Ημερομηνία δημοσίευσης: Aug 26, 2013 3:20:27 PM
Το πρόγραμμα Καταρτίσεως Κατηχητών αποσκοπεί στην κατάρτιση των λαϊκών εκείνων μελών της Εκκλησίας, έτσι ώστε να είναι σε θέση να στελεχώσουν τα Κατηχητικά Σχολεία των Ενοριών. Μία από τις διδακτικές ενότητες του προγράμματος είναι τα «Στοιχεία Κατηχητικής». Οι καταρτιζόμενοι, αξιολογούνται με ένα γνωστικό τεστ απαντήσεων πολλαπλών επιλογών και μία γραπτή εργασία την οποία πρέπει να εκπονήσουν. Προτείνεται η βελτίωση του γνωστικού τεστ και η προσθήκη μίας πρακτικής άσκησης. Για την συνολική αποτίμηση του προγράμματος γίνεται αναφορά στους άξονες, στο μοντέλο, στα εργαλεία βάσει των οποίων γίνεται η αποτίμηση και τα αντικείμενα τα οποία αυτή θα αφορά.
.
Το Πρόγραμμα Καταρτίσεως Κατηχητών (στο εξής ΠΚΚ) της Σχολής Κατηχητών που εδρεύει στην Ενορία του Αγίου Αθανασίου Νέας Φιλαδελφείας σχεδιάσθηκε το έτος 2001 από μία επιτροπή Κληρικών, Θεολόγων και άλλων Εκπαιδευτικών, οι οποίοι και προθυμοποιήθηκαν να προσφέρουν και τις υπηρεσίες τους ως διδακτικό προσωπικό εθελοντικώς. Μεταξύ αυτών και ο γράφων, οπότε είχε όλη τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξέλιξη του προγράμματος από την αρχή μέχρι σήμερα. Η παρούσα εργασία προσφέρει την δυνατότητα να γίνει η συνολική αποτίμηση του προγράμματος ώστε αυτό να βελτιωθεί, αξιοποιώντας και τις μέχρι τώρα προτάσεις που κατά καιρούς έχουν γίνει.
Στην πρώτη ενότητα θα παρουσιασθεί ο τρόπος τον οποίο θεωρούμε καταλληλότερο για την αξιολόγηση των καταρτιζομένων στην διδακτική ενότητα «Στοιχεία Κατηχητικής».
Στην δεύτερη ενότητα μεθοδεύεται ο τρόπος της τελικής αποτιμήσεως του Προγράμματος Καταρτίσεως. Οι άξονες, το μοντέλο, τα εργαλεία, και τα αντικείμενα που θα τύχουν αποτιμήσεως αντιστοιχούν στις πτυχές του ζητήματος που θα παρατεθούν στις ισάριθμες υποενότητες της ενότητας αυτής.
Στο τέλος έχουν επισυναφθεί εν είδει παραρτήματος
α) ο Οδηγός Σπουδών του έτους 2010 του Προγράμματος,
β) το δελτίο αξιολογήσεως του πρώτου κύκλου σπουδών όπου εμπεριέχονται οι ερωτήσεις απαντήσεων πολλαπλών επιλογών της διδακτικής ενότητος «Στοιχεία Κατηχητικής» και
γ) το δελτίο εκπόνησης γραπτής εργασίας καταρτιζομένου.
