Embedded Files
پەیڤێت هەڤبەشێت بیانی دناڤ بەرا زمانێ کوردی وچەند زمانێت دیدا:
ئەڤ فەرهەنگوکا پەیڤێت ژێری ئەو پەیڤن یێت خو ئاکنجی کرین دناڤ زمانێ مەدا ژکەڤندا وحەتا نوکە، ژگەلەک زمانێت رەخ ودۆرێت مە یان چەندەکێت دویر نە جهێ گوتنێ یە کا بنوک ژکیرێ هاتینە، یا گرنگە ئەوە ڤان پەیڤان جهێ خو یێ تایبەتێ کری دناڤ فەرهەنگا زمانێ کوردێ کری. هندەک ژوان یێت مەنە یێت هاتینە ڤەگوهوازتن دناڤ بەرا مەدا. من مەبەست ژێ ئەوە دیارکەم بو خویندەڤانێ هێژا کو زمانێ مە یێ زیندی یە یێ دای وستاندی برەنگەکێ جان وتازە.
فەرهەنگوکا پەیڤێت هەڤبەش:
( ئە )
ئودە: ژۆر
ئختیار: پیر، کال
ئوتێل: جهێ نڤستنێ
ئويه: شلیتا نەخشاندی
ئایین: ئول : دین: باوەر
ئاشکرا: روی بروی: دیار
ئاڤرمیش : ئاوریشم: حەریر
ئیستیکان: پیالە، کوپێ چایێ یە
ئەیوان: ئودە یان ژۆرەکا مازنە: هێوان
ئبریک: ئاڤرێژ: مەسین: خوشدەر: لولینە
ئیسکەلە: سکەلە : دەپێت دارینە پالە دچنە سەر
( ب )
بەس : پتنێ
بازار : سویک
بتڵ: شویشە
باغـــە : بلاستيكە
باي باي : بخاترا وە
برێک : راوستان
بانيو : سەرشو
بەلێ: ئەرێ: ئە
بوخە : وەخم
بۆری: لویلیا ئاڤێ یە
برنجی: لاو: باش: تازە
باسترمە : گوشتێ حشک وبهارەکری
بەلکی: دبیت: چێدبیت
بالتە: ئامیرەتەکە بو شەقکرنا داری
بەزاز: پەروک فرۆش
بەخت: شەنس: ئێغبال: تالع
بوخچە: پارچەکا پەروکی یە
بەرچەم: گولیێت سەری نە
بەتران: مروڤێ دفن بلندە
بەرنامه : رێباز: پڕۆژە : مەنهەج
بەیبین : بابنک: رەنگەکێ کولیلکانە
باروت: باریت : توزا تەقاندنا چەکی یە
بەخشیش: پارە دانە: دراڤ پێشکێش کرنە
بەربیک: لبەربیکێ: هوگرا بیکێ
بستان: بیستان : باخ : باغ : چەم
بەلەم: کەلەک: گەمی
بەنج : دەرمانێ نەهشکرنێ
بەند: کوم: قەفتەک: بەرملەک
باریتخانە: جهێ چەکی
باوەسیر: باسیر: دەردەکە دکەڤتە قوینێ
باشبزوغ : مروڤێ هاوەلاتی: مروڤێ سڤیل
باسترمە: رویڤیکێت پڕکری ژگوشتێ هویرکری
بچم : دەڤ ولومتۆر: روی
بورەزان: بوریزان، دەنگێ بلند
بورغی: لەولەبە بو گرێدانا دار وئاسنا
برنجی: سەر زەنگ: پلا بلند
بروڤە: پروڤە، دەستپێکا راهێنانێ
بریانی: جۆرەکێ خارنێ یە
بەس: بەسە: راوستە: وێڤەترنە: خلاس
بەصمە: تبلێدان: نەخش
بەتەناش: پاشڤە چونا ترمبێلێ
بەقسەم: جۆرەکێ کێکا یە
بەقلاوە : رەنگێت شرینیێ نە
بەلاش: پەروە: هەروە: بێ پارە
بەلغەم : پیساتیا حەفک ودەڤی یە
بەلفاندن: فەندلێکرن: فێلبازی
