Steenvoort of Steenvoorde

GENEALOGIE VAN DE HERENVAN STEENVOORDE IN TERNAT (Herman Herpelinck)

HET GESLACHT van EGGLOY 

Wouter I van Eggloy Wouter I van Eggloy, geboren te Merchtem omstreeks 1225, huwde met Margaretha Clutinc(°1254). Er werden in de loop de jaren drie kinderen geboren29:1.Renier I van Eggloy (1243 -1308).2.Beatrix van Eggloy (1260 -1309).3.Jutta Yvetta van Eggloy.In 1254 merken wij Wouter opals schepente Merchtem enin1255 oefent hij het ambt uit van schepen te Brussel. Hij werd na 1255 niet meer vernoemd. Reinier I van EggloyReinier I van Eggloy werd geboren in 1239. Hij is de eerste van het geslacht Eggloy die zichzelf “Heer van Steenvoorde” noemt. Hij was schepen in Brussel. Hij huwde een zekere Margaretha van de Coudenberg (1240- 1326). Uit deze verbintenis sproten 7 kinderen30, waaronder zijn zoon Wouter II. Renier I overleed omstreeks 1308. Wouter IIvanEggloy29 West-Europese adel, van Eggloy: waarschijnlijk waren er 3 of 4 kinderen. 30 My Heritage stambomen: Renier 1 van Eggloy, Heer van Steenvoorde.

Wouter II, Heer van Steenvoorde, werd in 1295 geboren. Uit zijn huwelijk sproot slechts éénzoon: Reinier II. Wouter II was schepen van Brussel in 1322, 1326, 1330 en 1337. Reinier II van Eggloy ReinierII vanEggloy, HeervanSteenvoorde, werd in 1330 te Brussel geboren. Hij werd in 1404 schepen van Brussel en liet zich inschrijven bij het Brussels adellijk geslacht Ts’Serguyghs. HijhuwdeMariavanEsselen(1340 -???)waaruitdriekinderenwerdengeboren:RenierIII,Margriete en Wouter III. WouterIII van Eggloy32

Uit de relatie van de Heer WouterIII van Eggoy (1365 – 1425), Heer van Steenvoorde33, militair, met Margareta de Hertoghe (1370-1425) werd één dochter geboren: Elisabeth. Hij was schepen te Brussel in 1404, 1412 en 1421. Wouter ontving uit de erfenis van zijn vader: “het goed te Steenvoorde, met zijn woontoren, watermolen en verdere afhankelijkheden. 

Elisabeth van Eggloy (1400-1452) huwde omstreeks 1425, op 26- jarige leeftijd, met Wouter IV van der Noot (1398-1452), Heer van Risoir. Uit dit huwelijk sproten tweekinderen:1.Wouter V van der Noot (1420-1499) Heer van Risoir.2.Elisabeth van der Noot (1430-???).HET GESLACHT VAN DER NOOT31 West-Europese adel, Wouter II van Eggloy. 32 virtutis: meesterschap, mannelijkheid, kracht, moed. 33 Coelzaet 6493-246-9. 34 Geni World Family Tree. 35 A. Wauters, Les environs de Bruxelles, Brussel 1855, Deel 1, p. 419. 36 Woontoren: “domus fortis”, versterkte woning, donjon. 37 West-Europese adel, Elisabeth van Eggloy (1400-1452). I van Eggloy werd geboren in 1239. Hij is de eerste van het geslacht Eggloy die zichzelf “Heer van Steenvoorde” noemt.Hij was schepen in Brussel. Hij huwde een zekere Margaretha van de Coudenberg (1240- 1326). Uit deze verbintenis sproten 7 kinderen30, waaronder zijn zoon Wouter II. Renier I overleed omstreeks 1308. Wouter IIvanEggloy29 West-Europese adel, van Eggloy: waarschijnlijk waren er 3 of 4 kinderen. 30 My Heritage stambomen: Renier 1 van Eggloy, Heer van Steenvoorde.

20

WouterIV van derNoot (1398-1452),vernoemdin1448,huwdeElisabethvanEggloy.Burgemeester van Brussel in 1435, 1441 en 1448. 