[Τα παραρτηματα β, γ δεν δημοσιεύονται σε ηλεκτρονική μορφή. Ο οδηγός σπουδών υπάρχει και ΕΔΩ]
Όπως αναφέρει ο οδηγός Σπουδών (2010) η Διδακτική Ενότητα «Στοιχεία Κατηχητικής» είναι μία από τις έξι του ΠΚΚ. Είναι αυτή που διαφέρει περισσότερο από τις υπόλοιπες οι οποίες αποβλέπουν στην Θεολογική κατάρτιση των εκπαιδευομένων. Αυτή αποσκοπεί στο να καταστήσει τους εκπαιδευομένους ικανούς να μεταδώσουν τις γνώσεις τους στα παιδιά των Κατηχητικών Σχολείων. Διαθέτει, δηλαδή, παιδαγωγικά χαρακτηριστικά. Οι υποενότητες από τις οποίες αποτελείται είναι οι εξής 10:
1) Η Ιστορία του κατηχητικού έργου. 2) Η προσωπικότης του κατηχητού. 3) Ίδρυση, οργάνωση & λειτουργία κατηχ. σχολείου. 4) Αρνητικοί παράγοντες στο κατηχητικό έργο. 5) Μεθοδολογία διδασκαλίας μαθήματος στο Κ.Σ. 6) Η ψυχολογία του παιδιού. 7) Η ψυχολογία του εφήβου. 8) Η αγωγή σύμφωνα με τους Πατέρες. 9) Η υγιής ψυχαγωγία. 10) Η κατήχηση και το έργο της αγάπης.
Από τις 10 υποενότητες η «Μεθοδολογία διδασκαλίας μαθήματος στο Κ.Σ.» είναι η σημαντικότερη, η οποία εκτός από θεωρητικές γνώσεις αποσκοπεί και στην ανάπτυξη εκ μέρους των εκπαιδευομένων της δεξιότητας να διδάσκουν μάθημα κατηχητικού σχολείου. Γι’ αυτόν, άλλωστε το λόγο, η συγκεκριμένη υποενότητα έχει δύο μέρη: θεωρητικό και πρακτικό. Κατά το δεύτερο, γίνεται υποδειγματική διδασκαλία μαθήματος κατηχητικού.
Η αξιολόγηση των καταρτιζομένων, όπως γίνεται μέχρι τώρα, για την διδακτική αυτή ενότητα, περιλαμβάνει ένα γνωστικό τεστ και μία γραπτή εργασία (Οδηγός Σπουδών, 2010). Το τεστ, αποτελείται από 20 ερωτήσεις απαντήσεων πολλαπλής επιλογής (βλ. Παράρτημα 2) που σημαίνει ότι αναλογούν κατά μέσο όρο δύο ερωτήματα ανά υποενότητα και έχει χαμηλή βαρύτητα στην τελική βαθμολογία, καθώς μαζί με τα τεστ των άλλων δύο διδακτικών ενοτήτων του πρώτου κύκλου μπορούν να φθάσουν μέχρι τις 160/1000 μονάδες.
Η γραπτή εργασία αφορά την εκπόνηση ενός σχεδίου προετοιμασίας για μάθημα Κατηχητικού Σχολείου. Πρέπει να συνταχθεί σύμφωνα με τις οδηγίες που παρέχονται στην υποενότητα «Μεθοδολογία διδασκαλίας μαθήματος στο Κ.Σ.» και έχει αυξημένη βαρύτητα 200/1000. Εκπονείται μετά το πέρας του προγράμματος και την επιτυχή επίδοση στις εξετάσεις (Στο ίδιο).
Από τα προηγούμενα προκύπτει ότι η αξιολόγηση των καταρτιζομένων σε αυτήν την διδακτική ενότητα αφορά μόνο το γνωστικό πεδίο. Τόσο το τεστ πολλαπλών επιλογών, όσο και η γραπτή εργασία μπορούν να μας δείξουν τί κατενόησε γνωστικά ο καταρτιζόμενος. Δεν μπορούμε όμως να διαπιστώσουμε αν και κατά πόσον απεκόμισε τις αναγκαίες δεξιότητες ώστε να μπορεί να διδάξει σε κατηχητικό σχολείο. Γι’ αυτό το λόγο, προτείνονται οι εξής βελτιώσεις του συστήματος αξιολογήσεως των συμμετεχόντων στο ΠΚΚ και ειδικότερα στην διδακτική ενότητα «Στοιχεία Κατηχητικής»:
α. Το γνωστικό τεστ απαντήσεων πολλαπλών επιλογών έχει για την συγκεκριμένη διδακτική ενότητα υπερβολικά μικρό αριθμό ερωτημάτων. Προτείνεται να βελτιωθεί με αύξηση του αριθμού και αναδιατύπωση των ερωτημάτων όπου χρειασθεί.