بلۆز : جۆرێت جلکانە
بورصە: بۆرسە: سویکا پارا
بوش: بێ بها: بێ نەرخ: پیچ
پەنتەرون: پەنتەلون شەروال
بەلەکون: سیڤاندە، عولی
بەنک: بەنق، پارەپارێز
بەلوعە :کۆنەک یان سولینەکە بو دەرچونا ئاڤێ
( پ )
پاچە : پێپک: سەر وپێک
پیالە: ستیکانە، ئیستیکانە
پاپۆر: گەمیا مازن
پرواز: دۆرپێچا وێنەی
پرێمز: ئامیرەتەکێ زاد چێکرنێ
پەرداغ: ئیستیکانە : پیالە
پستال: سولا لەشکەری یە، جزمەیە
پانکە: باهینک: باسارک ، باوەشینک
پەلەتیقە: فێلبازی : تیتال : فەند
پیجامە: جلکێت نڤستنێ
پەنچەر: کونا تائیرێ
پەنجەرە: کولەک ، کون
پیل: طابعێ نامێ
پیلا: مفرەق: فولاد
پاتری: پێل: ئامرازە بو پەیداکرنا کەهرەبێ
پايه: پێپێک: پێپەلیسک: پائیسک: پێسترک
پەردە : پاتێ بەر پەنجەرێ
پوشی: هشارەکە ژنک دکەنە سەرێ خو
پەتیلە: فەتیلە: قەت بەندکە بو هەلکرنا لەمپ وچرا
پالەوان :پەهلەڤان: پێلڤان
پەستە: ستران: لاڤژە
پسکت: کێک: بەقسەم
پاکێت: جگاردانک
پلائیز: ئامیرەتێ گرتن وموکمکرنێ یە
( ج )
جزمە : پێلاڤ
جانم : گیانم
جام : شویشا ترمبێلێ
چەراخ : کێرخوش
جادە : کولان : رێک
جەبلخانە : جهێ چەکی یە
جزدان : تویركی پارا
جگارە : جغارە : تیتنا کێشانێ
جەندەرمە: دەرەك: جاندەر: لەشکەر
جەر: جەرک : جهێ تێکرنا ئاڤێ
جەنباز: جەمباز: فێلباز: فەندکەر
( چ )
چەنتە: چەنتک، تویرک
چادر: خیڤەت : کوین
چەرخ : زڤرین، گرۆڤر
چەرخە : زێرەڤانی : نوبە
چەتەل: چنگالێ خارنێ
چەرخەچی : زێرەڤان : نوبەچی
چەکمەچە: جهێ ڤەشارتنا تشتا نە
چەکوچ : سەرئاسن وبن دار بو لێدان وقوتانێ
چنگال : ئاسن یان دارە بو گرتنا تشتەکی
چرا: چراغ: لەمپە: شەمالک: گلوپ
چارێک: چار ئێک: پارچەک ژچاران
چارە : چارەسەرکرن: بەرئێکڤەئینان: درستکرن
چمنتو: مادەکێ سەرکی یێ ئاڤاکرنێ
چرپايە : چار پێکە بونڤستنێ : قەریولە، تەخت
چــلا ق: زلەهە، سەترەیە، مستە لیدانە
چاكيت : ساکو، جورەکێ جلکانە
چەرچەف : شەرشەف : پاتەیە : پەرۆکە
چەرخەلە : فەتلە: چەپەک: تێکڤەدان
چرک : کەچ : ڤێنەکەڤت : بوش : نەتەقین
( ح )
حەق: ماڤ
حەمام: جهێ سەرشویشتنێ
حەمامچی: خودانێ سەر شویێ
حقنە: سرنجة: دەرزیک
( خ )
خیش : گونی:گونیک
خەندەک: کەند: کەندەک
خویردە : هویر دراڤ
خەستە خانە: نەخوشخانە
خوخ : تەراقی: رەنگەکێ فێقی یە
خوش: باش : چاک: لاو
خرخش: خش خش: لڤینا تشتا
خاتین : ژنەکا قەدرگران
خاکی: جلک رەنگێ خاکی یان ئاخێ
خان: جهێ دەوارا: نڤستنێ: مەخزەن
