SƠN CƯ BÁCH VỊNH

Âm:01

Sơn cư cổ cảnh cửu mai trần,

Kim nhật trùng ma khí tượng tân,

Ngân cấu tịnh trừ quang thủy hiện,

Phân minh diện kiến bổn lai nhân.

Âm:02

Sơn cư lực học ngộ Thiền tông,

Nhật dụng tiên tu đạt khổ không,

Bất thức bổn lai chân diện mục,

Niêm hoa vi tiếu táng gia phong.

Âm:03

Sơn cư u ẩn bạch vân thâm,

Học đạo tiên đương yếu thức tâm,

Đại tắc phóng chi chu pháp giới,

Quyển chi tắc thối bất dung châm.

Âm:04

Sơn cư học Đạo chỉ cầu tâm,

Hà tất khu khu hướng ngoại tầm,

Cử bộ tiện ưng đăng bảo sở,

Mạc tương hoàng diệp đáng chân kim.

Âm:05

Sơn cư phản chiếu khán tâm điền,

Thối bộ nguyên lai thị thượng tiền,

Mật mật công phu vô gián đoạn,

Tất đương tham thấu Tổ sư thiền.

Âm:06

Sơn cư tịch tịch dưỡng lương tri,

Duy tại đương nhơn tự bảo trì,

Tình niệm dịch lai vi đạo niệm,

Quả nhiên thành Phật dĩ đa thì.

Âm:07

Sơn cư xích sái tịnh vô ai,

Chung nhật như ngu dưỡng thánh thai,

Bổn phận sinh nhai thùy thức đắc,

Thế nhân hàm tiếu ngã si ngai.

Âm:08

Sơn cư mao ngỏa trúc vi duyên,

Thủ đạo an bần lạc tự nhiên,

Tận nhật bế quan vô biệt sự,

Trường thân lưỡng cước chẩm vân miên.

Âm:09

Sơn cư phong cảnh dị nhân gian,

Vân điểu phi hành tự vãng hoàn,

Vật ngã nhất như vong bỉ thử,

Sài môn tuy thiết vị thường quan.

Âm:10

Sơn cư tự cổ viễn hiêu trần,

Tuyệt học vô vi nhàn đạo nhân,

Phong nguyệt mãn hoài cùng khoái hoạt,

Cao ca nhất khúc họa dương xuân.

Âm:11

Sơn cư lão nạp bá vô năng,

Cúng Phật thường nhiên nhất trản đăng,

Bất giả thiêm du quang xán lạn,

Thập phương thế giới tất viên minh.

Âm:12

Sơn cư nhật nhật thị lương triêu,

Lệ phạn sung trường thủy nhất biều,

Thùy thức lão tăng cùng đáo để,

Đình tiền bá tử đáng hương thiêu.

Âm:13

Sơn cư khô đạm quả nhiên cùng,

Hân đảo thiền sàng lại hạ công,

Thánh giải phàm tình câu bất lập,

Nhứt luân minh nguyệt chiếu hư không.

Âm:14

Sơn cư môn yểm trúc lâm u,

Vân tự phi hề thủy tự lưu,

Thủ kỷ an bần tùy phận ngộ,

Hữu nhân vấn ngã chỉ đê đầu.

Âm:15

Sơn cư xuất nhập phóng đầu đê,

Bất lý nhân gian thị dữ phi,

Thâu thập thân tâm quy cố lý,

Miễn giáo đới thủy hựu thi nê.

Âm:16

Sơn cư bốc trúc ẩn nham a,

Miễn đắc tùy lưu trục thế ba,

Tri túc an bần thường khoái lạc,

Mộc nhân tề xướng thái bình ca.

Âm:17

Sơn cư cảnh trí lạc thiên thành,

Kham thán diêm phù thế bất bình,

Nghịch thuận thị phi đa lợi hại,

Mạc như giam khẩu quá bình sinh.

Âm:18

Sơn cư dưỡng chuyết độ dư niên,

Vinh nhục phân minh tại mục tiền,

Thật nãi thế tình triêu mộ cải,

Tất nhiên thương hải biến tang điền.

Âm:19

Sơn cư súc thủ đắc tiện nghi,

Tịch diệt thân tâm na cá tri,

Bất thị thâu an duy tỵ họa,

Danh cương lợi tỏa tận phao ly.

Âm:20

Sơn cư vô vật tác sanh nhai,

Đạm phạn huỳnh tê trục nhật ai,

Phú quí công danh phi ngã sự,

Đắc khoan hoài xứ thả khoan hoài.

Âm:21

Sơn cư nhất vị thái căn hương,

Vật ngoại nhàn nhân tuế nguyệt trường,

Trục nhật ai lai khiên bổ quá,

Minh triêu hà tất dự tư lương.

Âm:22

Sơn cư xúc xứ thể an nhiên,

Diệc khả phương hề diệc khả viên,

Chỉ hữu lưỡng ban trừ bất đắc,

Cơ lai khiết phạn khốn lai miên.

Âm:23

Sơn cư vô sự khả bình luân,

Nhựt vị tà thời tiện yểm môn,

Phú quí thâu tha thiên vạn bội,

Thanh nhàn hoàn ngã nhị tam phân.

Âm:24

Sơn cư mao ốc lưỡng tam gian,

Lạc đạo vong tình bất yểm quan,

Thước tháo nha minh đàm Bát Nhã,

Thanh phong minh nguyệt bạn tăng nhàn.

Âm:25

Sơn cư nhất Phật nhất lô hương,

Tĩnh lý càn khôn nhật nguyệt trường,

Khát ẩm cơ san vô biệt sự,

Hàn lai hướng hỏa noản thừa lương.