β. Η γραπτή εργασία εκπονείται μετά την ολοκλήρωση και των δύο κύκλων σπουδών του προγράμματος. Αυτό σημαίνει ότι έχει περάσει περισσότερο από ένα έτος από την διδασκαλία της σχετικής υποενότητας, κατά την οποία ο καταρτιζόμενος εμυείτο στην μεθοδολογία του μαθήματος του Κατηχητικού Σχολείου. Μία βελτίωση θα ήταν να μπορούσε ο ενδιαφερόμενος να εκπονεί την εργασία αυτή οποτεδήποτε ήθελε κατά τη διάρκεια των σπουδών, λαμβάνοντας το θέμα ευθύς μετά την θεωρητική και πρακτική διδασκαλία της εν λόγω υποενότητος.
γ. Όπως αναφέρουν οι Noye & Piveteau (2006), τα τεστ επιτυχίας μπορούν να μετρήσουν τις γνώσεις που απεκόμισαν οι εκπαιδευόμενοι. Για να μετρήσουμε αν ο εκπαιδευόμενος είναι σε θέση να εφαρμόσει αυτές τις θεωρητικές γνώσεις, δηλαδή, αν απέκτησε και τις αναγκαίες δεξιότητες για να κάνει μάθημα κατηχητικού χρειαζόμαστε κάτι επιπλέον. Η γραπτή εργασία που έχει σκοπό να καταγράψει σε χαρτί το αναλυτικώς το σχέδιο διδασκαλίας που θα προετοίμαζε για ένα μάθημα κατηχητικού (βλ. Παράρτημα 3) είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Αυτό μπορεί να ονομασθεί ως ένα σχέδιο δράσεως, όπως το ονομάζουν οι ίδιοι συγγραφείς. Πρέπει όμως να αξιολογηθεί και στην πράξη, δηλαδή κατά την εφαρμογή αυτού του σχεδίου. Άλλωστε κάποιοι από τους καταρτιζομένους είχαν εκφράσει την επιθυμία τους, το ζητούμενο να μην είναι απλώς ένα σχέδιο μαθήματος, αλλά και η εφαρμογή του στην αίθουσα ως πρακτική άσκηση. Εφ’ όσον ο χώρος που διεξάγονται τα μαθήματα είναι ενοριακός ναός ο οποίος διαθέτει κατηχητικά σχολεία για τους μικρούς ενορίτες του, είναι πολύ εύκολο όσοι ολοκληρώνουν το πρόγραμμα να δοκιμάζονται ως προς τον τρόπο που θα διεξαγάγουν το μάθημα και να αξιολογηθούν με την παρατήρηση της απόδοσής τους. Συνεπώς οι καταρτιζόμενοι θα είναι σε θέση να αξιολογηθούν βάσει των αρχικών στόχων της θεματικής ενότητος που περιελάμβανε –εκτός από την απόκτηση θεωρητικών γνώσεων- και την απόκτηση της δεξιότητος του διδάσκειν σε μάθημα Κατηχητικού.