خازیق : خازوق: کورتە دارە: سنگ
خانم: پلە ناڤەکێ بلندە بو ژنکێ
خاولی : بەردەستکا پەرۆکی یان پاتەی یە
خەبسە : گوردی یە : قەلەبالغە: بوشاتی
خلخال: چەک وزینەتێ ژنکێ دکەڤتە سەر گوزەکا پی
( د )
دەستویر: یارمەتی
دوندرمە: تەزیاتیا شرین
دوغری: راستیبێژ
دەرنەفيس: ڤەکرێ بورغیا
دەرد: ئێش : پەژیک
ديكتاتور: زۆردار
ديكور: نەخشاندن
دەروێش: دەرڤەچو: سوفی : زاهد
دەستک : دەستە: لەپ: بەندەک
دوکمە: قولپک
دەبل: جوت
دولاب : جهێ جلکانە
دولمة : براخ : ئیپراخ
دەنبوس : وەک دەرزیکێ یە بو گرتنێ
دویربین: ئامیرەتەکە بو دویر دیتنێ
دینار: جۆرەکێ دراڤی یە
درهەم : ژدراڤی یێ هاتی
دالغە : هزرا بەلاڤ
دبە : قەلەو: ستویر: حەپێپان
دەرز: پەق: شەق: کەلشتە
دەرزن: دوانزدە تشت ژرەنگەکێ
دەمارە: گەهە: رەهە
دەن : جەرەکەکێ مازنێ دەرڤەکری یە بو ئاڤێ
دنگە : ستوینە ژبەرا یان ژکونکریتێ
دارچین: دکەنە ناڤ چایێدا بو تام وبهن خوشیێ
دختۆر: دکتۆر، نوژدار، پزیشک
دولكە : ئامانەکە دکاردهێت بو ئاڤێ وئاڤە ماستێ یان شەربەتا
دوشلەمە: ڤەخارنا چایێ یە، شەکرێ دکەنە دەڤیدا دگەل چایێ دمێژیت
دوشەک: پەرۆکێ پڕکری ژپامبی یان هریێ بو روینشتن ونڤستنێ
دەبانجە : رەنگەکێ چەکییە یێ بچیکە دبەرخودانن
( ر )
رشتە : رشدە
ريجيم : پارێز: پەهرێز
رەزیل: رەزالەت: کەتنا تەنگاڤیا
راشيته : رادیتنا نۆژداری : راچێت
راستە : دەپ یان ئاسن یێ درێژ وراست
ریخ : تەقن : شێلاڤا ئاڤ وئاخێ، پیساتی
رفاندک: دەپەکە یان راستەکە ل دیواری بو تشتا دسەر دانن
راشدی : چلاقە، زلەهە، لێدانا دەستی یە ، لێدانا لەپ ومستێ یە
روزنامه: روژنامە: دەم زانین : ناڤێت رۆژانا وهژمارا وان
( ز )
زەنگين : دەولەمەند
زنبيل: سالک
نەمرە: هژمار: ژمار
زار: بەرکێت تاولێنە
زوگرد: پتنێ: بێژن
زنبرك: زەنبرک
زیرەک: زیخ: بزرک: زڤت
زۆری: بکوتەکی: بحشکی
زۆر: کوتەکی: تیژی: دژواری
زنجير: میتالێت بێگڤە گرێداین
زیندان : پوسخانە: حەبس: سجن: زنزانە
زولی: حێسیلک: جلنڤێژک : راکێش
زبانە: قالکا ڤال بو تێکرنا جگارا
زندیق : بێ باوەر: بێ ئایین: بێ ئول: دینسز
( ژ )
ژنگار: ژەنگ: ژەنگیبون: خۆرەک: خۆسەرە
( س )
سرگی : دارە یان ئاسنە بو گرتنا دەرگەها
سەترە : زلەهە، چلاقە
سوپە : بو گەرم کرنێ : گەرمکەر
سوندە : مەرپیچە، مارپێچە
سەماوەر: چایدانک
سیچ : گونەهە
سویچ: کلیلا رێڤەچونا ترمبێلێ
ستامبە : حبردانک