Âm:26

Sơn cư sái lạc nhiệm ngâm nga,

Phạn hậu trà lai khiển thụy ma,

Thế thượng hoàng kim hà túc quí,

Nhất thân an lạc trị tiền đa.

Âm:28

Sơn cư độn tích vạn duyên hưu,

Thất lạc tiên thằng lại khán ngưu,

Tán đản vô câu do ngã lạc,

Chư nhân hà bất tảo hồi đầu.

Âm:29

Sơn cư lão nạp niệm thành khôi,

Ỷ trượng nhàn quan tùng trúc mai,

Phật Tổ thượng nhiên do lại tố,

Khách lai chỉ đắc cương tương bồi.

Âm:30

Sơn cư xử sự xuất bình thường,

Mạc sử thân tâm phận ngoại mang,

Tích nhật Triệu Châu thù ứng lại,

Vương lai do bất hạ thiền sàng.

Âm:31

Sơn cư thâm ẩn bế thiền quan,

Hỷ đắc phù sanh nhựt nhựt nhàn,

Tọa thính tùng phong đàm diệu pháp,

Đại vương gia thiện thục năng san.

Âm:32

Sơn cư quy ẩn lạc tiên thiên,

Mặc khế chân như giáo ngoại truyền,

Đại đạo bổn lai vô sở nhiễm,

Mạc manh vọng niệm ố tâm điền.

Âm:33

Sơn cư mặc tọa thị chân tu,

Học đạo vô như hiết niệm đầu,

Y lý minh châu nguyên bất thất,

Hà tu tân khổ ngoại biên cầu.

Âm:34

Sơn cư hối tích dưỡng chân tâm,

Đa thiểu cuồng mê trục ngoại tầm,

Thủy tín cổ nhân ngôn bất tháo,

Vô huyền cầm thượng thục tri âm.

Âm:35

Sơn cư hồi thủ tự trầm ngâm,

Trượng thiết yên năng phó thốn câm,

Hải hữu khô thời chung kiến để,

Thế nhân chí tử bất tri tâm.

Âm:36

Sơn cư ngột tọa kháp như si,

Tâm địa phân minh liễu liễu tri,

Phong tác tùng đào lai quát nhĩ,

Mão nhiên bất cố thả ca thi.

Âm:37

Sơn cư khiển hứng ngẫu thành thi,

Nhơn nhược đam thi diệc thị si,

Sanh tử mạng căn như vị đoạn,

Mạc tồn tri kiến bả tâm khi.

Âm:38

Sơn cư tuấn hiểm thiểu nhơn đăng,

Trúc tháp già phu nhất cá tăng,

Quý ngã tịch liêu vô bạn lữ,

Tự tri phương thốn lãnh như băng.

Âm:39

Sơn cư lãnh đạm Phật gia phong,

Thật thị thân cùng Đạo bất cùng,

Vô giá ma ni nhân hản thức,

Khả lân đối diện bất tương phùng.

Âm:40

Sơn cư tịch mịch chánh tương nghi,

Hảo bả lương tâm dưỡng phiến thì,

Nguyệt chiếu hàng tùng minh ý Tổ,

Cá trung năng hữu kỷ nhơn tri.

Âm:41

Sơn cư phong vật tự thiên nhiên,

Đại đạo chiêu chiêu tại mục tiền,

Bất thức Tổ tông thân mật chỉ,

Đồ lao niệm Phật dữ tham thiền.

Âm:42

Sơn cư bao nạp thái hư không,

Vạn tượng sum la tận tại trung,

Tả hữu phùng nguyên giai Phật sự,

Bất tiêu bổng hát bất thi công.

Âm:43

Sơn cư mặc tọa ngộ chân không,

Nhứt pháp thông lai vạn pháp thông,

Phi đản ngã kim năng đạt liễu,

Hằng sa chư Phật thể giai đồng.

Âm:44

Sơn cư tùy phận tức tu hành,

Vô sự vô ưu quá thử sanh,

Bản hữu chân không phi ngộ đắc,

Thánh nhân diệc thị cưỡng an danh.

Âm:45

Sơn cư thường vũ bất huyền cầm,

Nhứt khúc vô sanh duyệt ngã tâm,

Trực hạ phản văn văn tự tánh,

Thùy gia ốc lý một Quan Âm.

Âm:46

Sơn cư độc tọa Đại Hùng Phong,

Diện diện hiên song xứ xứ thông,

Vân khứ vân lai giá bất trụ,

Nhứt thừa cao hiển thái hư không.

Âm:47

Sơn cư không tịch ngọa thiền tăng,

Trú dạ thường trì Bát Nhã kinh,

Thỉ thức chúng sanh nguyên thị Phật,

Tùng lai nhiệt thủy tức hàn băng.

Âm:48

Sơn cư diêu yểu tự vô trần,

Bất giả tu trì kiến bổn chân,

Chân Phật hà tằng ly tả hữu,

Kim nhân tiện thị cựu thời nhơn.

Âm:49

Sơn cư như ý nhiệm Đông Tây,

Đại đạo hà tằng hữu ngộ mê,

Hảo nhục huyễn sang nan hạ thủ,

Bát vu thiêm bỉnh diệc thành phi.

Âm:50

Sơn cư cao ngọa thủ thanh hư,

Ẩm trác tùy duyên lạc hữu dư,

Bất dụng tương tâm trừ vọng niệm,

Yếu tri vọng niệm tức chân như.

Âm:51

Sơn cư tuy thị tiểu mao am,

Đại đạo đương dương trực chỉ nam,

Mạc trụ Hóa Thành vong Bảo Sở,

Trùng gia tinh tấn cấp tu tham.