Το ΠΚΚ δεν έχει αποτιμηθεί με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο μέχρι τώρα. Αυτό που έχει γίνει είναι η συμπλήρωση κάποιων ερωτηματολογίων εκ μέρους ορισμένων καταρτιζομένων και συζήτηση προτάσεων για βελτιώσεις μεταξύ των μελών του διδακτικού προσωπικού. Είναι λοιπόν, ευκαιρία, αξιοποιώντας και αυτά τα πενιχρά στοιχεία, αλλά και τα συμπεράσματα από την παρατήρηση των περισσοτέρων εκ των μαθημάτων που έγιναν τα τελευταία έτη εκ μέρους του γράφοντος, εκτός των όσων συμμετείχε ως εκπαιδευτής, μπορούμε να προβούμε σε μία μεθόδευση της τελικής αξιολογήσεως της μέχρι τώρα πορείας του προγράμματος. Ας ξεκινήσουμε με τον καθορισμό των αξόνων περί των οποίων θα περιστραφεί αυτή η συνολική αποτίμηση
Οι άξονες για την αποτίμηση του προγράμματος θα πρέπει να καθοριστούν κατ’ αντιστοιχίαν με τα δομικά του στοιχεία. Συνεπώς πρέπει να αποτιμηθεί: α) Το πώς έγινε η διάγνωση των μαθησιακών αναγκών των καταρτιζομένων. β) Κατά πόσον το πρόγραμμα έχει σκοπό και στόχους. γ) Πώς έγινε επιλογή των περιεχομένων του. δ) Η μεθόδευση της διδακτικής διαδικασίας και ε) Ο τρόπος αξιολογήσεως των καταρτιζομένων.
α) Διάγνωση μαθησιακών αναγκών: Οι μαθησιακές ανάγκες των καταρτιζομένων δεν προέκυψαν έπειτα από κάποια συστηματική έρευνα μεταξύ των υποψηφίων προς κατάρτιση. Καθορίσθηκαν «άνωθεν» με κανονιστικό τρόπο βάσει των αναγκών του οργανισμού που είχε ανάγκη τα επιμορφωμένα αυτά στελέχη (Ζαρίφης, 2011α), δηλαδή της Εκκλησίας. Όμως είναι δυνατόν να γίνει κάποια πιο συστηματική έρευνα για τη διάγνωση των μαθησιακών αναγκών με ερωτηματολόγια τα οποία θα κληθούν να συμπληρώσουν όσοι και όσες κάνουν ήδη μαθήματα κατηχητικού, στις ενορίες, που συχνά δεν έχουν τύχει κάποιας καταρτίσεως. Έτσι θα γίνει η διάγνωση των ελλείψεων και σε πολλές περιπτώσεις θα προσελκυσθούν τα άτομα αυτά να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα καταρτίσεως. Αλλά και όσα έχουν τύχει της καταρτίσεως ως Κατηχητές, πιθανόν να έχουν ελλείψεις σε κάποιους τομείς και συνεπώς η διάγνωση τους θα συμβάλει στην ενίσχυση ή αναμόρφωση των αντίστοιχων διδακτικών ενοτήτων του προγράμματος.
β) Σκοπός και Στόχοι του προγράμματος: Όπως αναφέρει ο Οδηγός Σπουδών (βλ. Παράρτημα 1):
«Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην κατάρτιση συστηματικά εκπαιδευμένων κατηχητών, οι οποίοι θα προσφέρουν εθελοντικά και δίχως οικονομικό αντάλλαγμα, τις υπηρεσίες τους στα κατηχητικά σχολεία της Εκκλησίας.
Οι στόχοι του προγράμματος είναι μετά την επιτυχή παρακολούθησή του ο καταρτιζόμενος να είναι σε θέση:
i. Σε επίπεδο γνώσεων, να περιγράφει τα βασικά στοιχεία της Ορθοδόξου Χριστιανικής κατηχήσεως.
ii. Σε επίπεδο δεξιοτήτων, να επεξηγεί τα ανωτέρω σε άλλους με σαφή τρόπο εφαρμόζοντας κατάλληλες διδακτικές μεθόδους για παιδιά κατηχητικού.
iii. Σε επίπεδο στάσεων, να υποκινεί και να ενθαρρύνει τα παιδιά ενός κατηχητικού σχολείου να βιώνουν την πνευματική ζωή.»
Συνεπώς διαθέτει ξεκάθαρο σκοπό και σαφείς στόχους. Οφείλουμε όμως να παρατηρήσουμε ότι ο σκοπός και οι στόχοι αυτοί δεν προέκυψαν από κάποια διαγνωστική διαδικασία των μαθησιακών αναγκών, αλλά καθορίστηκαν με κανονιστικό τρόπο όπως προεγράφη.
