลาไม้เป็นท่อนกลม ๆ ขนาดด้ามมีด ด้ามจอบ มีความยาวประมาณ 1 เมตร ใช้สิ่วเจาะเนื้อไม้ลึกเป็นเกลียวพันกัน 3 เกลียว โดยเว้นส่วนปลายและส่วนโคนโกรกกรากเจาะไม้ไว้ประมาณ 10 – 20 เซนติเมตร เพื่อทำด้ามไม้กดแกนไม้เกลียว ด้ามกด ทำเป็นรูดรอบให้แกนหมุนได้สะดวก กระบอก เรียกว่าโปะรูดเกลียว ทำหน้าที่ดึงแกนเกลียวไม้ให้หมุน จะทำด้วยกระบอกไม้ไผ่ตัดให้เหลือข้อไม้ตรงกลาง ใช้สิ่วทะลุข้อปล้องภายในเป็นรูกลวง กระบอกดังกล่าวต้องทำเป็นเกลียวสวมให้พอดีกับแกนไม้ คมเหล็ก ซึ่งเป็นส่วนเจาะไม้มักใช้เหล็กตะไบมีดเก่า ๆ มาเผาไฟตีเหล็กให้มีคมแบน ปลายเหล็กอีกด้านหนึ่งตีแบน ๆ เสียบเข้ากับแกนไม้ส่วนโคน โดยการกรอเนื้อไม้ให้เป็นร่องตีแผ่นเหล็กเข้าไปในร่องนั้น ใช้ปลอกเหล็กรัดอีกชั้นหนึ่งเพื่อให้แน่นและใช้ได้ทนทานยิ่งขึ้น

การใช้จะใช้มือหนึ่งกดด้าม กดข้างบนอีกมือหนึ่ง จับรูดกรบอกขึ้น ๆ ลง ๆ ให้สุดเกลียว แกนไม้จะหมุนกลับไปกลับมา ทำให้คมเหล็กเจาะไม้ลึกได้อย่างรวดเร็ว โกรกกรากเจาะไม้หรือโกรกกรากเกลียวไม้ในปัจจุบันไม่มีใช้แล้ว ช่างไม้สมัยใหม่จะใช้สว่านมือและสว่านไฟฟ้าแทน