Processies, Kruisdagen en Bedevaarten

En Lisa Meert vond nog deze in "de oude doos". Processie in Ternat met Magda De CNOP, Rena D'HAESE, Irma Schoukens, Lisa Meert. 

Gertrudis

De H. Gertrudis werd aanroepen tegen ratten en muizen. Dat was gekomen als volgt: de jaarlijkse processie te Nijvel ging over dik en dun, langs en over de velden en door de boerderijen. Op een keer was er een boer die de doorgang verbood en dat jaar werd die boerderij overwoekerd door muizen zodanig dat de boer smeekte om het jaar daarop weer door zijn boerderij te trekken met de processie.

De H. Gertrudis kreeg haar beeld in de kerk. Het staat er trouwens nog. Het is gemaakt in de 16de eeuw en toont Mechelsemerken, vermoedelijk van Thomas Hazart, een jood. Het steltde H. Gertrudis voor rechtstaande met muizen op de staf, die ze in de hand houdt. In de andere hand draagt ze een boek. Haar feestdag was op 17 maart en rond die dag kwamen er vele mensen op bedevaart. Gertrudis werd destijds erg geëerd op allerlei manieren. Daar willen we verder op ingaan.

In de kerkrekeningen vinden we vele gegevens terug die staven dat er op Sint- Gertrudisdag een drukke begankenis was.

Het luiden van de klok rekening van 1775: item voor de klok te kleppen 2 guldens ende voor het bedevaert volkc te bestellen 6 guldens maeckende tsaemen jaer-

lijkcs 8 gulden.

Speciale predikanten

Op die dag werden speciale predikanten uitgenodigd om de sermoenen

te verzorgen: o.a. de Dominicanen van Brussel

Er was uitdeling van wit brood

In de rekeningen van de huisarme der 17de en 18de eeuw o.a. in die

van 1775 lezen wij onder de rubriek uytgeef ordinaire: item voor ’t

Sparyck oft crombroodt op St.gertrudedach: 7 gulden 12st.” en op de

zijkant van de rekening staat vermeld: sy in toekomende in wittebroodt

uitgedeeld bruynbroodt.

Er was veel volk

rekening van 1679: 131 gulden ontvangen aan 10 centiemen de man:

2376 personen

rekening van 1681: stoelen gaan huren in Bijgaarden om het volk te

kunnen zetten.

3 LACABANNE, E., Geschiedkundige Schetsen der kerk en gemeente,Ternath,

----

Men vereerde de relikwie

Onze parochie bezit een relikwie van de heilige Gertrudis. Wanneer is

deze relikwie hier gekomen? In het dekanaal verslag van 1689 lezen

wij: “nulla sunt reliquia” (er zijn geen relikwieën)Het is pas in het

verslag van 1727 dat er voor de eerste maal wordt gezegd dat er een

relikwie van de H. Gertrudis aanwezig is. Deze wordt bewaard in een

zilveren relikwie houder.

Om de bedevaarders te helpen in hun devotie was er een litanie. Ons

archief heeft alleen een litanie uit 1843 gedrukt te Ternat bij J. Hart-

Chavée

Sommigen beweren dat er een bedevaartvaantje geweest is….. maar

tot nog toe konden we daar geen spoor van terugvinden.

Vele meisjes droegen haar naam.

Hoe dikwijls komt de naam Gertrudis, Geertrui, Trude, Trui voor in

onze doopregister:

De eerste vermelding van een Gertrudis gebeurt op 4 februari 1601 (

onze doopboeken dateren van juli 1590) en dan volgen de Gertrudis-

sen regelmatig:

tussen 1600 – 1610: 8

1611 – 1620: 5

1621 – 1630: 9

1631 – 1640: 6

1641 – 1650: 1

1651 – 1660: 5

1661 – 1670: 1

1671 – 1680: 3

1681 – 1690: 2

1691 – 1700: 7

1701 – 1750: 7

1751 – 1799: 11

Echt populair – zoals Catharina, Anna, Josyna en wat later Marie- is

de naam bij ons nooit geweest.

We vinden de naam terug bij de moeders in 1601. 1604.1605.1607(3x)

1645.1619, enz….. De naamgeving is zeker vroeger begonnen.

-------

De bedevaart heeft in de 20ste eeuw een zware concurrent gekregen

in de vorm van rattenvergif. Mensen grepen eerder naar het probate

middel tegen ratten en muizen dan op bedevaart te komen bij de H.

Gertrudis.

Toen vanuit Rome dan nog het bevel kwam om de feestdag van 17

maart te verschuiven naar 12 februari was de verering helemaal gedaan.

Toch is de verering van de H. Gertrudis niet helemaal uit het geheugen.

In de kerk zijn er noveenkaarsen met haar beeltenis.

De cultuur- en heemkring draagt haar naam en gaf enkele jaren geleden

een bedevaartvaartje uit.

In de kerk hangt een schilderij met afbeeldingen uit haar leven.

In 1989 kregen we langs de parochie van Meldert ( Brabant) een nieuwe

relikwie die in een zilveren schrijn wordt bewaard.

En in 2009 schonken de Broeders van de Christelijke Scholen ons hun

relikwie met certifi caat uit hun klooster in Groot Bijgaarden.

De verering is niet meer wat ze geweest is. Ze draait op een laag pitje,