De eerste kerken ven (Ter)Nath en St.-Katharina Lombeek
Een kerk in de Zwaluwput in Sempst in 1112
In 1112 was er reeds een eerste kerk in Ternat, toen nog Nath genoemd. Dat blijkt uit een oorkonde van bisschop Odo van Kamerijk. In Wambeek was er al eeuwen een “altaar” voor de eredienst. Maar in de oorkonde van 1112 spreekt de bisschop ook over “altare de Wambeccha cum appenditio Nath”. “Nath, aanhangsel van Wambeek mocht niet worden verwaarloosd", stelde de bisschop.
Volgens pastoor Lascabanne, die in 1902 en 1904, samen met De Bast, zijn geschiedenis van de gemeente en de parochie Ternat, uitgaf, was het “altaar” of de “kerk” – volgens mondelinge overlevering - gelegen aan de Zwaluwput. De kerkfabriek had daar een stuk grond, dat onlangs werd verkocht. Deze grond is gelegen op de plaats waar de oude Sempstweg, die het kasteel Kruikenburg met Wambeek verbond, en de Kruisstraat, die de nederzetting met de oude Romeinse heirbaan verbond, samenkomen. Op de Ferrariskaart van de 18de eeuw zie je dat hier dan enkele huizen en een vierkanthoeve staan.
Sempst wordt ook beschouwd als de eerste Ternatse nederzetting, verbonden met de Romeinse heirbaan.
Dat de straat Kruisstraat werd genoemd bevestigt dat er op de hoogte van Sempst aan de Zwaluwput een kruis en altaar stond. De plaats wordt nog steeds door de bewoners “de zwolmput” genoemd.
Wambeccha cum appenditio Nath
Reeds in 1112 wordt er binnen het oude Wambeek een tweede bewoningskern vermeld, die de naam „Nath" droeg. Vanuit de parochiale kerk van Wambeek worden er ook in Nath erediensten verzekerd: "altare de Wambeccha cum appenditio Nath" staat in een akte van bisschop Odo van Kamerijk.
STOND ER REEDS IN DE ZEVENDE EEUW EEN KERK IN DE SEMPSTWEG Historicus Jan Verbesselt brengt het verhaal over de kerk in de Zwaluwput in Sempst in verband met dat van de Kerkberg, gelegen net boven het Ternatse industrieterrein waar ook de oude kruisborrekapel stond en er in de 3de eeuw een verdedigingspost van de romeinse heirbaan stond van waaruit met rooksignalen de komst van de vijand werd doorgegeven, en die je nog ziet op de 18de-eeuwse kaart Ferraris. Op het einde van de Gallo-Romeinse periode bestond er volgens Jan Verbesselt op de Kerkberg mogelijk een eerste christelijke kern, die gegroeid was uit een oudere heidense bronnencultus in de onmiddellijke omgeving. Op de top van die heuvel bevond zich voorheen een kapel, waarvan de oorsprong nog niet achterhaald werd, maar die volgens literatuurbronnen zeker bestond in 1696. Ze was toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw-van-Neerwaver, waar de abdij van Affligem sinds 1090 een priorij bezat. De kapel werd volledig verwoest tijdens de Franse Revolutie (1797) en heropgebouwd in 1809. Volgens V. Van Dievoet lag de kapel echter niet op de heuvel, maar langs de Edingsesteenweg en toen deze werd rechtgetrokken in 1845 werd de kapel op de heuveltop heropgebouwd. Wanneer in 1945-1946 op deze plaats villa's werden gebouwd, werd de toenmalige negentiende-eeuwse kapel afgebroken en nogmaals heropgebouwd langs de weg naar de Kruisborrekapel.
Opmerking: De Oostenrijkse Ferrariskaart wijkt wat af van de andere kaartlagen in geopunt.be omdat ze nog niet met de preciezere driehoeksmeting gebeurde.
Zie ook over de Zwaluwput in Sempst https://editiepajot.com/regios/19/articles/49465
Het duurt tot in 1243 vooraleer in het dorp Nath een zelfstandige parochie komt onder de hoede van O.-L.-Vrouw (pas in 1500 wordt Sint-Gertrudis de patroonheilige). Even later groeide een derde nederzetting aan de Lombeek. Zoals de meeste parochies die bij het einde van 12de-, begin l3de eeuw ontstonden, werd de H. Katharina als patrones aangenomen, zodat de benaming St.-Katharina Lombeek ontstond.
De kerkdeur van 1334
Volgens Lascabanne&De Bast is één van de deuren van de pastorie een oude kerkdeur in dik eikenhout met daarop een ijzeren plaat met een ring die als handvat dient . Die draagt het jaartal 1334. De deur zelf draagt het jaartal 1709. Dat zou bevestigen dat er al in 1334 een kerk was in Ternath. Het jaartal op de plaat is aangeduid met één arabisch en verder romeinse cijfers: 9ccccxxxIIII of 9+400+30+4=1334
De Wezemaels
Bij het begin van de 13de eeuw drongen de Heren van Wezemaal het oude domein Wambeek binnen, hierin gesteund door de hertog van Brabant, die de toenemende macht van de abdij van Nijvel met lede ogen aanzag. Zij zullen er later de Kruikenburcht bouwen.
Op het einde van de 13de eeuw was het blok tot een zelfstandige meierij (gebied met meerdere dorpen onder het gezag van een meier of schout, afgevaardigde van de hertog) uitgegroeid. Toen ook werden de verhoudingen geregeld tussen de heer en zijn „dorpsmannen" in de dorpskeure van de meierij van Wambeek, die Jan I „bider gratien gods hertoge van lotrik e van brabant ende van lymborch" bekrachtigde. Deze dorpskeure werd in 1417 herzien ingevolge het brouwen van bier met hop.
In 1662 wordt Kruikenburg, de heerlijkheid van de Fourneau een graafschap.
(Bronnen : H.J. Herpelinck, De heren van Kruikenburg, De Memoires van een dorp en De drie gemeenten )