หน่วยการเรียนรู้ที่ 8 เทคโนโลยีทางสุขภาพและความเจริญก้าวหน้าทางการแพทย์

เทคโนโลยีทางสุขภาพในชีวิตประจำวัน

คุณค่าของเทคโนโลยีทางสุขภาพ

1.ด้านคุณภาพชีวิต

ช่วยให้บุคคลมีวิถีการดำเนินชีวิตที่สะดวกสบาย ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคลให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข

2.ด้านประสิทธิภาพของงาน

ในทางการแพทย์การนำเทคโนโลยีทางสุขภาพมาใช้จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์

3.ด้านประสิทธิผลของผลผลิต

เทคโนโลยีในส่วนที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพช่วยให้การศึกษา ค้นคว้า และการวิจัยของนักวิชาการทางสุขภาพ สามารถสร้าง ผลงานหรือผลผลิตที่มีคุณค่า และมีประโยชน์ต่อชีวิตมนุษย์ได้อย่างรวดเร็ว

4.ด้านความประหยัด

เนื่องจากขั้นตอนหรือกระบวนการผลิตได้รับการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้เกิดความประหยัดทั้งในเรื่องเวลาแรงงาน และการลงทุน

ประเภทของเทคโนโลยีทางสุขภาพ

1.เทคโนโลยีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพ

1.) เทคโนโลยีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง

เป็นเทคโนโลยีที่นำมาประยุกต์ใช้กับเครื่องสำอางเพื่อให้เกิดความสวยงามหรือมีสุขภาพดี

2) เทคโนโลยีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์อาหาร

เป็นเทคโนโลยีที่นำความรู้และวิธีการทางวิทยาศาสตร์มาใช้เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับคุณค่าหรือประโยชน์จากอาหารมากที่สุดและตรงตามความต้องการของร่างกาย

3) เทคโนโลยีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยา

เป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อผลิตและค้นหาตัวยาใหม่ๆ หรือปรับปรุงตัวยาเดิมให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

4) เทคโนโลยีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่เป็นเครื่องมือแพทย์

ผลิตภัณฑ์ที่เป็นเครื่องมือแพทย์ ได้มีการนำเทคโนโลยีมาใช้อย่างมาก โดยเฉพาะในส่วนของผลิตภัณฑ์หรือเครื่องมือและกระบวนการในการผลิต เพื่อใช้ในการวินิจฉัยโรคและตรวจหาความผิดปกติที่เกิดขึ้นรวมถึงอุปกรณ์ที่ใช้ในการรักษาโรคต่างๆ

5) เทคโนโลยีเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่เป็นอุปกรณ์หรือเครื่องมือสุขภาพ

เป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อการผลิตอุปกรณ์หรือเครื่องมืออำนวยความสะดวกสบาย

2.เทคโนโลยีเกี่ยวกับบริการสุขภาพ

1) เทคโนโลยีเกี่ยวกับการตรวจและรักษาโรค

ได้มีการนำเทคโนโลยีใหม่ๆมาใช้ ทั้งเครื่องมือหรือผลิตภัณฑ์ กรรมวิธีการตรวจวินิจฉัย และการรักษาโรคโดยใช้เครื่องมือทันสมัยหรือโดยผ่านระบบคอมพิวเตอร์

2) เทคโนโลยีเกี่ยวกับการป้องกันโรค

เป็นเทคโนโลยีที่ช่วยให้คนเรามีสุขภาพดี ลดอัตราการเจ็บป่วยและการเสียชีวิตได้

3) เทคโนโลยีเกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาพ

มีจุดมุ่งหมายเพื่อช่วยให้คนเรามีโอกาสสร้างเสริมสุขภาพหรือทำให้ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ได้

3.เทคโนโลยีเกี่ยวกับข่าวสารสุขภาพ

1) เทคโนโลยีการพิมพ์เกี่ยวกับข่าวสารสุขภาพ

เป็นเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการพิมพ์ การบันทึกด้วยตัวอักษร การบันทึกด้วยภาพต่างๆ และการควบคุมการพิมพ์บนระบบเครือข่าย

2) เทคโนโลยีคมนาคมเกี่ยวกับข่าวสารสุขภาพ

เป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้ทั้งในกระบวนการและผลผลิต ทำให้เป็นระบบที่สามารถส่งข้อมูลข่าวสารสุขภาพในรูปของมัลติมีเดีย

3.) เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เกี่ยวกับข่าวสารสุขภาพ

ในปัจจุบันคอมพิวเตอร์ได้เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในการสื่อสารด้านสุขภาพ โดยเฉพาะการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารบนเว็บไซต์ (Website) ในอินเทอร์เน็ต (Internet) ซึ่งมีหลากหลายรูปแบบ

