ปัจจัยเสี่ยง พฤติกรรมเสี่ยง และแนวทางการป้องกันความเสี่ยงต่อสุขภาพ
พฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ
พฤติกรรม หรือการกระทำของบุคคลที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของตนเอง ครอบครัว สังคม และสิ่งแวดล้อม สามรถพบเห็นได้บ่อย ดังนี้
พฤติกรรมการรับประทานอาหาร
พฤติกรรมการติดสารเสพติด
พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ
พฤติกรรมการรับประทานอาหาร การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และให้ได้สัดส่วนส่งผลให้มีสุขภาพที่แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ ในขณะเดียวกันหากรับประทานอาหารที่เสี่ยงต่อสุขภาพ ทั้งสุกๆ ดิบๆ อาหารหมักดอง อาหารที่มีสารปนเปื้อน ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและทำให้เกิดดรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ได้ง่าย เช่น โรคความดัน โรคอ้วนโรคเบาหวาน โรคโลหิตสูง โรคไขมันในเส้นเลือด โรคพยาธิต่างๆ
พฤติกรรมการติดสารเสพติด เป็นพฤติกรรมเสี่ยงที่มีผลกระทบต่อสุขภาพของผู้เสพ ครอบครัว สังคม และเป็นปัญหาสำคัญระดับประเทศ เพราะเป็นบ่อเกิดของปัญหาหลายด้าน ทั้งร่างกายและการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนเกิดจากการดื่มสุราแล้วขับรถ และหากไม่มีเงินซื้อสารเสพติดอาจก่ออาชญากรรม ที่สร้างความเดือดร้อนให้กับครอบครัวและสังคม
พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ได้แก่ โรคเอดส์ กามโรค โรคซิฟิลิส และโรคหนองใน สาเหตุมาจากการมีเพศสัมพันธ์ โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย การสำส่อนทางเพศ การมีเพศสัมพันธ์กับบุคคลที่มีพฤติกรรมเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยง พฤติกรรมเสี่ยง และแนวทางการป้องกันความเสี่ยงต่อสุขภาพ
ปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ
เป็นสถานการณ์ การกระทำ หรือสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลให้ประชาชนมีโอกาสเสี่ยงต่อ การเกิดโรคมีอยู่มากมาย
พันธุกรรม เป็นลักษณะความผิดปกติที่ได้รับจากการถ่ายทอดยีน บางลักษณะไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ แต่บางลักษณะส่งผลต่อสุขภาพโดยตรง เช่น โรคเบาหวาน โรคธลัสซีเมียภาวะพร่องเอนไซม์ จี-6-พีดี
สิ่งแวดล้อม เป็นสิ่งที่อยู่รอบตัวเรา มีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตเป็นอย่างมาก มีทั้งทางกายภาพ และทางชีวภาพ
เศรษฐกิจ เป็นปัจจัยเสี่ยงท่ส่งผลต่อสุขภาพ เนื่องจากการมีรายได้น้อย การใช้จ่ายฟุ่มเฟือย การติดพนัน การมีหนี้สิน จึงมีเงินมาใช้จ่ายไม่เพียงพอกับการบริโภค หรือได้รับคุณภาพต่ำ ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ ขาดแคลนเครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาสัยคับแคบ
แนวทางการป้องกันและแก้ไขความเสี่ยงต่อสุขภาพ
•ตระหนักถึงคุณค่าของการมีสุขภาพดี มีพฤติกรรมสุขภาพที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี และพยายามหมั่นศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับสุขภาพอยู่เสมอ เพื่อให้รู้เท่าทันเกี่ยวกับโรคต่างๆ และสามารถปฏิบัติในการป้องกันและแก้ไขได้อย่างทันท่วงที
•มีทักษะชีวิตในการจัดการกับปัจจัยเสี่ยงและพฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพต่างๆ ใช้ประสบการณ์ในการดำเนินชีวิตให้เกิดประโยชน์ คิดวิเคราะห์อยู่เสมอว่าสิ่งใดควรทำต่อการมีสุขภาพที่ดี และสิ่งใดที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพ เพื่อหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงและพฤติกรรมเสี่ยงต่อสุขภาพ และสิ่งมีชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