سیم : رەنگەکێ تێلێ یە
ستكانه : بيالة : پەرداغ
سيمينار: گنگاشە : گڤت وگوت
سادە : بێخال: رەنگێ سپی: بێنێشان
سەختیان: کەڤلێ بزنێ رەنگکری
سفرە: ئامانێ خارنێ: خوان: خوانچە
سایلو: عنبارا دەخل ودانی
سوخرە: بێکار: زۆرەملی: کارێ بێ پارە
سندان : مێخێ ئاسنگەری بو قوتانێ
سراج: چرایێ دەستی: سۆر روژ
سێریج: جهێ تێکرنا ئاڤێ وبەفرێ
سکول سپانە: کلیلا ڤەکرنێ
سالونسە: متکەر: کەرکەر
سپانە: ئامیرەتەکێ ڤەکر وگرتنێ یە
سەرگین: گویێ دەوارا
سرە: رێز: شیشلتوک
ستەنبە: تەبلکا حوبری بو تف لێدانێ
سکراب: قاچ وقورێت کەڤن
سەنگین: چا گران وتوخ
ساکو : چاکێت
ستل : ئامانەکە بو ئاڤێ
سالون: جوانکەری
سکرتێر: باشنڤێس
سەندەویج: بالولک، لەفە
سەفرتاس: ئامانەکێ سەفەری یە زادی دکەنێ
سەرداب : سەرد ئاڤ: بن داڤ، بنێ خانی : ژێرخانی
( ش )
شەفقە : کولاڤ : کلاو: کلێتە
شيش : شیشکا ئاسنی یە بو براژتنێ
شەربەت: خوشاڤ
شوربە: ئاڤکا رونە
شەروال: سەربال
شاخ: چق: جهێ بلند: قرنێت گیانەوەرا
شەکر: شرینی
شاباش : شادباش : شاهی باش : شاباش
شیشە: جام
شیشک : شيش: تێلێت ئاسنی
شێلمان: تێلێت ئاسنی
شخارتە : زلکێت ئاگری
شریاز: سترک: جەوی
شەنس: بەخت، دەرفەت، دەلیڤە
شال: پاتە یان پەرۆک بو سەری، سەر ملا یان پشتێ
( ع )
عەرەبانە: ئامیرەتەکێ ب خرخالە زۆر کارا پێ دهێنە کرن
عەرەبانچی: خودان وهاژویێ عەرەبانێ یە
عنفەرم: ئاخڤتنا پالدانێ یە وپێخوشیێ یە
عنبار: مەخزەن: کارە: جهێ دان ودکاکی
( غ )
غەشیم: نەشەهرەزا، نەزان
غەریب: بیانی، چ کەسنە
غەمبار: خەمگین: پوسیدە: دامای
غەلەت: خەلەت، لەنگ، خار، نە درست
( ت )
تانكە : جهێ ئاڤ وتشتێت رون
تەشريب : نانێ هویرکری دگەل ئاڤکا گوشتی
تەبلە: مێزەکا بچیکە
تیتنچی : ئەو کەسە یێ تیتنێ دکریت ودفروشیت
تیتن: بەلکێت جگارە کێشانێ
توپچی: سەربازێ توپێ
تەربەگە: دەنگی پیانە
تخماخ: سەر ئاسنەکێ گرانە بو قوتانێ
تازە : نوی: تەڕ: جان
تەختک : دەپێ داری یە
ترنج : رەنگەکێ فێقی یە
تەمبەل: تەنبەل: بەتال: بێکار: خەوکەر: کێمبزاڤ
تیزاب: ئاڤا دژوار: ترشێ نتریکێ
تیخە: ناڤبەر: تشتێ ستویر ب سەرڤە
تێلەفون : موخابەرە
تاولە : تابلە : مێز
ترشی : موخەلەل
تەک: یەک: ئێک
تاسک: ترار
تەبەل: گوگێت شویشەی نە
ترمز: ترمس: جهێ تشتێت رون
تەنگ نەفەس: بهنکورتی
تەست: تەشت: ئامانکێ فرەهە بو شویشتن وکارا دی
ترکتەر: ترمبێلا کێشاندنێ
تڤەنگ : چەکێ جەنگی