Âm:52

Sơn cư cao ẩn bạch vân trung,

Đa thiểu manh mê bất kiến tung,

Hướng ngoại tầm chơn chơn chuyển viễn,

Khắc chu cầu kiếm uổng thi công.

Âm:53

Sơn cư bình địa hữu thâm khanh,

Chỉ quí đương nhơn cụ nhãn minh,

Phục hổ hàng long giai mạc sự,

Pháp thân bất động ngộ vô sanh.

Âm:54

Sơn cư độc xuất chúng cao phong,

Tứ bích vô y triệt cốt cùng,

Thuyết dữ thế gian hồn bất tín,

Khu khu chỉ đắc tự tiêu dung.

Âm:55

Sơn cư liên lạc đạo nhơn gia,

Nhứt chủng bình hoài độ tuế hoa,

Cơ khiết kim ngưu vô mễ phạn,

Khát lai tiện ẩm Triệu Châu trà.

Âm:56

Sơn cư tham học chí cô cao,

Vị đạo vong xu bất đạn lao,

Tọa đáo ngũ canh thiên dục hiểu,

Thanh tùng trích lộ thấp thiền bào.

Âm: 57

Sơn cư ký tích tạm y thê,

Sanh tử hà tằng hữu định kỳ,

Phân phó đương nhơn cao trước nhãn,

Cấp tu đả điểm xuất đầu thì.

Âm:58

Sơn cư kết thảo tại trùng nham,

Hỉ đắc phiên thân xuất náo lam,

Tri túc tiện vi an lạc quốc,

Mạc giáo quá phận thái vô tàm.

Âm:59

Sơn cư khổ hạnh nhứt đầu đà,

Phế tẩm vong san tự trác ma,

Liễu đắc duy tâm chân Tịnh Độ,

Phương tri Cực Lạc tại Ta Bà.

Âm:60

Sơn cư thắng cảnh dị tầm thường,

Phổ thị chư nhơn bất phú tàng,

Thủy điểu thọ lâm tuyên diệu pháp,

Cao sơn bình địa tổng Tây phương.

Âm:60

Sơn cư phu tọa nhứt bồ đoàn,

Nhựt dụng công phu tại phản quan,

Bổn mệnh nguyên thần tri lạc xứ,

Thiệt đầu bất bị biệt nhơn man.

Âm:61

Sơn cư khách đáo vấn công phu,

Tịch chiếu song vong nhứt tự vô,

Mạc quái lão tăng vô pháp thuyết,

Tùng lai lại đắc khởi quy mô.

Âm: 62

Sơn cư duy trí nhất thiền sàng,

Định lý tâm vong pháp diệc vong,

Lâm Tế Đức Sơn thi bỗng hát,

Lão tăng bất động kiến Không Vương.

Âm:63

Sơn cư tự tại khả tàng thân,

Thiên hạ tri tâm hữu kỷ nhân,

Trừ khước ngã gia thân đích tử,

Thế gian nghi giả bất nghi chân.

Âm:64

Sơn cư trần cấu bất tương xâm,

Tự tại tiêu dao lạc đạo tâm,

Thử sự nhơn nhơn giai khả học,

Bổn lai phi cổ diệc phi câm.

Âm:65

Sơn cư cùng lý tự hoan ngu,

Bất bị hư danh huyễn tướng câu,

Tam giáo bản lai đồng nhất thể,

Phi Tăng, phi Đạo diệc phi Nhu.

Âm:66

Sơn cư tĩnh địa ám ta hu,

Hồng tử phần phân phản loạn chu,

Yếu thức tiên thiên giai thử lý,

Cốc thần thái cực tức chân như.

Âm:67

Sơn cư nhàn xứ lạc thanh u,

Tán lự tiêu dao đắc tự do,

Trầm mặc tịch liêu tình niệm tận,

Trú miên tịch tẩm vạn duyên hưu.

Âm:68

Sơn cư không tịch học vô vi,

Quá khứ nhân duyên mạc yếu tri,

Hiện tại thượng ưng vô sở trụ,

Vị lai khởi khả dự tiền tư.

Âm:69

Sơn cư mặc tọa dưỡng hi di,

Ngạch hạ tàng châu yếu bảo trì,

Khai khẩu hướng nhơn ngôn bất đắc,

Điểm đầu duy hứa tự gia tri.

Âm:70

Sơn cư độc lạc tự gia tri,

Tả hữu phùng nguyên nhậm sở chi,

Tâm địa nhược năng vô quái ngại,

Hà phương thuyết kệ dữ ngâm thi.

Âm:71

Sơn cư cô quýnh tại cao nhai,

Khiếu nguyệt ngâm phong xứng ngã hoài,

Kham thán thế gian toàn bất tỉnh,

Nhứt luân chân tánh vĩnh trầm mai.

Âm:72

Sơn cư vô sự bất khai môn,

Độc tọa cùng tâm mẫn kiến văn,

Chỉ trướng mai hoa tùng nguyệt chiếu,

Nhơn gian biệt thị nhất càn khôn.

Âm:73

Sơn cư thâm viễn lộ điều điều,

Đại đạo vô hình bổn tịch liêu,

Nhật lý thanh phong tần tảo địa,

Dạ lai minh nguyệt quải tùng tiêu.

Âm:74

Sơn cư độc lập thế tài nham,

Minh nguyệt thanh phong nhất đảm đam,

Vấn ngã Tây lai hà Tổ ý?

Tiền tam tam dữ hậu tam tam.

Âm: 75

Sơn cư thường bả chánh môn khai,

Đại đạo đương cơ nhậm khách lai,

Nhược đắc lão Tăng thân khám quá,

Nhơn nhơn khả tác đống lương tài.