Wouter V van der Noot huwde Dymphe van Grimbergen. Hij ontving bij erfenis van zijn ouders op 13 februari 1460/1461 de goederen van Steenvoorde in Ternat. Walter V was Heer van Risoir, Westmizel en Westdoorne. Hij overleed op 7 november 1499 en werd in les Grands Carmes te Brussel begraven39. Met Wouter V doofde tevens de aanwezigheid van dit adellijk geslacht in onze streken uit . Belangrijke opmerking : Ook nu blijven vele gegevens uit de15de/16deeeuwontbreken.Allerhandeonlusten,oorlogen,de troubelen tussen katholieken en protestanten, ontvolking, de pest ....... zijn daar niet vreemd aan. Bovendien beginnen de indicesvan de parochieregisters41slechtsomstreeks 1620. Heer van STEENVOORDE38 Historische gegevens en stambomen, Wouter van der Noot. E. Lejour, Inventaire des Archives de la Famille van der NOOT: De heerlijkheid Steenvoorde wordt onder de bezittingen van Walter van der NOOT niet meer terug gevonden.39 Genelogie.40 West-Europese adel. 41 AR., De parochieregisters van Sint-Katharina-Lombeek beginnen slechts omstreeks 1620.van Eggloy (1400-1452) huwde37 omstreeks 1425, op 26- jarige leeftijd, met WouterIV van der Noot (1398-1452), Heer van Risoir. Uit dit huwelijk sproten tweekinderen:1.Wouter V van der Noot (1420-1499) Heer van Risoir.2.Elisabeth van der Noot (1430-???).HET GESLACHT VAN DER NOOT31 West-Europese adel, Wouter II van Eggloy. 32 virtutis: meesterschap, mannelijkheid, kracht, moed. 33 Coelzaet 6493-246-9. 34 Geni World Family Tree. 35 A. Wauters, Les environs de Bruxelles, Brussel 1855, Deel 1, p. 419. 36 Woontoren: “domus fortis”, versterkte woning, donjon. 37 West-Europese adel, Elisabeth van Eggloy (1400-1452). WouterIV van derNootWouterIVvan der Noot(1398-1452),vernoemdin1448,huwdeElisabethvanEggloy.Burgemeester van Brussel in 1435, 1441 en 1448. 

Arnout  van Steenvoorde In de tweede helft van de 15de eeuw kwamen de goederen van Steenvoorde in het bezit van een zekere Arnout van Steenvoorde die Catharina T’Serclaes huwde, de dochter van Jan en Agatha de Hennin. 

Hugues de Douvrin, Heer van Steenvoorde, huwde Beatrijs DeMol . Deze laatste werd de erfgenamevan de heerlijkheid van Sint-Ulriks-Kapelle. (Zie verder voetnota44).GESLACHT deBOUSELLI Oorspronkelijk een Italiaanse familie dievrijsnel uitbreide over West-Europa. Begin van de 17deeeuw verscheen deze familie ook bij ons.Barthelomeode BouselliHij was Graaf van Coppignye en Heer van Steenvoorde. In 1605 verkocht hij “het kasteel van Steenvoorde met het pachthof en de bosschen, weiden, meerschen en landen” 45 aan Sieur Hannibal de Bouselli. Hij was nog Heer van de heerlijkheid in 1659.Hannibal deBouselli Hannibal de Bossely volgde Barthelomeo op. Hij was nogin leven omstreeks 1665/1666 en werd in Sint-Katharina-Lombeek begraven46 .42 Jan T’Serclaes, Heer van Tilly, zoon van Everaert IV T’Serclaes. 43 A. Wauters, Les environs op.cit. 44 Aan het einde van de 16de eeuw kwam Graaf de Compagnië in het bezit van de gekende goederen. Hij verkocht reeds in 1605 zijn eigendom aan Sieur Hannibal de Bouselli. 45 AR, Schepengriffies van Vlaams Brabant, vroeger nr. 2568: De koop behelsde in hoofzaak de hoeve en het speelhuis van Steenvoorde. J.J.E. Lascabanne en J.L. De Bast, Geschiedkundige Schetsen der Kerk en Gemeente Ternath, Brugge 1904, Boek II, p. 201.46 Pastoor Cappaert, Beschrijving parochie Sint-Katharina-Lombeek, p. 13.de troubelen tussen katholieken en protestanten, ontvolking, de pest ....... zijn daar niet vreemd aan. Bovendien beginnen de indicesvan de parochieregisters41slechtsomstreeks 1620. Heer van STEENVOORDE38 Historische gegevens en stambomen, Wouter van der Noot. E. Lejour, Inventaire des Archives de la Famille van der NOOT: De heerlijkheid Steenvoorde wordt onder de bezittingen van Walter van der NOOT niet meer terug gevonden.39 Genelogie.40 West-Europese adel. 41 AR., De parochieregisters van Sint-Katharina-Lombeek beginnen slechts omstreeks 1620.