دکان: جهێ تشت فروتنێ
تلسكوب : دویرنیزیک
تنتریوک: بو پاقژکرنا برینا
تەنویر: جهێ نان پەحتنێ
تەوالێت : جهێ دەست ئاڤێ : دەستشو
تاپو: جهێ ڤەگهووازتنا خانیا
تەنسە : کون: کۆرک: چال
تایر: خرخال
تەکسی: قومارا کرێ
( ف )
فانوس : چرا: لەمپە: چراغ
فیشەک: گولە: باریتا چەکی یە
فنجان: جهی تێکرنا قەهوێ
فوتە: خاولی: پاتێ پاقژکرنێ
فارگون : عەرەبێت شەمەندەفرێ
فافون : ئامانا ژچێدکەن
فانێلە : ئێلەک: نەعلەک: بنچلک
فەرتەنە: بێ سەری: تارێت
فەرفیری : ئامانێت شیشەی
فستان: جلکێت ژنکا
فەرمان: ئەمرێ براندنێ یە: تشتەکێ گرنگە
فیتەر: فیتەرچی: ئەو کەسە یێ تورمبێلا چارەسەر دکەت
فەشافيش: ئەو تشتین دهێنە براژتنێ وەک: مێلاک وگولچیس وتەحێلێ
( ڤ )
ڤيلا: خانی: مال
ڤیتو: نەیێ، نەئەرنی
ڤیدیو: فلمەکێ چاپکری
( ق )
قاپیت: ساکو: جل وبەرگێت ستویر
قەزمە: ئامیرەتەکێ کولانێ یە: سەرک ئاسنە ئو دەستک دارە
قازان: مەنجەلک: ئامانەکە بو لێنانێ یان ئاڤ گەرمکرنێ
قشلە: جهی ئاسێ بو لەشکەری یان پولیسا
قەنـەپــە : تەخت یان جهێ روینشتنێ یە
قەوانــە : شلیتەکا گروڤرە بو مەقام و مەزیقێ
قۆری: چایدانکێ چایێ یە
قەيتان: بەندکێ پێلاڤێ یە
قەپان: کێشەر: میزان: کێشان
قەبانچی: ئەو کەسە یێ تشتەکی بقەبانێ یان ب کێشەری دکێشیت
تەبلە : میزەکا بچیک
قاسە : قاصە : جهێ دانان وپاراستنا پارا
قەرەقوز : پێترانک
قەریولە : چرپایە: جهێ نڤستنێ: تەختێ نڤستنێ : چارپێک
قەمسەلە: چاکێت ژهەمی رەنگا
قوندەرە : پێلاڤ: کەلاش : کالە: سۆل
قوندرچی : ئەو کەسە یێ قوندەرا چێدکەت، پنیدۆز
قوتیک : عەلبک: جهێ تشتا کرنێ
( ک )
كلێچـة: کادە نە
کورەک: مەربێل
کفتە: جۆرەکێ خارنێ یە
کەڤگیر: کاچکەکێ مازنە یێ کونکونە وەک مفسێ
کەلەبچە: بەندە: قەیدە: بو دەست گرتنێ یە
كەلاش : تەرەگەیە : شەکال: کالە: سولە
کەلاشکەر :پێلاڤچێکەر: پنیدۆز
كەلەك : بەلەم : گەمی
كەلە: لێدانا سەری یە دشەرادا یان دیاریا دا
كەنتۆر: جهێ جلک وتشتانە
كوشە: رەنگەکێ بالیفکێت بچیکە
کەشخە: تازە: خشکۆک: جان
کەشخەچی: مروڤێ رێک وپێک
كومەدی: دولابەکا بچیکە ب رەخ تەختێ نڤستنێ ڤە
کولاڤ: کلاو: کلێتە: شەفقە
کولاڤچی: ئەو کەسە یێ کولاڤا چێدکەت
کەباب: گوشتێ هویرکری بو براژتنێ
کاڤچک: کاچک: بو خارنا زادی
کەشکول: بچیکە پەرتوکە بو نڤێساندنێ
کەمەنجە: ئامیرەتەکێ مەزیکێ یە
كوبري : پر، جسر، چوسەر: جهێ دەربازبونێ ل سەر ئاڤەکێ
