ขณะที่พระบรมศาสดาเสด็จประทับอยู่ที่อนุปิยนิคมของมัลลกษัตริย์ในเวลานั้นศากยกุมาร ซึ่งเป็นผู้มี ชื่อเสียงมีคนรู้จักมากออกบวชตามพระบรมศาสดาวันหนึ่งเจ้ามหานามะ ผู้เป็นพระเชษฐา มาปรารภถึงรื่องนี้แล้ว จึงปรึกษากับอนุรุทธะผู้น้องว่าในตระกูลของท่านไม่มีใครออกบวชตามพระบรมศาสดาเลย อนุรุทธกุมารตอบว่า พระองค์ตั้งอยู่ในความสุข ไม่สามารถจะออกบวชได้ พระเจ้ามหานามะจึงสอนการงาน ของผู้ครองเรือน เมื่ออนุรุทธะ ได้ฟังแล้วก็เห็นว่าการงานไม่มีที่สิ้นสุดที่สุดของการงานไม่มีปรากฏ จึงคิดเบื่อหน่ายในการงาน จึงขอออกบวชเเทน

คุณธรรมที่ควรยึดถือเป็นแบบอย่าง

1. มีความพากเพียรยิ่ง ชีวิตในวัยเยาว์ของท่านสุขสบายมาก่อนแต่เมื่ออกบวชแล้วต้องประสบความ ลําบากมานอนตามป่าเขา มีชีวิตเรียบง่าย แต่ท่านก็เพียรพยามปฏิบัติธรรม ไม่ย่อท้อ จนบรรลุอรหันต์

2. เป็นผู้สํารวมระวังยิ่ง พระอนุรุทธะได้ทิพยจักษุตั้งแต่ยังไม่บรรลุอรหันต์ ท่านมักเห็นสิ่งต่าง ๆ ที่ อาจทําให้จิตใจวอกแวก แต่ท่านก็มีสติ มีความสํารวม บางครั้งที่เพลิดเพลินไปกับภาพที่เห็น ท่านก็จะไปขอ คําแนะนําจากพระสารีบุตร อัครสาวก ซึ่งให้คําแนะนําแนวทางปฏิบัติต่อท่าน

3. เป็นหลักแห่งพระธรรมวินัย เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน พระอนุรุทธะเป็นพระผู้ใหญ่ องค์เดียวในสถานที่นั้น ท่านได้นั่งสมาธิเข้าฌานตามพระพุทธเจ้าไปด้วย แล้วคอยบอกพุทธบริษัทที่เฝ้าอยู่ว่า พระพุทธองค์ทรงเข้าฌานอยู่ และเป็นหลักแห่งพระพุทธศาสนา คอยชี้แจงแก้ข้อสงสัยของพุทธบริษัท และ ได้กล่าวธรรมกถาเตือนสติพุทธบริษัทไม่ให้เศร้าโศกเสียใจ ว่าสังขารทั้งหลายมีการเกิด การดับเป็นธรรมดา