22

DE FAMILIE de ROBIANO

De familie deRobiano is oospronkelijk een ambtsadellijke familie uit Milaan, waarvan een tak zich vestigde in de Zuidelijke Nederlanden.Ze is afkomstig uit Lombardije en ontleend haar naam aan een heerlijkheid in de omgeving van Milaan. Onder de naam van deze familie fungeerden verscheidene hogere magistraten van Milaan, een bisschop (1296), een commandeur in de Orde van Sint Jan van Jeruzalem (1404), een kamerheer van de Hertog van Milaan (late XVde eeuw), meerdere voorname allianties, enz... In 1617 is de Italiaanse tak van deze achtbare adellijke familie uitgestoven. de RobianoBalthazar de RobianoBalthazar de Robiano (1629-1701), Heer van Steenvoorde, bij aankoop47 van 12 oktober 1662, secretarisordinaris van de GeheimeRaad, was dezoon van Vincent de Robiano (1587-1655), lid van de Geheime Raad. Hij trad in het huwelijk met Theresia Van Volden, zijn vrouw48 .47 AR, Fonds Acquisitions, 191-12 nr. 107. 48 de Robiano in de Zuidelijke Nederlanden.

23

FAMILIEde LIEDEKERKE

De Liedekerke is eeneeuwenoud adellijk huis inde Zuidelijke Nederlanden,vervolgens inhet Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en in het Koninkrijk België. Jacques-Ignace de Liedekerke Jacques-Ignace de Liedekerke,baron vanCelles,burgemeestervanMaastricht,huwde barones Anne de Méan, vrouwe van Pailhe. Gérard de Liedekerke de Pailhe Gérard(°12/5/1750-+23/12/1827)wasdezoonvanGraafJacques-IgnacedeLiedekerke.Hij was onder het Ancien Régime de Heer van Pailhe. Hij huwde in 1775 met Lucie de Brouchoven de Bergereyk (1756-1818). Uit dit huwelijk werden 7 kinderen geboren49. In 1816 werd Gérard erkend in de erfelijke adel met de titel van Graaf. 49 Onder deze kinderen vinden wij Bernard-Jacques die huwde met Charlotte de Godin. Hij was burgemeester van Pailhe. Hun zoon Eduard (1831-1913) , burgemeester van Pailhe, huwde Jeanne Ferriere de Vayer (1847-1923). Diens zoon was Pierre de Liedekerke de Pailhe (1869-1913) , minister van Landbouw en Economische Zaken, die huwde met Marie Thérèse de Hemricourt de Grunne (1878-1961). Z ie Hfd. III: De watermolen van Steenvoorde te Ternat. 24

De molen van Steenvoorde is eenwatermolen met (verwijderd) metalenbovenslagrad op de Steenvoordebeek, indeSteenvoordestraat, op 1,8 kilometer te nnoordwesten van de kerk van Ternat. De molen was steeds een onverbreekbaar element bij het gelijknamige kasteel, dat tot de beste bolwerkenbehoordevandeplaatselijkeverdediging.Tot1922 hebbenkasteelgoederenen watermolen steeds dezelfde eigenaar toebehoord. Alhoewel het kasteel Steenvoorde in 1695 de prooi der vlammen werd, is de molen slechts omstreeks 2000 afgebroken. DEWATERMOLENVAN HET KASTEELSTEENVOORDE51(1379/1397 - 1954)In detweedehelftvandedertiendeeeuwkwamdeheerlijkheidSteenvoordeinhetbezitvan Renier I van Eggloy (1239-1308), die een zekere Margaretha van de Coudenberg huwde. Hij was schepen van Brussel en was de eerste die zichzelf “Heer van Steenvoorde” noemde.Hijlieter waarschijnlijkmeerderebouwwerkenoprichten,zoalseenwoontoren,eenmolenenverdere afhankelijkheden. Vanaf dan werd de donjon door meerdere voorname herenfamilies bewoond. EIGENAARS NA1830•Voor 1834: Eigenaar de Liedekerke de Pailhe, Graaf en eigenaar te Brussel.•21.12.1864: Deling: de Liedekerke de Gontant Biron, Graaf Arthur Anatole MarieHilarion, eigenaar te Bussel.•06.02.1920: Deling: Gravin de Liedekerke de Hemricourt de Grunne (1878-1961), GraafRaoul, doctor in de rechten, te Brussel.•02.09.1922: Verkoop: a) De Rom Maria Francisca, landbouwster te Ternat.b)Van der Steen –De Rom Gustaaf Albert, bankbediende.•05.03. 1924: Verkoop: Van der Steen-De Rom, Gustaaf Albert, bediende te Ternat.•28.09.1948: Verkoop: De Rom-Mergan Jozef Louis, molenaar te Ternat.•2015: Eigenaar: Neukermans M., Ternat.51 Molenecho’s, Vlaams Tijdschrift voor Molinologie, 27ste jg., april-juni 1999, p. 103-105: H.J. Herpelinck, De watermolen van Steenvoorde te Ternat (1379/97 - 1954). Vermeerderde druk.