Âm:76

Sơn cư dục nhập mích thiên chân,

Tiên độc khai mông thượng đại nhân,

Độc đáo lao quan tri lễ xứ,

Thập phương thế giới hiện toàn thân.

Âm:77

Sơn cư thâm ẩn bạch vân ôi,

Phong nhập tòng lâm chấn pháp lôi,

Kinh động thế gian hôn thụy hán,

Tốc khai lưỡng nhãn mạc bồi hồi.

Âm:78

Sơn cư cao chiếu nhật quang lai,

Trực hạ thừa đương nhãn tiện khai,

Minh liễu nhất thừa viên đốn chỉ,

Hà lao hựu khứ phỏng thiên thai.

Âm:79

Sơn cư tứ bạn khởi yên hà,

Thạch đảnh phần hương tụng Pháp Hoa,

Tam giới vô an như hỏa trạch,

Lão tăng trường giá bạch ngưu xa.

Âm:80

Sơn cư dạ bán tử qui đề,

Bộc bố nham tiền tả bích khê,

Vị đáo tận kinh sơn hiểm tuấn,

Tằng lai phương thức lộ cao đê.

Âm:81

Sơn cư hưu bả tự tâm man,

Thỉ thức đăng cao nhãn giới khoan,

Phóng khứ đại thiên già bất trụ,

Thâu lai chỉ tại nhất hào đoan.

Âm:82

Sơn cư tri thức dị thường luân,

Minh cảnh đương đài biện nghiệm nhân,

Nghiêm xú nan man đô chiếu xuất,

Bản lai minh cảnh tuyệt sơ thân.

Âm:83

Sơn cư tiểu bích cảm nhiên hàn,

Bảo kiếm đương hiên thục cảm khan,

Ngoại đạo tà ma câu não liệt,

Lão tăng thiền định chánh khinh an.

Âm:84

Sơn cư biệt thị nhất gia phong,

Bất dữ nhân gian thú vị đồng,

Mộc mã bôn tê thiên ngoại khứ,

Yểu vô âm tín tuyệt hành tung.

Âm: 85

Sơn cư lộ hiểm tín nan thông,

Hạt hán yên năng đạt thử tông,

Chỉ hứa tác gia thi thủ đoạn,

Tương phùng tận tại bất ngôn trung.

Âm:86

Sơn cư khách đáo vấn thiền tông,

Thủy giác tùng tiền thác dụng công,

Khai khẩu dĩ tri lai lịch sử,

Khả lân bất thức ngộ chân không.

Âm:87

Sơn cư ngộ đắc nhứt chân không,

Na vấn Nam tông dữ Bắc tông,

Như ý Bửu Châu trì tại thủ,

Quang minh hà xứ bất viên thông.

Âm: 88

Sơn cư học Đạo vị vi gian,

Duy hữu an tâm thủ đạo nan,

Bách xích can đầu trùng tấn bộ,

Nhứt chùy đả toái Tổ sư quan.

Âm:89

Sơn cư hồi thủ thán qui dư,

Thức phá nguyên lai tổng thị hư,

Mạc khứ duyên môn cùng khất thực,

Tự gia y lý hữu minh châu.

Âm:90

Sơn cư thanh khổ bất xa hoa,

Khách đáo cao thang tiện đáng trà,

Cụ nhãn thiệt đầu tri vị hảo,

Thông thân sái lạc tảo qui gia.

Âm:91

Sơn cư thường ẩn bạch vân gian,

Đạo tại kỳ trung ý tự nhàn,

Công án hiện thành nhơn bất thức,

Ngoại tuần chi diệp cưỡng truy phan.

Âm:92

Sơn cư hoàng diệp trục phong phiêu,

Thủ ác không quyền diệc bất tiêu,

Phật Tổ chỉ truyền gia lý sự,

Phùng nhơn lại đắc khẩu lao thao.

Âm:93

Sơn cư diệp lạc tất qui căn,

Độc lộ chân thường hiển pháp thân,

Thử sự bất minh đa phí lực,

Bá thành yên thủy diểu vô ngân.

Âm:94

Sơn cư đạo giả hữu hà năng,

Pháp pháp toàn chương tối thượng thừa,

Thuấn mục giương my giai Tổ ý,

Niêm thùy thụ phất diệc chân tình.

Âm:95

Sơn cư phú ốc chỉ chiêm mao,

Lãnh đạm tình hư tuyệt thế giao,

Nhứt phiến bạch vân hoành cốc khẩu,

Kỷ đa qui điểu tận mê sào.

Âm:96

Sơn cư hồn bất yểm cư sơn,

Tựu thọ tru mao phược bán gian,

Nhứt cá lão tăng do thị trách,

Khởi dung tục khách đáo thiền quan.

Âm:97

Sơn cư kiến đạo dĩ vong sơn,

Vạn pháp do lai bổn tự nhàn,

Nam Bắc Đông Tây hồn bất biện,

Thử thân thường tịch thái hư gian.

Âm:98

Sơn cư mãn mục thị thanh sơn,

Tuấn điệp kỳ khu hành lộ nan,

Hành đáo thủy cùng sơn tận xứ,

Tự nhiên đắc bảo bất không hoàn.

Âm:99

Sơn cư diệc tại khổ Ta Bà,

Bách tuế quang âm nhứt sát na,

Tận thử báo thân sanh Cực Lạc,

Tiền đầu hiểm lộ dĩ vô đa.

Âm:100

Sơn cư độc xử lạc thiên chơn,

Minh nguyệt thanh phong chuyển pháp luân,

Nhất đại tạng kinh đô thuyết tận,

Bất tri thùy thị cá trung nhơn.