ตัวอย่างของเทคโนโลยีที่เป็นประเด็นทางสุขภาพ

ผลิตภัณฑ์ GMOs

โดยนำยีนของสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งใส่เข้าไปในสิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่ง ทำให้สิ่งมีชีวิตชนิดหลังแสดงลักษณะบางประการของสิ่งมีชีวิตชนิดแรกออกมา การทดลองดังกล่าวเป็นที่มาของ จีเอ็มโอ (GMOs)

จีเอ็มโอ (GMOs) นั้น มาจากคำว่า จีเนติคอลลี โมดิฟาย ออกะนิสซึม (Genetically Modified Organisms) แปลว่า สิ่งมีชีวิตที่ผ่านการดัดแปลงหรือตบแต่งด้วยกรรมวิธีทางพันธุวิศวกรรม (Genetic Engineering)

1.ประโยชน์ของ จีเอ็มโอ

1. ช่วยในการปรับปรุงพันธุ์พืชให้มีความสามารถในการต้านแมลงและโรคได้ดีขึ้น

2. ช่วยในการพัฒนาพันธุ์พืชให้มีคุณภาพผลผลิตที่พึงประสงค์

3. นำไปใช้ในการพัฒนาพันธุ์สัตว์ ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาเป็นอาหาร

4. นำไปใช้ในการพัฒนาสายพันธุ์จุลินทรีย์ให้มีคุณสมบัติพิเศษ เพื่อให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ

2.ข้อควรระวังเกี่ยวกับ จีเอ็มโอ

จีเอ็มโอ ที่ผลิตขึ้น อาจเกิดความไม่ปลอดภัยทางชีวภาพ (Biosafety) ซึ่งอาจเป็นปัญหาต่อสุขภาพของมนุษย์ และมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะอย่างยิ่งความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity) ได้ ซึ่งผลิตภัณฑ์ จีเอ็มโอ นั้นก่อให้เกิดข้อสงสัยในหลายประเด็น

•ผลิตภัณฑ์จาก จีเอ็มโอ ก่อให้เกิดอันตรายหรือไม่

•อาจก่อให้เกิดการแพร่กระจายของอาการภูมิแพ้ได้

•สารพันธุกรรมที่ใช้ตกแต่งในสิ่งมีชีวิต อาจเกิดการแพร่กระจายและถ่ายทอดไปสู่สิ่งมีชีวิตอื่นๆ ได้หรือไม่

•การตัดต่อยีนของพืช เพื่อทำให้พืชสามารถฆ่าแมลงได้

3.การควบคุมผลิตภัณฑ์ จีเอ็มโอ

๑. ให้มีการจดทะเบียนหน่วยงานวิจัยทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับการผลิต จีเอ็มโอพร้อมทั้งมีการตรวจสอบเป็นระยะ

๒. การปล่อย จีเอ็มโอ เข้าสู่สิ่งแวดล้อม ต้องยื่นเรื่องเพื่อขออนุญาตและต้องมีการประเมินรายการก่อนจากหลายหน่วยงานและคณะกรรมการอย่างอิสระพร้อมตรวจสอบสถานที่ทดลอง

๓. การกำหนดให้มีการขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์ จีเอ็มโอ ก่อนอนุญาตให้นเข้าจากต่างประเทศมาจำหน่าย โดยกำหนดให้มีฉลากระบุว่าเป็นสินค้า จีเอ็มโอ บนผลิตภัณฑ์ต่างๆ (กฎหมายจะแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ)

๔. การทำการตลาดผลิตภัณฑ์จาก จีเอ็มโอ ที่ใช้เป็นอาหาร ต้องผ่านการดูแลควบคุมและอนุญาตก่อนจากหน่วยงานของรัฐ

วิตามินสังเคราะห์และวิตามินจากธรรมชาติ

วิตามินที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นมาโดยอาศัยโครงสร้างพื้นฐานจากธรรมชาติที่เรียกว่า “วิตามินสังเคราะห์” โดยนำมาเลียนแบบโครงสร้างสังเคราะห์ขึ้นใหม่ทั้งหมด โดยแตกต่างจากสารในธรรมชาติ และมักเป็นสารเคมีเชิงเดี่ยว อาจเกิดประโยชน์ต่อผู้ป่วย ที่ได้รับวิตามินตามคำสั่งแพทย์ บางครั้งอาจก่อให้เกิดโทษหรือผลข้างเคียงได้เช่นกัน

ผลกระทบของเทคโนโลยีที่มีต่อสุขภาพ

ผลกระทบด้านบวก

1. ใช้ติดต่อประสานงาน

2. ใช้เพื่อนัดหมายบุคคล หรือนัดหมายวัน เวลา สถานที่ ที่แน่ชัด

3. ใช้เพื่อสื่อสารกันระหว่างประเทศ

4. ใช้เพื่อผ่อนคลายความเครียด

ผลกระทบด้านลบ

ผู้ใช้โทรศัพท์มือถือที่มักมีพฤติกรรมการใช้แบบเอาหูแนบกับตัวเครื่องอยู่ตลอดเวลาช่วงการสนทนานานๆ จะทำให้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่เกิดจากการรับ-ส่ง สัญญาณโทรศัพท์ แพร่เข้ามากระทบกับอวัยวะต่างๆของร่างกาย ทั้งบริเวณ หู ตา และ เข้าไปถึงสมอง ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดการทำลายเซลล์และเนื้อเยื่อ

