Η αίρεσις της Ονοματολατρείας
Ημερομηνία δημοσίευσης: Sep 04, 2009 6:45:40 AM
Πληροφορούμεθα ότι εις τας ημέρας μας αναβιώνει η αίρεσις της Ονοματολατρείας, μεταξύ κυρίως των Σλαύων Ορθοδόξων, τινές των οποίων ευρίσκουν καταφύγιον εις παρασυναγωγάς καθηρημένων η αχειροτονήτων καλουμένων και αυτών δήθεν ως Γ.Ο.Χ., μη όντες πράγματι. Οι παρασυνάγωγοι ούτοι υπνούνται μακαρίως μη αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνον εκ της υποθάλψεως της τοιαύτης αιρέσεως και προσθέτουν έτι περισσότερον κρίμα εις εαυτούς, ωσαν να μη έφθανε εις αυτούς η επισυσσωρευμένη επ' αυτών οργή του Θεού δια τα σχίσματα τα οποία προεκάλεσαν και την απώλειαν τόσων ψυχών. Οθεν κρίνομεν σκόπιμον να αναφέρωμεν ολίγα τινά δια την κατεγνωσμένην ταύτην αίρεσιν.
Ο σπινθήρ της αιρέσεως ηνάφθη υπό Ρωσου τινός Μοναχού Ιλαρίωνος λεγομένου. Ούτος εμόναζεν εις το εν Καυκάσω μετόχιον της Ι.Μ. Αγ. Παντελεήμονος Αγ. Ορους, Σιμων ο Χαναναίος, και το 1907 συνέγραψεν βιβλίον περί της νοεράς προσευχής υπό τίτλον "Επί των Ορέων του Καυκάσου". Εκεί ο συγγραφεύς, εις την προσπάθειάν του να ερμηνεύση την ωφέλειαν εκ της προσευχής του Ιησού, διετύπωσε την καινοφανή διδασκαλίαν ότι "ο Θεός ενυπάρχει εις το όνομά Του".
Η διδασκαλία αυτή διεδόθη μεταξύ των αγιορειτών Ρωσων Μοναχών και απέκτησε έναν άλλο απολογητήν της νεοφανούς δοξασίας, τον π. Αντώνιον Μπουλάτοβιτς πρώην αξιωματικό του Τσαρικού στρατού. Οι έριδες μεταξύ των Ρωσων αγιορειτών ήσαν σφοδρές. Οι ονοματολάτραι κατώρθωσαν να εκλέξουν Δικαίον της Ι. Σκήτεως του Αγ. Ανδρέου. Ο Ηγούμενος της Μονής Αγ. Παντελεήμονος Μισαήλ, αλλά και ο Μπουλάτοβιτς απευθύνονται προς τον Οικ. Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ ο οποίος καταδικάζει την Ονοματολατρείαν. Εις επιστολήν του προς τον Ηγούμενον Μισαήλ της 12ης Σεπτεμβρίου 1912, όπου μεταξύ των άλλων γράφει· "Τοις ανοήτως θεολογούσι αυτόθι μοναχοίς και την περί της θεότητος του ονόματος "Ιησούς" πεπλανημένη θεωρίαν επινοήσασι και εισάγουσι συμβουλεύομεν και εντελλόμεθα πατρικώς αμέσως και αυστηρώς αποστήναι από της ψυχωλέθρου πλάνης...", απηγόρευσε δε την ανάγνωσιν του βιβλίου "Επί των ορέων του Καυκάσου".
Ομως ο Μπουλάτοβιτς υπεραμύνετο των δοξασιών του, εξέδωσε δε και βιβλία όπως την "Απολογία" και το "Περί του Ονόματος του Θεού" (τούτο ελληνιστί) και επιστολάς.
Μεταξύ των άλλων ο Μπουλάτοβιτς υπεστήριξε ότι·
"Το όνομα του Ιησού είναι Θεός"
"Οι εν τω Θαβωρίω λόγοι οι ακουσθέντες υπό των Αποστόλων είναι αυτός ο Θεός"
"Οι εν Σινά ακουσθέντες υπό των Ισραηλιτών λόγοι είναι αυτός ο Θεός"
"Εν τοις ήχοις και εν τοις γράμμασι του ονόματος του Θεού είναι παρούσα η Χαρις του Θεού".
Δηλαδή, αρκεί ο άνθρωπος να απαγγείλη το όνομα του Θεού (έτι και άνευ πίστεως, ασυνειδήτως) και ο Θεός είναι ηναγκασμένος να παρίσταται δια της Χαριτος του μετά του ανθρώπου αυτού και να πληροί τα αιτήματά του.
Τούτο όμως είναι δυσειδαιμονία.
Κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Θεολογικής Σχολής της Χαλκης και ο Πατριάρχης Γερμανός Ε΄ καταδίκασε την αίρεσιν αυτήν ( Επιστολή Πατρ. Γερμανού Ε΄ της 15ης Φεβρουαρίου 1913). Και η Συνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας ( Επιστολή 18ης Μαΐου, απόφασις 22ας Αυγούστου του 1913).
Πρέπει να σημειωθή ότι εις την καταδίκην της αιρέσεως αυτής συνετέλεσε κατά πολύ ο ονομαστός Αγιορείτης Γερων Καλλίνικος ο λεγόμενος Ησυχαστής. Ο Γερων Καλλίνικος, αυτοδίδακτος γνώστης της ρωσικής γλώσσης είχε μελετήσει τα συγγράμματα του Ιλαρίωνος και του Μπουλάτοβιτς και είχε γράψει υπομνήματα τόσον προς το Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως όσον και προς το Εκκλησίαν της Ρωσίας. Χαρακτηριστική είναι η έκφρασις του Γεροντος Καλλινίκου περί των Ονοματολατρών· "άφησαν το κεφάλι και λατρεύουν την σκούφια".
Δια τον λόγον αυτόν ο Τσάρος της Ρωσίας και ο Εκκλησία της Ρωσίας μετά την καταδίκην της αιρέσεως, απέστειλαν παράσημα προς τον Γεροντα Καλλίνικον, τα οποία φυλάσσονται μέχρι σήμερον εις την Αγιορειτικήν Καλύβην του Αγ. Γερασίμου. (βλ. "Καλλίνικος ο Ησυχαστής", εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου, σελ. 55-56).
Μιαν σύγχρονον έκδοσιν της ονοματολατρικής πλάνης, θα εξετάσωμεν, Θεού θέλοντος, προσεχώς.