Nghĩa:

Ở núi gương xưa bấy lâu vùi,

Nay mới chùi lau dáng vẻ tươi,

Bợn nhớp sạch rồi gương lấp lánh,

Rõ ràng tạn mặt bấy nay người.

Nghĩa:

Ở núi dùi mài tỏ Thiền tông,

Vào cửa công phu rõ khổ không,

Chẳng biết xưa nay mày mặt thật,

Niêm hoa vi tiếu mất gia phong.

Nghĩa:

Ở núi mây trắng phủ hang sâu,

Học đạo rõ tâm ấy bước đầu,

Lớn ắt buông ra trùm pháp giới,

Thu vào chẳng lọt mũi kim đâu.

Nghĩa:

Ở núi học Đạo chỉ tìm tâm,

Lựa phải khư khư mãi chạy rông,

Cất bước chính là lên bảo sở,

Chớ đem lá úa thế vàng ròng.

Nghĩa:

Ở núi xoay lại xét tâm điền,

Thối bước ngờ đâu tiến bước liền,

Bám sát công phu không dứt đoạn,

Tất nhiên soi thấu Tổ sư thiền.

Nghĩa

Ở núi lẳng lặng dưỡng lương tri,

Cốt ở người tu tự bảo trì,

Tình niệm đổi ra thành đạo niệm,

Quả nhiên thành Phật khó khăn gì?

Nghĩa:

Ở núi gột sạch lớp bụi dày,

Ngày lụng như ngu dưỡng thánh thai,

Bổn phận mình làm ai biết được,

Mặc cho cười mỉa tớ si ngây.

Nghĩa:

Ở núi tre lau kết nên am,

Giữ đạo an nhiên vui tháng ngày,

Cửa đóng thanh nhàn không việc khác,

Duỗi chân nằm ngủ gối thang mây.

Nghĩa:

Ở núi phong cảnh khác nhân gian,

Mây điểu bay đi biết vãng hoàn,

Ta vật như nhau quên khác loại,

Cửa ngoài tuy có chẳng từng quan.

Nghĩa:

Ở núi từ lâu lánh xa trần,

Tuyệt học vô vi nhàn đạo nhân,

Trăng gió đầy lòng vui tột bực,

Nghêu ngao một khúc họa dương xuân.

Nghĩa:

Ở núi già cả vụng trăm đường,

Đèn tâm dâng cúng đấng pháp vương,

Đâu rảnh thêm dầu đèn vẫn sáng,

Làu làu tỏ rạng khắp mười phương.

Nghĩa:

Ở núi bửa bửa sống an thường,

Cơm hẩm no lòng nước thanh lương,

Ai biết thầy già nghèo đáo để,

Trước sân cây bá thế lò hương.

Nghĩa:

Ở núi khô lạt rõ ràng nghèo,

Xiêu ngã giường thiền biếng sửa theo,

Ý thánh tình phàm đều ném hết,

Một vầng trăng sáng giữa trời treo.

Nghĩa:

Ở núi thay cửa ngàn trúc sâu,

Mây tự bay chừ nước tự xuôi,

Giữ nết yên nghèo tùy phận gặp,

Chợt ai hỏi đến chỉ nghiêng đầu.

Nghĩa:

Ở núi lui tới khỏi chìu lòn,

Phải trái thói đời chẳng chen bon,

Lượm lặt thân tâm về chốn cũ,

Khỏi vương nước đục với bùn non.

Nghĩa:

Ở núi hang đá gởi tuổi già,

Danh lợi thói đời thân tránh xa,

Biết đủ yên nghèo thường khoái lạc,

Người cây múa hát thái bình ca.

Nghĩa:

Ở núi an nhiên cảnh đẹp xinh,

Ngao ngán diêm phù cõi bất bình,

Phải trái ôi thôi đầy lợi hại,

Tốt hơn ngậm miệng hết bình sinh.

Nghĩa:

Ở núi giấu vụng sống năm tàn,

Vinh nhục kìa ta thấy rõ ràng,

Vốn thật tình đời chiều sáng đổi,

Tất nhiên sự thế biến thương tang.

Nghĩa:

Ở núi rút cổ có tiện nghi,

Lòng mình lặng dứt ai biết gì,

Chẳng phải trộm yên mà lánh họa,

Dàm danh khoá lợi ấy mà chi.

Nghĩa:

Ở núi không gì để sanh nhai,

Dưa muối cơm thô tạm qua ngày,

Phú quí công danh ta chẳng bận,

Được hồi thong thả mở lòng ngay.

Nghĩa:

Ở núi rau củ sống qua ngày,

Làm kẻ nhàn tăng vui thú hoài,

Bữa bữa xét suy chừa lỗi cũ,

Cần gì lo lắng việc ngày mai.

Nghĩa:

Ở núi nơi đâu cũng an nhiên,

Dù việc vuông tròn chẳng lụy phiền,

Chỉ có hai điều trừ chẳng được,

Mệt thì nằm ngủ, đói ăn liền.

Nghĩa:

Ở núi không việc để bàn mưu,

Bóng ngã đầu non cửa đóng rồi,

Phú quí thua người ngàn vạn bội,

Thanh nhàn ta có mấy phần thôi.

Nghĩa:

Ở núi tranh lá một vài gian,

Vui đạo quên tình cửa mở toang,

Lũ quạ kêu ran đàm Bát Nhã,

Trăng trong gió mát bạn tăng nhàn.

Nghĩa:

Ở núi một Phật một lò hương,

Định thể càn khôn nhật nguyệt trường,

Khát uống đói ăn không việc khác,

Lạnh thì sưởi ấm nóng thừa lương.

