การชี้แจงพระพุทธศาสนา หมายถึง การพูดขยายความให้เข้าใจชัดเจนเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาใน กรณีที่พระพุทธศาสนาถูกผู้ไม่มีความรู้ที่แท้จริงกล่าวถึงในทางที่ผิด ๆ คลาดเคลื่อนไปจากความเป็นจริง และถูกบุคคลหรือองค์การต่างชาติต่างศาสนาพูดถึงพระพุทธศาสนาที่ไม่ถูกต้อง

       การชี้แจงพระพุทธศาสนาก็เช่นเดียวกับการถ่ายทอดพระพุทธศาสนา ชาวพุทธที่เป็นคฤหัสถ์ หรือ ชาวบ้าน ไม่ควรผลักภาระหน้าที่ให้แก่พระภิกษุสงฆ์เพียงฝ่ายเดียว โดยเฉพาะในกรณีที่พระพุทธศาสนาถูกบุคคล หรือองค์การต่างชาติ ต่างศาสนาระราน ชาวพุทธทุกคนทุกฝ่ายทั้งฝ่ายพระภิกษุสงฆ์ และฝ่ายชาวบ้านควรช่วยกัน ชี้แจงให้เกิดความเข้าใจอย่างถูกต้อง

       นับตั้งแต่พระพุทธศาสนาอุบัติขึ้นในโลก พระพุทธศาสนาถูกบุคคลในองค์การลัทธิและศาสนาอื่น ระรานมาโดยตลอด แต่พระพุทธศาสนาก็สามารถดำรงสืบต่อและเจริญมั่นคงมาได้จนถึงทุกวันนี้ ก็เพราะ ชาวพุทธทุกฝ่ายร่วมมือกันชี้แจงให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้อง

       มีชาวพุทธเป็นจำนวนมากที่มีความเข้าใจไม่ถูกต้องตามความเป็นจริงเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะหลักธรรมคำสอนบางเรื่อง เช่น เรื่องความสันโดษ เรื่องความมักน้อย เรื่องกรรม เป็นต้น แล้ว กล่าวหาว่าเพราะพุทธศาสนาสอนเรื่องเหล่านี้ทำให้คนเกียจคร้าน เฉื่อยชาและเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการพัฒนา ประเทศชาติ ในกรณี เช่นนี้เป็นหน้าที่ของชาวพุทธทุกคนที่มีความเข้าใจเรื่องดังกล่าวเป็นอย่างดี ต้องชี้แจง ให้ชาวพุทธเหล่านั้นได้เข้าใจ และปฏิบัติตนได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

       ตัวอย่างเช่น ในกรณีของความเข้าใจผิดเรื่องความสันโดษ ควรชี้แจงให้เขาเข้าใจว่า คำสอนเรื่อง ความสันโดษนี้ไม่ได้สอนให้คนเกียจคร้าน เฉื่อยชา ตรงกันข้ามความสันโดษกลับเป็นคำสอนที่ส่งเสริม การพัฒนาและการพัฒนาสังคม เพราะความสันโดษไม่สกัดกั้นความเพียร ไม่หยุดยั้งความอุตสาหะ ไม่ขวางกั้น ความใฝ่รู้เรียน สันโดษสอนคนให้มีความพอใจในผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการกระทำที่ดีที่สุดของตนแล้วเมื่อมีความพอใจก็สามารถประคองจิตให้สงบเยือกเย็น พ้นจากความวุ่นวายและลดความเห็นแก่ตัว เห็นแก่ได้ ที่จะกอบโกยเอาทุกสิ่งมาเป็นของตนอย่างไม่มีที่สิ้นสุด

       ในกรณีอื่น ๆ ก็เช่นกัน หากพบเห็น ใครพูดผิด เขียนผิดและกระทำผิด ถ้าอยู่ในวิสัยที่พอจะชี้แจงได้ ต้องรีบชี้แจงให้ถูกต้องตามข้อเท็จจริงและให้เกิดความเข้าใจตามความเป็นจริง ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้เพราะจะ ทำให้เกิดความเข้าใจผิด อาจสร้างความเสื่อมเสียและความมัวหมองให้เกิดขึ้นแก่พระพุทธศาสนาได้

       ตัวอย่างเช่น การสวมหมวก สวมรองเท้าหรือแต่งกายไม่สุภาพเรียบร้อยเข้าไปในโบสถ์ ซึ่งเป็น สถานที่ที่ชาวพุทธเคารพ การเล่นการพนันและดื่มสุราในวัด การยิงนก ตกปลาของเด็ก ๆ ในวัด การกล่าว ล้อเลียนสถาบันทางพระพุทธศาสนาที่ชาวพุทธเคารพนับถือ การวางมือ บนเศียรพระพุทธรูป เพื่อถ่ายรูป การซื้อพระพุทธรูปไปทำเฟอร์นิเจอร์ประดับบ้าน การเข้าไปจับมือถือแขนพระสงฆ์ของชาวต่างชาติ เป็นต้น การกระทำดังกล่าว บางครั้งอาจทำไปด้วยความไม่รู้หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ถ้าเราเห็นก็ควรแนะนำ ชี้แจงให้เขาเข้าใจและปฏิบัติถูกต้อง