33

Op 1 augustus 1922 verkocht Elie-Florent-Marie –Joseph-Raoul, Graaf de Liedekerke, doctor in de Rechten uit Leefdaal, zijn goederen in het gehucht Steenvoorde aan Josephina en Maria de Rom, meerderjarige dochters van Louis en Maria Hamerykx. Reeds twee jaar later stond Maria (°St.-Katharina-Lombeek, 31 augustus 1893, + Aalst, 27 februari 1979), ongehuwde landbouwster, haar rechten op de watermolen af aan haar hogergenoemde zuster Josephina.

Mevrouw Josephina De Rom was geboren te Sint-Katharina-Lombeek op 28 oktober1894. Zij huwde aldaar op 7 augustus 1923 met Gustaaf Hubert Van Der Steen, geboren te Sint-Martens-Bodegem op 31 mei 1888. Uit dit huwelijk kwamen geen kinderen voort. In 1948 toen Hubert

Van Der Steen, bankbediende, zijn zestigste levensjaar bereikte, werd besloten de watermolen

van de hand te doen. Op dat ogenblik was Jozef Lodewijk De Rom al lang de gevierde mulder op

Steenvoorde. Josephina overleed te Aalst op 8 december1972. Haar echtgenoot Gustaaf was haar

al vier jaar vroeger voorgegaan: hij was overleden te Asse op 25 juli 1968. Op 28 september

1948 verkocht Josephina haar watermolen aan haar beminde broer Jozef Lodewijk Maurits De

Rom. Hij was geboren te Ternat op 27 februari 1902 en huwde op 30 mei 1930 met Albertina

Mergan, eveneens alhier geboren op 13 maart 1896. Uit dit huwelijk sproten twee kinderen:

Josette (°1932) en Jean (°1934). Reeds in 1954 werd de molen, na verandering van bestemming,

als “huis” beschreven. Vandaag is er van het molenwerk niets meer overgebleven.

DE MOLEN EN ZIJN MOLENAARS

De molen werd in huur gegeven voor een termijn van 9 jaar. De molenaars tijdens het Ancien

Régime zijn slechts sporadisch gekend:

in 1670 overleed Gillis Parmentiers, “molder van Steenvoord”.

in 1710 was Peeter Parmentiers reeds “molder ongeveer 25 jaeren”.

in 1772 woonde Peeter De Munck, die Barbara Schoonjans huwde, op de watermolen. Hun

jongste dochter huwde een zekere Egidius Van Ingelgem, die er zijn schoonvader als molenaar

opvolgde.

Na de aankoop in 1922 werd de familie De Rom zowel eigenaar als molenaar. De laatste

molenaar was Jozef De Rom Mergan.

TECHNIEK

Jammer genoeg blijven ook de molengegevens veeleer schaars. Aanvankelijk was het molenhuis

een houten constructie. In 1626 werd het in steen opgetrokken.

Sindsdien werd het herhaaldelijk verbouwd. Tot in 1947 was er een houten bovenslagrad en een

houten watergoot; het metalen bovenslagrad dat er toen kwam had een diameter van 5,65 m. en

een breedte van 1,5 m. Er waren twee maalstoelen: een koppel zwijnaardstenen met een diameter

van 1,6 m. en een koppel tarwestenen (één Engelse steen en één Franse steen) met een diameter

van 1,5 m. Alleen bij hoge waterstand konden de beide steenkoppels werken.