Nghĩa:

Ở núi thư thả mặc ngâm nga,

Ma ngủ dẹp tan cậy chén trà,

Vàng nén trên đời đâu đã quí,

Một thân an lạc khó mua đa.

Nghĩa:

Ở núi dấu tích chẳng mong cầu,

Dây roi rớt mất biếng đuổi trâu,

Ném quách thảnh thơi ta vui thú,

Các ngươi sao chẳng sớm hồi đầu ?

Nghĩa:

Ở núi sãi già ý lặng nguôi,

Chống gậy nhàn xem tùng trúc vui,

Phật Tổ hãy còn chưa muốn gặp,

Không lẽ khách tìm lại bỏ lui.

Nghĩa:

Ở núi xử sự vượt tầm thường,

Chớ để thân tâm lắm chuyện vương,

Ngày trước Triệu Châu khi tiếp khách,

Vua sang còn chẳng bước khỏi giường.

Nghĩa:

Ở núi thâm ẩn đóng thiền quan,

Vui kiếp phù sinh bữa bữa nhàn,

Pháp diệu ngồi nghe tùng dậy gió,

Cơm vua thịnh soạn mặc tình xơi.

Nghĩa:

Ở núi quy ẩn giữ tiên thiên,

Thầm tỏ chân như giáo ngoại truyền,

Đạo lớn xưa nay không chỗ nhiễm,

Chớ cho vọng tưởng nhớp tâm điền.

Nghĩa:

Ở núi tỉnh lặng thật chân tu,

Học đạo gì hơn dứt niệm đầu,

Chéo áo minh châu còn sẵn đó,

Lựa là cay đắng khắp nơi cầu.

Nghĩa:

Ở núi mai danh dưỡng chân tâm,

Nhiều kẻ lầm mê rong ruỗi tầm,

Mới biết người xưa lời chẳng dối,

Không dây đờn nọ đấy tri âm.

Nghĩa:

Ở núi hồi thủ tự trầm ngâm,

Trượng sắt đâu hay đổi tấc vàng,

Biển có hồi khô rồi thấy đáy,

Người mê suốt kiếp chẳng biết tâm.

Nghĩa:

Ở núi ngồi vững tợ như si,

Tâm địa tinh thuần rõ rõ tri,

Gió dậy sóng tùng tai rộn rã,

Mặc cho bốn phía cứ ngâm thi.

Nghĩa:

Ở núi khiển hứng chợt thành thi,

Nhưng nếu mê thi cũng lại si,

Sống chết mạng căn như chửa dứt,

Chớ đem thấy biết để lòng khi.

Nghĩa:

Ở núi hiểm trở ít người lên,

Giường trúc ngồi Thiền một vị tăng,

Vắng vẻ thẹn mình không bạn lứa,

Tự lòng mình biết lạnh dường băng.

Nghĩa:

Ở núi lạnh nhạt Phật gia phong,

Ấy thật thân hèn Đạo chẳng hèn,

Của báu ma ni người ít biết,

Thương thay giáp mặt chửa từng quen.

Nghĩa:

Ở núi yên lặng thích thú thay,

Khéo giữ lương tâm dưỡng tháng ngày,

Tùng lạnh trăng soi bày ý Tổ,

Trong đây được có mấy người hay.

Nghĩa:

Ở núi phong vật vốn thiên nhiên,

Đạo lớn rành rành trước mắt liền,

Ý nhiệm Tổ tông không biết đến,

Uổng công niệm Phật với tham thiền.

Nghĩa:

Ở núi gồm chứa cả hư không,

Muôn trượng đều bày trọn ở trong,

Khắp chốn hiện thành là việc Phật,

Chẳng cần gậy hét với ra công.

Nghĩa:

Ở núi ngồi lặng tỏ chân không,

Một pháp thông rồi muôn pháp thông,

Chẳng phải riêng ta tới chỗ ấy,

Hằng sa chư Phật thể đều đồng.

Nghĩa:

Ở núi tùy thuận ấy tu hành,

Có sợ lo chi mặc phù sinh,

Sẵn có chân không đâu phải ngộ,

Thánh nhân âu cũng gượng nên danh.

Nghĩa:

Ở núi thường khảy đờn không dây,

Một khúc vô sanh thỏa thích tâm,

Ngay đó xoay nghe nghe tự tánh,

Nhà ai không có Phật Quan Âm.

Nghĩa:

Ở núi riêng cõi Đại Hùng Phong,

Bốn mặt thênh thang chốn chốn thông,

Mây tới mây lui che chẳng kín,

Nhất thừa cao tỏ thái hư không.

Nghĩa:

Ở núi vắng lặng ngọa thiền tăng,

Hôm sớm thường gìn Bát Nhã đăng,

Mới biết chúng sanh nguyên gốc Phật,

Thế thì nước nóng ấy hàn băng.

Nghĩa:

Ở núi diệu vợi bụi không vương,

Chẳng đợi tu trì thấy bản chân,

Phật thật đâu từng rời gang tấc,

Người nay chính thật cựu thời nhân.

Nghĩa:

Ở núi thỏa thích mặc Đông Tây,

Đạo lớn đâu từng có ngộ mê,

Thịt tốt khoét hư tay chẳng nở,

Bát tô thêm cán cũng ô dề.

Nghĩa:

Ở núi nằm khểnh giữ thanh hư,

Ăn uống tùy duyên vui có dư,

Chẳng phải đem tâm trừ vọng tưởng,

Mới hay vọng tưởng ấy chân như.

Nghĩa:

Ở núi tranh cỏ một tiểu am,

Đạo lớn nêu bày có chỉ nam,

Chớ kẹt Hóa Thành quên Bảo Sở,

Càng thêm siêng gắng gấp nên tham.