كاريكاتير: وێنێ پێکەنیک
كنترول: بندەست : زەبتکری
کندیل: کون دیل : کون دکێل: چرا: پەتیلک
کورتەک: چلکە دکەڤتە سەر ملێت ژنکێ
کاغز: قاقز: پەرێت پەرتۆکان
کوفیک : پاتەکە د سەرێ دئالینن
کشمش : تریێ بچیک وهویرێ مزەیتکری
کاسک: ترار: تاسک
کلێچە: کادە: کولیچە
کەمەر: کەمبەر: شویتک: پشتتێنەر: شال
کیلون : قفلا ئاسنی یا دەرگەها
کاشی: فەرشێت ئەردی وبانا
کادر: هوگر، هەڤال
کامیرە: وێنەگر
کونترول: گرتن، زەبتکرن
( گ )
گومرک: جهێ باچدانێ
گامێش: جۆرەکێ گیانەوەرا
گولبهار: گولێت بهارێ
گوینیک: جوهال: خرار: تێر
گلاس: پەرداغ
گەراج: گۆربەخانە
( ل )
لەزگـە: پێڤە نویستن، پێڤەنان
لەفـــە: سەندەويچە، بالولکە
لایت: چرا: ئامیرەتەکێ رونکرنێ
لوقەنتە : خارنگە : جهێ خارنێ
لەمپە: لەمپا: چرا: چراغ
لەگلەگ: بالندەکێ حشکئاڤی یە
لوزینە: رەنگەکێ شرینیێ یە
لەوچە : ئەزمان درێژ: بێ رەوشت
لـەگـەن: ئامانکێ مەزنە بوهەڤیری وزاد خارنێ وگەلەک کارێت دی
( م )
مەلا: فەقی
ماتۆر: مەکینە: بزوێن
مودێل: تەرز: جۆر
مێز: تابلە: تاولە
مەسقوفی: بێ دين، دين سز
مکروفون : دەنگوەرگر
مەکینە: ئامیرەتەکێ کارکرنێ
منشار: مشار: بروک : بڕهک
مالنج: ئامیرەتەکێ حولیکرنێ ولەبخێ یە
مەنگەنە: ئامیرەتەکێ بادانێ یە بو موکمکرن وشداندنێ
مەلمەل: قماش قطنی أبيض رقيق: مەلمەل : پەرکەکێ ژپامبی یە، سپی وتەنکە
مۆغازە: ئەو جهە یێ مێز وکۆرسیک وخودیک وکەل وپەلێت مالێ لێ دفروشن
( ن )
نوبە: ئەو کارە یێ نوبە تێدا هەبیت ئانکو ب دۆر
نوبەچی: نوبەدار: کارێ بدۆر
نیشان: دیاریێت بیکێ
نێرگز: رەنگەکێ گولێت بهارێ یە
نمنم : مۆرکێت بچیکن ب جلکێت ژنکا
نازک : نازوک: نەرم: شڵ
نمونە : تیپ: سەرمەشق
( و )
ونج: راکەر، بلندکر
وەرەم: پڤبین، پەقیژک
وەروەر: دەبانجە
وایر: وائر، تێل، تێلا کەهەرەبێ
( هە )
هۆسە: دەنگێ قێژ وقێری یە
هەلو : سلاڤ
هاوار: گازی: داخاز
هویردە: خویردە : پارێ هویر
هاون: جوهنی: جهێ قوتانێ دانی
هیچ: چنە: قەت: نە
هەمەجی: خویڕی: مروڤێ نزم: نەرەسەن
هليكوبتر: فرۆکا پەروانە
( ی )
یاخە: پشت ستو
یەخنە: رەنگەکێ خارنێ یە
یورو: پارێ ئورپی یە
یود: دەرمانە
٧-٧-٢٠١٧ ئەحمەد عەلی
ئەڤ فەرهەنگوک دێ هێتە بەرفرەهکرن وزێدەکرن ل پێشە رۆژێ دا ببیتە فەرهەنگەکا تایبەت ژڤان رەنگە پەیڤان ودێ دەمە بەر چاپێ.
بو داگرتنا ڤێ بابەتی ئەڤە شێوی (PDF) یە ل بنی:
Page updated
Google Sites
Report abuse