ผลกระทบในระยะสั้น อาจมีอาการปวดหู ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว ขาดสมาธิ และเครียดส่วนผลกระทบในระยะยาวอาจทำให้เกิดโรคความจำเสื่อม มะเร็งสมอง

การตัดสินใจเลือกรับและใช้เทคโนโลยีทางสุขภาพ

1. ไม่ควรหลงเชื่อคำโฆษณาชวนเชื่อต่างๆ

2. ศึกษาข้อมูลของเทคโนโลยีทางสุขภาพต่างๆ จากเอกสารหรือคู่มือการใช้ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจขั้นตอนหรือวิธีการใช้เทคโนโลยีทางสุขภาพนั้นๆ

3. ปฏิบัติตามขั้นตอนในการใช้อย่างถูกต้อง

4. คำนึงถึงวัตถุประสงค์ของการนำเทคโนโลยีทางสุขภาพไปใช้ โดยพิจารณาจากประเภทลักษณะ ประโยชน์ใช้สอย ความถูกต้อง และความเหมาะสม

5. พิจารณาถึงคุณภาพของการผลิตและการนำไปใช้งานเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด

6. คำนึงถึงสุขภาพและความปลอดภัยเป็นสำคัญ

7. พิจารณาถึงราคา ค่าใช้จ่าย และผู้ใช้ เพื่อให้เกิดความคุ้มค่าแก่การลงทุน

8. เทคโนโลยีนั้น ควรมีความสะดวกและวิธีการใช้ที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อนจนเกินไป

9. ใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ทางสุขภาพด้วยความระมัดระวัง

10. ควรคำนึงถึงคุณธรรมและความถูกต้องเหมาะสมในการใช้

ความเจริญก้าวหน้าทางการแพทย์ที่มีผลต่อสุขภาพ

ระบบการแพทย์ของประเทศไทยในปัจจุบัน

1.การแพทย์แผนปัจจุบัน

การแพทย์แผนปัจจุบันเป็นความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่พิสูจน์และตรวจสอบได้ มีแหล่งที่มาจากการศึกษาถูกต้องตามหลักวิชาและหลักสถิติ มีการค้นคว้าวิจัย มีการเผยแพร่องค์ความรู้ และมีการรับรองจากองค์กรหรือสถาบันต่างๆ ทั่วโลกว่า ให้ประโยชน์ต่อผู้ป่วยได้จริง

2.การแพทย์แผนไทยและการแพทย์แผนไทยประยุกต์

การแพทย์แผนไทย

ใช้ทฤษฎีความสมดุลของธาตุต่างๆ ในร่างกายเข้ามาอธิบาย ผสมผสานองค์ความรู้จากวัฒนธรรมอินเดียและพระพุทธศาสนา อยู่คู่กับสังคมไทยมาตั้งแต่อดีต

การแพทย์แผนไทยประยุกต์

ผู้ที่เรียนทางด้านนี้จะมีความสามารถในการใช้เครื่องมือทางการแพทย์แผนปัจจุบันได้บางอย่างและวินิจฉัยตามหลักการแพทย์แผนปัจจุบันได้ เพียงแต่เมื่อถึงขั้นตอนในการรักษานั้น จะต้องใช้วิธีการของการแพทย์แผนไทย

3.การแพทย์ทางเลือก (Alternative Medicine)

ความหมายของการแพทย์ทางเลือกนั้นขึ้นอยู่กับเวลาและสถานที่ ในระยะเวลาแตกต่างกันความหมายก็แตกต่างกันการปฏิบัติโยคะ ถือเป็นการแพทย์ทางเลือก เพราะช่วยบำบัดและรักษาอาการเจ็บป่วยบางอย่างได้

สำหรับในประเทศไทยแล้วการแพทย์ทางเลือก คือ การแพทย์ที่มิใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน ดังนั้น การแพทย์แผนไทย การแพทย์แผนไทยประยุกต์ และการแพทย์อื่นๆ ที่เหลือ ถือเป็นการแพทย์ทางเลือกทั้งหมด

หลักในการพิจารณาเลือกใช้บริการทางการแพทย์ที่เหมาะสม

ควรยึดหลักสำคัญ ๔ ประการ

หลักของความน่าเชื่อถือ

หลักของความปลอดภัย

หลักของการมีประสิทธิผล

หลักของความคุ้มค่า