Nghĩa:

Ở núi cao ẩn tận trong mây,

Nhiều kẻ mù mê chẳng biết tung,

Hướng ngoại tìm chơn chơn lánh mãi,

Ghi thuyền mò kiếm uổng ra công.

Nghĩa:

Ở núi bình địa có thâm khanh,

Chỉ quí người đi mắt sáng lanh,

Trói cọp dẹp rồng là việc mọn,

Pháp thân chẳng động rõ vô sanh.

Nghĩa:

Ở núi độc xuất đỉnh cao phong,

Bốn phía cheo leo khó tựa trông,

Nói với người đều chẳng chịu,

Rồi thôi chỉ có một mình thông.

Nghĩa:

Ở núi quạnh hiu cảnh Đạo gia,

Một tấm lòng vui ngày tháng qua,

Cơm pháp Kim Ngưu ăn đỡ đói,

Khát thôi lại uống Triệu Châu trà.

Nghĩa:

Ở núi tham học chí riêng cao,

Vì đạo quên mình chẳng nại lao,

Ngồi đến canh năm trời rựng sáng,

Tùng xanh móc nhễu ướt thiền bào.

Nghĩa:

Ở núi gởi dấu tạm nương về,

Sống thác nào ai biết được kỳ,

Xin nhắn người đời mau tỉnh giác,

Hành trang sắm sẵn kíp quay về.

Nghĩa:

Ở núi kết cỏ ở gành non,

Mừng được rời thân khỏi lối mòn,

Biết đủ là vui niềm an lạc,

Thẹn thuồng quá phận khó chu toàn.

Nghĩa:

Ở núi hạnh khó nhất đầu đà,

Bỏ ngủ quên ăn giũa mài ta,

Thấu lẽ duy tâm chân Tịnh Độ,

Mới hay Cực Lạc tại Ta Bà.

Nghĩa:

Ở núi cảnh đẹp khác tầm thường,

Khắp để người xem chẳng dấu tàng,

Chim nước cây rừng bày diệu pháp,

Non cao đất phẳng thảy Tây phương.

Nghĩa:

Ở núi ngồi vững một bồ đoàn,

Hằng dụng công phu tự phản quan,

Bổn mạng nguyên thần đà biết trước,

Lưỡi đầu khỏi bị kẻ khi man.

Nghĩa:

Ở núi khách đến hỏi công phu,

Tịch chiếu đều quên một chữ vô,

Chớ lạ Thầy già không pháp nói,

Lâu nay lười biếng có qui mô.

Nghĩa:

Ở núi chỉ để một thiền giường,

Tâm pháp cả hai thảy chẳng nương,

Lâm Tế Đức Sơn còn đánh hét,

Lão tăng lẳng lặng thấy Không Vương.

Nghĩa:

Ở núi thư thả để tàng thân,

Thiên hạ biết tâm có mấy người,

Trừ có nhà ta con ruột thịt,

Người đời đều giả chớ chẳng chân.

Nghĩa:

Ở núi bụi nhớp chẳng vào mình,

Lòng đạo tiêu dao một cõi xinh,

Việc ấy mọi người có thể học,

Vốn không kim cổ cũng nghiêng chinh.

Nghĩa:

Ở núi tột lý tự mình vui,

Chẳng bị danh hư tướng huyễn thu,

Ba giáo vốn là đồng một thể,

Không Tăng không Đạo cũng không Nhu.

Nghĩa:

Ở núi đất vắng lặng than thầm,

Hồng tía đua nhau trái loạn chu,

Phải biết tiên thiên đều lý đó,

Cốc thần thái cực ấy chân như.

Nghĩa:

Ở núi nhàn nhã chốn thanh u,

Quẳng hết dong chơi tự do thôi,

Thầm lặng vắng tanh tình niệm sạch,

Đêm nằm ngày ngủ trăm việc rồi.

Nghĩa:

Ở núi trống lặng học vô vi,

Những việc qua rồi chớ nghĩ chi,

Hiện tại hãy còn vô sở trú,

Vị lai há dễ nghĩ cùng suy.

Nghĩa:

Ở núi ngồi lặng dưỡng tâm linh,

Hạt châu trên trán khéo giữ gìn,

Mở miệng với người lời chẳng có,

Gật đầu chỉ để tấc lòng tin.

Nghĩa:

Ở núi vui thích một mình hay,

Bốn phía đều như mặc đó đây,

Nếu được cõi lòng không khuất lấp,

Mặc tình ngâm vịnh sống qua ngày

Nghĩa:

Ở núi xa tít tận gành cao,

Ngâm gió gào trăng thỏa chí ta,

Than thở người đời sao chẳng tỉnh,

Một vầng chân tánh mãi chìm xa.

Nghĩa:

Ở núi rãnh việc cửa không gài,

Ngồi lặng im lòng bặt thấy nghe,

Màn giấy tùng mai trăng rọi sáng,

Đất trời cảnh ấy một không hai.

Nghĩa:

Ở núi thăm thẳm lộ xa trông,

Đạo lớn không hình vốn trống không,

Mặt đất ngày lau cơn gió mát,

Ngọn tùng đêm máng chiếc trăng trong.

Nghĩa:

Ở núi chót vót thế riêng mình,

Gió mát trăng trong một gánh xinh,

Ý Tổ Tây lai nào có biết,

Trước sao sau vậy vững niềm tin.

Nghĩa:

Ở núi cửa lớn chẳng từng gài,

Đạo cả nhằm cơ mặc khách lai,

Nếu được lão Tăng thân xét đến,

Người người rường cột khá nên tài.

