Het ontstaan van de socialistische beweging

Jean Trembloy en Guido Van Cauwelaert gingen op zoek naar de geschiedenis van de socialistische partij in Ternat, Lombeek en Wambeek.

Vertrekpunt voor hun studie was de vlag van 1928 van de socialistische werkersbond van Ternat en Sint-Katherina-Lombeek, die in Jeans bezit is. Maar uiteindelijk kwamen de twee amateurhistorici in de jaren 1890 terecht. Tussen 1892 en 1912 worden er in de drie deelgemeenten zo'n 25 meetings georganiseerd waarop belangrijke socialistische voormannen zoals Edward Anseele en Edmond Van Beveren (oprichters van de Gentse coöperatieve Vooruit), Emile Vandervelde, De Brouckère en Camiel Huysmans het woord voeren. In Lombeek gebeurt dat o.a. bij Gustaaf De Graeve in Essene-Winkel (nu Bosstraat), bij Eugeen De Backer, in de herberg van de latere schepen Fiel D'Hoe op de Heidestraat, bij Frans Van Mollem, in Ternat bij Sneppe in de Zaal Concordia (nu Molenstraat), bij Anselmus De Neef (Hopstakenkaai) en bij Theophiel Verbruggen in 't Sint-Anneken en in Wambeek bij Van Varenbergh (Café Pol De Mont, achter de kerk).

Julien Huygens BWP-kandidaat voor het parlement in 1896

De in 1852 in de Dronkenborrestraat in Wambeek-Overdorp geboren en door het "christelijk socialisme" van Pieter Daens geïnspireerde Julien Huygens was in 1896 kandidaat op de lijst van de Belgische Werkliedenpartij voor de wetgevende verkiezingen. Huygens behaalde bij de gemeenteraadsverkiezingen in 1894 in lombeek reeds 200 stemmen op de lijst union, de "geiten".

De socialistische werkersbonden

In 1909 worden in Lombeek 1060 exemplaren van de socialistische Gazet van Brussel verkocht. De oprichting van een werkersbond wordt erin aangekondigd. De Lombeekse pastoor verkondigt op de preekstoel dat de lezers van het blad verdoemd zullen zijn.

Vanaf 1920 ontstaan er in Ternat en Lombeek Werkersbonden aangesloten bij de Belgische Werkliedenpartij Partij die lijsten indienen voor de gemeenteraadsverkiezingen. De eerste secretarissen zijn J.B. Pollet en Lodewijk De Vos in Lombeek en P. Dekock en Frans Leempoels in Ternat. Hun lokaal is bij Th. Stichelmans op de Bosstraat en bij Frans Seghels aan de Hopstakenkaai. Leempoels, Nevens, De Ridder, Van Schuerbeek, Seghels, Lagart, Zerck, Hoste, Wathelet, Pie Van de Gucht en Toussaint zijn in 1932 kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen in Ternat. Clement Maes en Pollet in 1926 in Lombeek.

Gezocht: Wie meer weet over deze pioniers van het socialisme in onze gemeente kan contact opnemen met: Guido Van Cauwelaert, 02 582.61.74 of 0498740341 of Jean Trembloy, 0486/64.48.75 .

LEES MEER de vroegere website

LEES MEER , met voetnoten, als pdf OF LEES DE TEKST MET VOETNOTEN als een doc

Aan het CC De Ploter vertrekt

De Rode Loper,

een groene wandelroute die je langs de belangrijkste plaatsen uit de geschiedenis van de socialisten leidt. De paal is ondertussen spijtig genoeg verdwenen...

Van: Kerkstraat 1, 1742 Sint-Katherina-Lombeek, terug naar: Kerkstraat 1

Voor de wandelaars/fietsers…

Vertrek aan CC De Ploter. Het rechter hoekgebouw was vroeger de herberg van schepen Fiel D’Hoe.

We lopen ernaast, steken de straat over en volgen de Molenbeek tot de Knotwilgenstraat.

Even naar links en dan rechts de Katarinastraat volgen tot de Viaenestraat: naar rechts en

onder de brug door. Daarna onmiddellijk naar links en enkele meters verder naar rechts, door het

bos tot de Dronkenborrestraat. Daar naar rechts, tot op het einde, waar vroeger het

geboortehuis stond van Julien Huyghens.

Fietsers kunnen na de spoorwegbrug ook omrijden via Viaenestraat, Egaartbaan, Fossebaan en

Dronkenborrestraat. We keren enkele meters op onze stappen terug en steken de beek over; we

steken de Egaartbaan over tot aan de Kleemstraat, die we naar links volgen.