γ) Επιλογή των περιεχομένων του προγράμματος: Οι διδακτικές ενότητες καθορίσθηκαν έτσι ώστε να εκπληρώνουν τον σκοπό και τους επιμέρους στόχους του προγράμματος. Πρόκειται για έναν συνδυασμό μαθημάτων που περιλαμβανει στοιχεία από τη Θεολογία και τις επιστήμες της Αγωγής. Από την πρώτη ελήφθησαν τα μαθήματα που συνιστούν τις διδακτικές ενότητες: Στοιχεία Λειτουργικής (Η ερμηνεία των εν τω χριστιανικώ ναώ και των εν τη θεία λατρεία τελουμένων), Στοιχεία Εισαγωγής στις Θείες Γραφές (Τα βασικώτατα στοιχεία τα οποία οφείλει να γνωρίζει κανείς για την μελέτη των θείων γραφών), Στοιχεία Εκκλησιαστικής Ιστορίας (Συνοπτικώς η Εκκλησιαστική Ιστορία απ’ αρχής μέχρι σήμερα), Στοιχεία Θρησκειολογίας (Τα βασικά σημεία των κυριοτέρων θρησκευμάτων) και Στοιχεία Πατερικής Θεολογίας (Τις κυριώτερες γνώσεις τις οποίες πρέπει να έχει κανείς περί Ορθοδοξίας και Ορθοπραξίας). Στις επιστήμες της Αγωγής βασίζονται κυρίως τα μαθήματα που συνιστούν την διδακτική ενότητα Στοιχεία Κατηχητικής.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ελλείψεις που διαπιστώνονται από τις επιδόσεις των καταρτιζομένων, προσφάτως έγινε λόγος στο Συμβούλιο των Διδασκόντων για την σύσταση μιας ακόμη διδακτικής ενότητος με τίτλο «Κατανόηση αρχαίου ελληνικού κειμένου». Αυτή θα έχει ως αντικείμενο την εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τη γλώσσα της Εκκλησίας. Δηλαδή θα αποτελεί την βασική διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσης, αλλά μέσα από εκκλησιαστικά κείμενα.
δ) Η μεθόδευση της διδακτικής διαδικασίας: Όλες οι διδακτικές ενότητες σήμερα διδάσκονται με την παραδοσιακή μέθοδο της εισηγήσεως, εκτός από δύο που γίνονται με τη μεθοδο της πρακτικής ασκήσεως (το πρακτικό μέρος της μεθοδολογίας του μαθήματος του Κατηχητικού Σχολείου και η μεθοδολογία της μελέτης της Αγίας Γραφής). Σε πολλά μαθήματα όμως μπορούν να εισαχθούν και συμμετοχικές μέθοδοι διδασκαλίας αναλόγως του αντικειμένου. Κατά την αποτίμηση του προγράμματος πρέπει να λαμβάνεται η άποψη των εκπαιδευομένων αλλά και του διδακτικού προσωπικού για τους τρόπους αναπροσαρμογής της διδακτικής μεθόδου.
ε) Ο τρόπος αξιολογήσεως των καταρτιζομένων: Στο Οδηγό Σπουδών αναφέρεται σχετικώς:
«Στο τέλος του πρώτου κύκλου σπουδών ακολουθούν γραπτές εξετάσεις που έχουν την μορφή γνωστικού τεστ πολλαπλών επιλογών (160/1000 μονάδες) και σύνταξης μιας εκθέσεως σχετικά με ένα θέμα που επιλέγει ο εκπαιδευόμενος από έναν κατάλογο που του δίνεται (40/1000 μονάδες). Μετά τον δεύτερο κύκλο σπουδών ακολουθούν επίσης εξετάσεις, που για μεν τις διδακτικές ενότητες της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και της Θρησκειολογίας έχουν την μορφή τεστ πολλαπλών επιλογών (200/1000 μονάδες), για δε την διδακτική ενότητα της Πατερικής Θεολογίας έχουν τη μορφή ερωτήσεων που απαντώνται με ανάπτυξη (400/1000 μονάδες). Για την αποφοίτηση υποβάλεται, μετά το πέρας του προγράμματος καταρτίσεως και την επιτυχή επίδοση στις εξετάσεις, μία τελική γραπτή εργασία που αφορά το σχέδιο ενός μαθήματος διδασκαλίας σε μάθημα Κατηχητικού Σχολείου (200/1000 μονάδες).»