•มีทักษะในการปฏิเสธที่ดี หรือที่เรียกว่า “Just Say No” เป็นทักษะสำคัญในการเอาตัวรอด หรือหลีกเลี่ยงต่อปัจจัยเสี่ยงและพฤติกรรมเสี่ยงที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของตนเอง เช่น การปฏิเสธที่จะไม่อยู่ในสถานการณ์เสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์ การหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติด
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ต่อสุขภาพและอุบัติเหตุ
ความสัมพันธ์ของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ต่อสุขภาพ
เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ หรือสุรา เป็นสารเสพติดชนิดหนึ่งซึ่งมีผลต่อการทำงานของ ระบบต่างๆ ภายในร่างกายที่สรุปได้ดังนี้
หัวใจ เอทิลแอลกอฮอร์ที่อยู่ในสุราจะไปกระตุ้นหัวใจ จะส่งผลกระทบต่อหัวใจ
•ทำให้หัวใจเต้นเร็วและทำให้ความดันโลหิตสูง
•ทำให้เส้นเลือกในสมองแตกตนเป็นอัมพาตหรือเสียชีวิต
ตับ เป็นอวัยวะที่คอยรับพิษจากสุรามากที่สุด เมื่อดื่มประจำจะส่งผลกระทบต่อตับ
•ภาวะตับแข็ง
•โรคมะเร็งตับ
สมอง เมื่อดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ในปริมาณมากเป็นประจำ จะส่งผลหระทบ ต่อสมอง
•โรคสมองพิการ มีอาการสมองเสื่อม
•โรคพิษสุราเรื้อรัง มีอาการพูดไม่ชัด
กระเพาะอาหาร เมื่อดื่มในปริมาณมากๆ จะส่งผลกระทบต่อกระเพาะอาหาร
•เลือดออกในกระเพาะอาหาร อาเจียน
•โรคมะเร็งในกระเพาะอาหาร
ไต เมื่อดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นประจำ จะส่งผลกระทบต่อไต
•เกิดความผิดปกติในการผลิตออร์โมนจากไต
•เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันขึ้น
ความสัมพันธ์ของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ต่ออุบัติเหตุ
เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์นอกจากจะส่งผลต่อสุขภาพแล้ว ยังก่อให้เกิดอุบัติเหตุอีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อสมองที่ควบคุมการประสานงานของแขน ขา และสายตา ทำให้เกิดการทำงานที่ไม่สมดุลกันและไม่สามารถควบคุมยานพาหนะได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ
ความรุนแรง
ประเภทของความรุนแรง
วิธีหลีกเลี่ยงการใช้ความรุนแรง
การจัดการความเครียด
การจัดการความโกรธ
การจัดการแบบสันติวิธี
1.การพักผ่อนเพื่อให้ร่างกายและสมองได้ผ่อนคลาย ทำให้จิตใจสดชื่น คลายความกังวล
2.การออกกำลังกาย เป็นการสร้างเสริมสมรรถภาพมีผลต่อสุขภาพและการมีชีวิตที่ยืดยาว
3.การทำกิจกรรมเพื่อให้เกิดการผ่อนคลาย
1.ตั้งสติให้มั่นคง ทำให้จิตใจสงบ ระงับอารมณ์ที่พลุ่งพล่านก่อนทำความตกลง
2.แสดงความรู้สึกและความต้องการของตนเองด้วยท่าทีที่ไม่ก้าวร้าว ไม่ข่มขู่
3.หากไม่สามารถจัดการกับความโกรธได้ ให้หาทางระบายความโกรธด้วยการพูดคุย
4.หากทำใจเล่าให้คนอื่นฟังไม่ได้ อาจใช้วิธีเขียนลงบนกระดาษ เพื่อให้ความโกรธลดลง
5.อย่าเก็บความขุ่นมัวโกรธเคืองไว้ตามลำพัง เพราะจะทำให้เป็คนเครียดง่าย
6.ทำกิจกรรมที่ช่วยระงับอารมณ์
7.ใช้เทคนิคการผ่อนคลายที่เหมาะสมกับตนเอง
8.ทำกิจกรรมผ่อนคลายที่ตนเองสนใจ หรือชื่นชอบ
วิธีการจัดการกับความขัดแย้ง หลีกเลี่ยงการใช้ความรุนแรงวิธีหนึ่ง เป็นวิธีที่มีการสูญเสียน้อยที่สุดทั้งระยะสั้นและระยะยาว รูปธรรมและนามธรรม จำเป็นต้องใช้ความเข้าใจอันดี และความสามัคคีปรองดองร่วมกัน
อิทธิพลของสื่อต่ออพฤติกรรมสุขภาพและความรุนแรง
ปัจจุบันเด็กและเยาวชนกำลังถูกแวดล้อมไปด้วยอิทธิพลของสื่อต่างๆ มากมาย ส่งผลกระทบโดยตรงต่อพฤติกรรมสุขภาพและความรุนแรงของเยาวชน จะส่งผลกระทบไปถึงครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