Aan het kapelletje slaan we rechts af, door het veld, tot aan de Heidestraat, die we naar links

volgen. Enkele meters verder zien we aan onze rechterkant de vroegere herberg van Fiel D’Hoe,

nu twee gewone woningen.

Op het einde van de Heidestraat naar links en enkele meters verder rechts stappen/fietsen we de

Kattestraat in (de fietsers rijden naar rechts door de Bosstraat tot aan de Muilemlaan – zie

verder). Een paar honderd meter verder nemen we rechts een voetweg die we volgen tot aan de

spoorwegbrug. Dan over deze voetgangersbrug via de Dahlialaan tot aan de Sint-Jozefskerk

waar we de Bosstraat nemen naar links, tot aan de Muilemlaan, die we inslaan en volgen om

vervolgens links de Lostraat in te slaan.

We steken de spoorweg over, slaan dan rechts de Broekstraat in en steken de Meersstraat

over: op de hoek van Meersstraat en Broekstraat staat de hoeve waar Julien Huygens in 1900

overleed.

We volgen de Meersstraat en vervolgens de Driesweg en de Lippensputweg.

We steken de Processiestraat over en volgen de Asbaan naar links tot aan de Assesteenweg.

Aan de overkant, op de hoek van de Hopstakenkaai bevindt zich de vroegere herberg van

Anselmus De Neef.

We steken de spoorweg over en gaan de Statiestraat in tot aan het restaurant ’t Serclaes,

vroegere woning van Frans Leempoels.

Fietsers: zie verder…

We wandelen voorbij het station. Via dit station kwamen in de 19de eeuw niet alleen de

socialistische pioniers naar Ternat voor het organiseren van hun meetings maar trokken

honderden arbeiders naar de fabrieken van Brussel en Molenbeek.

Wat verder gaan we rechts de Lombeekweg in.

We steken de Assesteenweg over en vinden op de hoek met het Kapelleveld de vroegere herberg

van Julien Huygens, lokaal van de lijst Union of De Eendracht.

We wandelen verder door het Kapelleveld en langs de kerk terug naar CC De Ploter.

Voor de fietsers…

Die volgen na het restaurant ’t Serclaes de Statiestraat tot ze links de Van Overstraetenlaan

inslaan en dan links de Borredam in. Op de hoek van de Kerkweg rechts rijden we langs het

vroegere huis van Pie “zonder gat” Van de Gucht, in 1932 kandidaat op de lijst van de

Socialistische Werkersbond voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Een beetje verder slaan we links een ander deel van de Kerkweg in.

We steken de Wijmenierslaan over en rijden enkele meters verder naar rechts, langs de beek.

Op het einde van deze weg slaan we links de Platanenlaan in, dan rechts de Iepenlaan en wat

verder, langs de oude Hof ten Berg tot aan de Brusselstraat.

We volgen die naar rechts en steken ze over aan het volgende rond puntje, om zo de herberg het

Sint–Anneken te bereiken, waar in 1901 Emiel Vandervelde het woord voerde op een meeting

van de BWP.

We rijden door de Neerelfenestraat naar de Brusselstraat en slaan dan links de Molenstraat in.

Even verder rechts voorbij restaurant ‘t Moleken bevond zich vroeger de Zaal Concordia, bij

Sneppe, waar in 1892 de eerste meeting van de BWP in Ternat plaats vond.

We volgen de Molenstraat en de Reukenstraat en gaan onder de spoorwegbrug en de

Bodegemstraat over. Aan het kasteel van Terlinden (eertijds van Baron Liebaert) rijden we naar

rechts tot aan de August De Feyterstraat.

Daar rijden we naar links, via de Van Cauwelaertstraat en de Weverstraat naar centrum

Wambeek. Aan brouwerij De Troch naar rechts en aan de parochiezaal naar links.

Dan rechts achter de kerk. Het geboortehuis van P. De Mont (gedenksteen) was eertijds de

herberg Bij Vanvaerenbergh.

Edward Anseele, de eerste Vlaamse socialistische volksvertegenwoordiger en Julien Huygens,

spreken hier in 1894 op een meeting van de BWP. We rijden verder, langs het gemeentehuis,

gebouwd onder burgemeester Egidius Huygens, vader van Julien, naar de Stenebrugstraat

(naar links) en rijden over de Assesteenweg, via de Fossebaan naar Overdorp.

We rijden de Egaartbaan in (3de rechts) dan onder de spoorwegbrug via Sibbekensveldstraat en

Esdoornstraat. We rijden CC De Ploter voorbij en rijden net voorbij de kerk links het Kapelleveld in

en vinden op de hoek met de Ternatstraat de vroegere herberg van Julien Huygens, lokaal van de

lijst Union of De Eendracht.

We rijden verder door de Ternatstraat en langs de kerk terug naar CC De Ploter.