Βελτιώσεις αυτού του τομέα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη ενότητα. Πάντως στο σύστημα αποτισμήσεως του προγράμματος πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και η αξιολόγηση του τρόπου αξιολογήσεως των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα.
Το μοντέλο που κρίνεται κατάλληλο για την αποτίμηση του προγράμματος αυτού είναι μία παραλλαγή των τεσσάρων επιπέδων του Kirkpatrick, διότι αφορά πρόγραμμα κατά το οποίο ένας οργανισμός (εν προκειμένω η Εκκλησία) εκπαιδεύει τα στελέχη του (Καραλής, 2008 και Ευστράτογλου και Νικολοπούλου 2011). Η παραλλαγή είναι ότι ερωτηματολόγια θα συμπληρώνονται όχι μόνον στο τέλος του προγράμματος, αλλά και κατά τη διάρκειά του με το τέλος κάθε διδακτικής υποενότητας και θα συνεκτιμώνται συνολικώς.
Οι προσαρμογές θα είναι οι ακόλουθες: κατά τη διάρκεια του προγράμματος θα συμπληρώνονται ερωτηματολόγια σχετικά με το πρώτο επίπεδο από τα τέσσερα της μεθόδου του Kirkpatrick δηλ. της Ανταποκρίσεως: οι καταρτισθέντες θα καλούνται να απαντήσουν κατά πόσον έμειναν ικανοποιημένοι από την διδακτική ενότητα που παρακολούθησαν αξιολογώντας την απόδοση του διδάσκοντα, την ποιότητα της γραμματειακής υποστηρίξεως, της υλικοτεχνικής υποδομής, την τήρηση του χρονοδιαγράμματος κ.λ.π..
Στο τέλος του προγράμματος θα συμπληρώνουν ερωτηματολόγια που θα αφορούν και τα τέσσερα επίπεδα. Δηλαδή θα αξιολογούνται οι γνώσεις και οι δεξιότητες που απέκτησε ο καταρτιζόμενος από το πρόγραμμα (επίπεδο Μαθήσεως), ο βαθμός του κατά τον οποίο το πρόγραμμα τους βοήθησε να βελτιώσουν την παρουσία τους ως κατηχητές (επίπεδο Συμπεριφοράς) και κατά πόσον η Ενορία τους ωφελήθηκε από την βελτίωση της αποδόσεώς τους ως Κατηχητών έπειτα από την παρακολούθηση του προγράμματος.
Η παραλλαγή που εισηγούμαστε οφείλεται στο ότι συνήθως οι υποενόητητες – μαθήματα του προγράμματος διδάσκονται ανά δύο από τον ίδιο διδάσκοντα ο οποίος σπανίως διδάσκει ξανά κατά τη διάρκεια του ιδίου κύκλου (δηλαδή στο ίδιο ακαδημαϊκό έτος). Είναι αδύνατον ο καταρτιζόμενος να ενθυμείται την απόδοσή του κάθε διδασκάλου για να την αξιολογήσει στο τέλος. Γι’ αυτό οι αξιολογήσεις αυτού του επιπέδου πρέπει να γίνονται κατά τη διάρκεια του προγράμματος, έπειτα από κάθε διδακτική υποενότητα. Μία παραλλαγή των ερωτηματολογίων με κατάλληλες προσαρμογές, μπορούν να συμπληρώνουν και οι διδάσκοντες.
Έχοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες αυτού του προγράμματος ως εργαλεία για την αποτίμησή του μπορούν να χρησιμοποιηθούν ειδικά ερωτηματολόγια που θα συμπληρώνονται από τους καταρτιζομένους και από τους διδάσκοντες όπως προαναφέραμε. Αυτά, σε συνδυασμό με την παρατήρηση των μαθημάτων από κάποιο στέλεχος της Σχολής Κατηχητών, ο οποίος θα υποβάλει σχετική έκθεση μαζί με τα απαντημένα ερωτηματολόγια κάθε μαθήματος, ώστε να γίνεται η τελική αποτίμηση του προγράμματος. Η γράφων, βρισκόταν ακουσίως στο ρόλο του παρατηρητή στα περισσότερα από τα μαθήματα που έγιναν τα τελευταία έτη ως Εφημέριος του Ναού στον οποίο αυτά διεξάγονταν.
Αντικείμενα της αποτιμήσεως είναι όλα τα δομικά στοιχεία του προγράμματος (οι άξονες που αναφέρθηκαν στην 3.1) και οι συντελεστές του, δηλαδή οι καταρτιζόμενοι, οι διδάσκοντες και το βοηθητικό προσωπικό.
Το πρόγραμμα Καταρτίσεως Κατηχητών έγινε για να καλύψει τις ανάγκες της Εκκλησίας σε επιμορφωμένα λαϊκά στελέχη. Η αξιολόγησή του είναι πολύ σημαντική για την βελτίωση του ώστε να φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Ο συντάκτης της παρούσης, έχοντας παρακολουθήσει τη διαδρομή του προγράμματος αυτού από την έναρξή του το 2001 μέχρι σήμερα μπορεί να κάνει κάποιες αξιολογικές διαπιστώσεις, πέραν των όσων έχει ήδη διατυπωθεί στους οικείους τόπους:
α) Πολύ συχνές αλλαγές του προγράμματος λόγω δυσκολιών εκ μέρους των διδασκόντων να παρευρεθούν τις συγκεκριμένες ημερομηνίες προκαλούν διαταραχή της φυσιολογικής ροής των μαθημάτων που έχουν μία λογική σειρά και διάταξη. Σημαντική επίσης είναι η έγκαιρη έναρξη των μαθημάτων και η τήρηση των χρονικών ορίων. Η μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων είναι ίσως το συνηθέστερο σφάλμα που έχει διαπιστωθεί.
β) Τα μαθήματα που γίνονται υπό την μορφή εισηγήσεων πολλές φορές καταντούν ανιαρά στους καταρτιζομένους και γι’ αυτό πρέπει να αναζητηθούν πιο συμμετοχικές διαδικασίες.
γ) Η διδακτέα ύλη θέλει σε πολλά σημεία αναδιατύπωση και βελτίωση.
δ) Το πρόγραμμα θα μπορούσε να προσαρμοστεί καταλλήλως για να διατίθεται και με το σύστημα της εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεως, σκέψη που χρειάζεται αρκετή δουλειά ακόμη για να υλοποιηθεί.
Ευστράτογλου, Α. & Νικολοπούλου Β. (2011). Ζητήματα αποτελεσματικότητας της επαγγελματικής κατάρτισης. Στο Μ. Γραβάνη (Επιμ.), Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (σσ. 139-168). Λευκωσία: Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Ζαρίφης, Γ. (2011). Ομάδες αναφοράς και διάγνωση-καταγραφή των αναγκών τους. Στο Μ. Γραβάνη (Επιμ.), Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (σσ. 263-282). Λευκωσία: Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Καραλής, Θ. (2008), Τυπολογίες και μοντέλα αξιολόγησης. Στο Δ. Βεργίδης, Α. Καραλής (Επιμ.), Εισαγωγή στην Εκπαίδευση Ενηλίκων, τ. Γ, Σχεδιασμός, Οργάνωση και Αξιολόγηση Προγραμμάτων, (σσ. 135-143). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Οδηγός Σπουδών, (2011). Πρόγραμμα Καταρτίσεως Κατηχητών, Συνοδική Επιτροπή Νεότητος. Αθήνα.
Noye D. & Piveteau J. (2006). Πρακτικός Οδηγός του Εκπαιδευτή. (Ε. Ζέη, μετάφρ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.