Nghĩa:

Ở núi muốn đến kiếm thiên chân,

Trước đọc vỡ lòng, thượng đại nhân,

Đọc đến “cửa lao” nơi biết lễ,

Mười phương thế giới hiện toàn thân.

Nghĩa:

Ở núi mây trắng ẩn bên gành,

Gió nhập rừng tùng sấm pháp sanh,

Dục tỉnh thế gian người ngáy ngủ,

Mở bừng đôi mắt chớ loanh quanh.

Nghĩa:

Ở núi ánh nắng rọi đầu tiên,

Chính đó thừa đương mắt mở liền,

Nhận rõ nhất thừa đường thẳng tắt,

Cần gì phải nhọc đến non thiên.

Nghĩa:

Ở núi bốn phía dậy yên hà,

Đảnh đá phần hương tụng Pháp Hoa,

Ba cõi không yên như lửa đốt,

Gác xe trâu trắng lão tăng ra.

Nghĩa:

Ở núi tiếng quốc nửa đêm kêu,

Gành trước khe xanh thác đẹp kề,

Chưa đến phập phồng non hiểm trở,

Qua rồi mới biết lối cao đê.

Nghĩa:

Ở núi chớ gạt cõi lòng ta,

Mới biết lên cao mắt thấy xa,

Buông đó cõi trời che chẳng khắp,

Gom về chỉ gọn mảy lông mà.

Nghĩa:

Ở núi quen biết chẳng ngại ngần,

Gương sáng đài cao nghiệm lựa nhân,

Tốt xấu khó che đều rọi suốt,

Xưa nay gương sáng chẳng sơ thân.

Nghĩa:

Ở núi đá dựng lạnh vô vàn,

Kiếm báu treo hiên loé nhãn quang,

Chẻ óc tà ma phường ngoại đạo,

Thầy già thiền định vẫn vui an.

Nghĩa:

Ở núi riêng dựng một gia phong,

Chẳng với người đời thú vị đồng,

Ngựa gỗ trông mây dong ruỗi hí,

Bặt không âm tín dứt hành tung.

Nghĩa:

Ở núi đường hiểm khó thông nơi,

Mù mắt làm sao đến thảnh thơi,

Chỉ bậc tác gia tung thủ đoạn,

Gặp nhau ngay chỗ trọn không lời.

Nghĩa:

Ở núi khách đến hỏi thiền tông,

Mới biết từ xưa lỗi dụng công,

Mở miệng đã thông nơi gốc rễ,

Thương thay chẳng biết rõ chân không.

Nghĩa:

Ở núi rõ được lẽ chân không,

Sao hỏi Nam tông với Bắc tông,

Như ý Bửu Châu tay nắm giữ,

Chốn nào soi sáng chẳng tròn thông.

Nghĩa:

Ở núi học Đạo chửa gian nan,

Chỉ khó gìn sao Đạo vẹn toàn,

Trăm thước đầu sào thêm bước tiến,

Một chùy cửa Tổ đập tan hoang.

Nghĩa:

Ở núi quay lại muốn về ư?

Biết rõ nguyên lai cả thảy hư,

Lần cửa xin ăn đừng thế ấy,

Minh châu trong áo giàu có dư.

Nghĩa:

Ở núi nghèo sạch chẳng xa hoa,

Nước lá thay trà đãi khách xa,

Mắt sáng lưỡi kề biết vị tốt,

Toàn thân nhẹ nhỏm sớm về nhà.

Nghĩa:

Ở núi mây trắng ẩn trong đây,

Đạo ở bên trong ý tự hay,

Công án hiện thành người chẳng biết,

Tìm ngoài cành lá để leo cây.

Nghĩa:

Ở núi phất phới lá vàng rơi,

Một nắm tay không thông khắp nơi,

Phật Tổ chỉ truyền trong việc Đạo,

Gặp người trễ biếng miệng nhiều lời.

Nghĩa:

Ở núi lá rụng thảy về căn,

Bày hiện chân thường tỏ pháp thân,

Việc đó chẳng rành hao sức lắm,

Trăm thành nước lửa rộng không ngần.

Nghĩa:

Ở núi nhà đạo tài chi hơn,

Mỗi pháp toàn bày tối thượng thừa,

Chớp mắt nhướng mày đều ý Tổ,

Niêm chùy dựng phất cũng tình chân.

Nghĩa:

Ở núi nhà lợp chỉ bằng tranh,

Dứt hết giao tình giữ đạm thanh,

Mây trắng dừng ngang che cửa động,

Chim chiều quên ổ lượng chung quanh

Nghĩa:

Ở núi chẳng chán cảnh núi non,

Tranh lá sơ sài am cỏn con,

Chỉ một lão tăng còn chật hẹp,

Khách trần tá túc chỗ đâu còn.

Nghĩa:

Ở núi thấy đạo đã quên non,

Muôn pháp đều như tự vuông tròn,

Bốn hướng như nhau phân chẳng được,

Thái hư chốn ấy dưỡng thân toàn.

Nghĩa:

Ở núi đầy mắt ấy non xanh,

Cao thấp quanh co đá chập chồng,

Đi đến nước cùng non tận chỗ,

Tự nhiên được báu chẳng về không.

Nghĩa:

Ở núi vẫn ở cõi Ta Bà,

Trăm tuổi nhanh như một sát na,

Ngay báo thân này tròn vóc Phật,

Trước đầu lối thẳm đã gần qua.

Nghĩa:

Ở núi riêng cõi giữ thiên chơn,

Gió mát trăng thanh chuyển pháp xong,

Một đại tạng kinh đều nói hết,

Biết ai là kẻ ở bên trong