หน่วยการเรียนรู้ที่ 10 การช่วยฟื้นคืนชีพ

การเปิดทางเดินหายใจ

เป็นการช่วยเปิดทางเดินหายใจให้โล่ง ไม่มีสิ่งกีดขวางหรืออุดตันทางเดินหายใจ เนื่องจากผู้ป่วยที่หมดสติ โคนลิ้นและกล่องเสียงจะมีการตกลงไปอุดทางเดินหายใจส่วนบน ซึ่งมีแนวปฏิบัติดังนี้

- จัดศีรษะของผู้ป่วยให้ต่ำกว่าลำคอ หันหน้าตะแคงไปด้านใดด้านหนึ่ง แล้วให้ผู้ช่วยเหลือใช้นิ้วพันด้วยผ้าบางๆ กวาดในปาก

- เพื่อกำจัดสิ่งที่กีดขวางทางเดินหายใจออก เมื่อแน่ใจว่าไม่มีสิ่งใดๆ ติดค้างอยู่ภายในลำคอ ให้ยกคางขึ้นร่วมกับการกดหน้าผากเพื่อให้หน้าเงยขึ้นเรียกว่า “Head Tilt Chin Lift” แล้วจึงช่วยหายใจต่อ

เป็นการช่วยเนื่องจากหยุดหายใจ เพราะถึงแม้ร่างกายจะมีออกซิเจนคงอยู่ภายในปอด และในกระแสเลือดตามแต่ก็ไม่มีสำรองไว้ใช้ เมื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีทางเดินหายใจโล่งแล้ว ให้ตรวจสอบดูว่าผู้ป่วยหายใจเองได้หรือไม่ ซึ่งหากยังหยุดหายใจ หรือหายใจเบามาก ต้องทำ

การช่วยหายใจทันทีโดยปฏิบัติ ดังนี้

เป็นการกดเพื่อนวดหัวใจให้มีการไหลเวียนเลือดในรายที่ภาวะหัวใจหยุดเต้น โดยมีหลักการ คือ ต้องกดให้กระดูกหน้าอกลงไปชิดกับกระดูกสันหลัง ซึ่งจะทำให้หัวใจที่อยู่ระหว่างกระดูกทั้งสองถูกกดไปด้วย ทำให้มีการบีบเลือดออกจากหัวใจไปเลี้ยงร่างกาย เสมือนกับการบีบตัวหัวใจ มีวิธีปฏิบัติ ดังนี้

ปากต่อปาก สามารถปฏิบัติได้ ดังนี้

•ผู้ป่วยเหลือจับศีรษะผู้ป่วยเงยขึ้นเพื่อเปิดทางเดินหายใจให้โล่ง

•ใช้นิ้วหัวแม่มือ และนิ้วชี้ของมือวางบนหน้าผากของผู้ป่วย แล้วบีบจมูกของผู้ป่วยไว้

•ให้ผู้ช่วยเหลือสูดหายใจเข้าให้เต็มที่ แล้วประกบปากให้แนบสนิทปากของผู้ป่วย พร้อมทั้งเป่าลมเข้าไปในปากของผู้ป่วย

•ฟังเสียงลมหายใจและสังเกตดูว่าหน้าอกของผู้ป่วยยุบลงหรือไม่ หลังจากเป่าปากครั้งแรก ถ้าหากได้ผลดีควรทำซ้ำอีกประมาณ 4 ครั้ง ติดต่อกัน

ปากต่อจมูก ใช้ในรายที่มีการบาดเจ็บในปาก หรือในเด็กเล็ก ต้องปิดปากของผู้ป่วยก่อนแล้วเป่าลงหายใจเข้าทางจมูกแทน

•จัดให้ผู้ป่วยนอนหงายราบบนพื้นแข็ง ถ้าพื้นอ่อนนุ่นให้สอดไม้กระดานแข็งใต้ลำตัว เพื่อให้เกิดแรงต้านขณะที่นวดหัวใจ

•บริเวณที่จะทำการนวดหัวใจ คือ กระดูกหน้าอกเหนือรอยต่อของกระดูกลิ้นปี่ โดยคลำหาปลายกระดูกลิ้นปี่ แล้ววัดจากปลายกระดูกลิ้นปี่ขึ้นมาประมาณ 3 นิ้วมือ

•หลังจากนั้นให้วางสันมือซ้อนกันบนกระดูกหน้าอกที่ตำแหน่งนั่น ซึ่งอาจใช้นิ้วมือประสานกัน เพื่อป้องกันไม่ให้นิ้วมือกดกระดูกซี่โครงจนหัก

•ขณะนวดหัวใจผู้ช่วยเหลือต้องยืดไหล่และแขนเหยียดตรง โน้มตัวไปทางด้านหน้า กดไหล่โดยไม่งอข้อศอก ปล่อยน้ำหนักตัวผ่านจากไหล่ไปสู่ลำแขนทั้งสองข้ง และลงไปสู่กระดูกหน้าอกในแนวตั้งฉากกับลำตัวของผู้ป่วย กดลงไปในแนวดิ่งลึกประมาณ 1.5-2 นิ้ว 30 ครั้ง โดยนับเป็นจังหวะ 1 และ 2 และ 3 และ 4 ไปจนครบ

•ผ่อนมือหยุดค้างไว้เล็กน้อย ไม่ต้องยกมือออกจากหน้าอกของผู้ป่วยเป็นการป้องกันการกระแทรกรุนแรงในการนวดครั้งต่อไป โดยให้เวลาที่กดลงเท่ากับเวลาที่ปล่อย เพื่อให้กระดูกหน้าอกกลับคืนสู่ที่เดิม อีกทั้งยังเป็นการให้เลือดไหลคืนสู่หัวใจ หลังจากนั้นให้เริ่มต้นนวดใหม่อีกครั้ง