(1)
ਭਿਆਨਕ ਯਾਦ ਹਨੇਰੀ ਬਣ
ਜਦ ਆ ਵੜਦੀ ਹੈ!
ਇੱਕ ਅੱਗ ਜਿਹੀ
ਸੀਨੇ ਉੱਠ ਖੜਦੀ ਹੈ!
ਸਮੇਂ ਨੇ ਜਦ
ਜ਼ੁਲਮ ਕਮਾਇਆ!
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗ
ਵਿੱਚ ਜਲਾਇਆ!
ਤਵਾਰੀਖ਼ ਵੀ
ਫੁੱਟ ਫੁੱਟ ਰੋਈ!
ਜਦ ਹਿਆਤ ਗਈ!
ਸੜਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਹੀ!
ਉਫ! ਸ਼ਰੇਆਮ
ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਲੁੱਟਿਆ ਗਿਆ!
ਗਲੀਆਂ ‘ਚ ਹੀ
ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ!
ਇਨਸਾਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਜਿੰਦਾ ਜਲਾਏ ਗਏ!
ਬੇਰਹਿਮ ਪਿਆਸ ਦੇ
ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਏ ਗਏ!
ਜੀਵਤ ਸ਼ਹਿਰ ਜਦ
ਕਤਲਗ਼ਾਹ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ!
ਚੁਣ ਚੁਣ ਕੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਨੂੰ
ਤਖ਼ਰੀਬ ‘ਚ ਵਹਾਇਆ ਗਿਆ!
ਹਾਏ! ਅਜ਼ਲ ਤੋਂ ਹੀ
ਆਦਮੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਰਿਹਾ!
ਜੰਗਲੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਦਾ
ਅੰਸ਼ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਾਕੀ ਰਿਹਾ!
(2)
ਉਹ ਜੋ ਇੱਕ ਸ਼ੋਕ ਵਿੱਚ
ਹੋਣ ਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ ਦਿਖਾਵਾ!
ਤਾਜੋ-ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਗ਼ਮ ਦਾ
ਕੋਈ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸੀ ਮੁਦਾਵਾ!
ਜਿਸਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ
ਕਤਲਗ਼ਾਹ ਸੀ ਬਣਾਇਆ!
ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਇੱਕ
ਛੋਟੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਸੀ ਸਾਇਆ!
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੇਇੰਤਹਾਈ ਨੇ
ਉਸ ਜੁਨੂੰ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੱਤੀ!
ਜਿਸਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨੇ
ਹਰ ਅੱਖ ਰੁਆ ਦਿੱਤੀ!
ਆਹ! ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਦਾ
ਇੱਕ ਬੋਲ ਵੀ ਨਾ ਬੋਲਿਆ!
ਸਬਰ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ
ਉਹਨਾਂ ਆਪ ਹੈ ਡੋਲ੍ਹਿਆ!
ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ‘ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ
ਮਲ੍ਹਮ ਲਗਾਈ ਗਈ!
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੀੜ ਸਗੋਂ
ਹੋਰ ਗਿਰਾਂ ਬਣਾਈ ਗਈ!
ਗਿਲਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ
ਹਰ ਇੱਕ ਨਮ ਅੱਖ ਨੂੰ!
ਬਲ਼ ਪੈਣ ਨਾ ਕਿਉਂ
ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਾਫ਼ ਪੱਖ ਨੂੰ!
(3)
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਅਜ਼ਲ ਤੋਂ ਹੀ
ਇੰਝ ਦਹੁਰਾਈ ਗਈ!
ਹਰ ਵਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ
ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਗਈ!
ਇਸਦਾ ਸਾਇਆ ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਕਦ ਤੱਕ ਰਹੇਗਾ?
ਹੋਰ ਕਦ ਤੱਕ ਫ਼ਲਕ
ਇਸਦੀ ਤਪਸ਼ ਸਹੇਗਾ?
ਕਦ ਤੱਕ ਆਦਮੀ
ਇੰਝ ਜ਼ਖਮੀ ਹੀ ਤਰਸੇਗਾ?
ਕਦ ਇਸ ਆਲਮ ‘ਤੇ
ਅਬਰੇ-ਨੈਸਾਂ ਵਰਸੇਗਾ?
-ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