หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 สื่อโฆษณากับสุขภาพ

ลักษณะของสื่อโฆษณาเกี่ยวกับสุขภาพ

สื่อทางตรง การโฆษณาโดยตรงผ่านทางสื่อต่างๆ ลักษณะของสื่อโฆษณาทางตรงนี้ สามารถพบเห็นได้ทั่วไปในทุกชุมชน โดยจะมีคำอธิบายถึงประโยชน์ หรือคุณค่าของสินค้าอย่างชัดเจน

อิทธิพลของสื่อโฆษณาเกี่ยวกับสุขภาพ

สื่อโฆษณา

มีเป้าหมายทางการค้าที่จูงใจให้ผู้บริโภคใช้สินค้าใหม่หรือใช้สินค้ากันอย่างกว้างขวาง มีการโฆษณามากขึ้นทางโทรทัศน์ วิทยุ สิ่งพิมพ์ ป้ายโฆษณา และเว็บไซต์ ซึ่งผู้บริโภคอาจคล้อยตาม โดยขาดการคิดวิเคราะห์ก่อนตัดสินใจ ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้

จากปัญหาของสื่อโฆษณาสุขภาพ ที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน ทางราชการจึงได้เข้ามาดูแลผ่านทางหน่วยงานและคณะกรรมการต่างๆ

แนวทางการเลือกบริโภคอย่างฉลาดและปลอดภัย

หลักการประเมินสื่อโฆษณาเกี่ยวกับสุขภาพ

1. เพิ่มพูนความรู้ในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์สุขภาพ โดยเปิดรับความรู้เกี่ยวกับการเลือกซื้อ ผลิตภัณฑ์สุขภาพอย่างถูกต้องและเหมาะสมจากแหล่งที่เชื่อถือได้

2. ไม่รับฟังเฉพาะข้อมูลที่ได้จากการโฆษณาแต่เพียงอย่างเดียว

3. สนใจที่จะอ่าน หรือฟังข่าวเกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้นจากการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพบางชนิด ที่มีผู้ร้องเรียนผ่านทางสื่อมวลชนและเว็บไซต์ต่างๆ

4. พึงระลึกไว้เสมอว่าของที่มีราคาแพงอาจไม่ใช่ของที่มีคุณภาพดีเสมอไป

5. พิจารณาข้อมูลเหล่านี้ให้ละเอียดและถี่ถ้วนก่อนตัดสินใจเลือกซื้อและเลือกใช้

กรณีศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค

ตัวอย่างกรณีศึกษา

ข้อความในลักษณะนี้…โฆษณาไม่ได้ ปัจจุบันการขายสินค้าและบริการยังคง มีการแข่งขันกันสูง ดังนั้น ผู้ประกอบธุรกิจ จึงต้องหากลยุทธ์ต่างๆ ในการโฆษณา เพื่อให้ ผู้บริโภคสนใจและตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าหรือ บริการในทันทีที่เห็นโฆษณา โดยการพยายาม สร้างจุดเด่นกับตัวสินค้าให้มีรูปลักษณ์ที่ สะดุดตา หรือการโฆษณาโดยการใช้ข้อความที่อธิบายถึงประโยชน์และคุณสมบัติต่างๆ ซึ่งที่ผ่านมาพบว่า มีผู้ประกอบธุรกิจบางราย ใช้ข้อความโฆษณาที่เป็นเท็จ หรือเกินจริง จนทำให้ผู้บริโภคไม่ได้รั้บความเป็นธรรมจากการซื้อสินค้าหรือบริการสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) โดยกองคุ้มครองผู้บริโภคด้านโฆษณา ได้มีการตรวจสอบโฆษณาที่น่าจะเข้าข่าย ข้อความเป็นเท็จ หรือเกินจริง หรือก่อให้เกิด ความเข้าใจผิดในสาระสำคัญ ดังตัวอย่าง

•จากข้อความข้างต้นนี้ ผู้บริโภคบางรายอาจหลงเชื่อและตัดสินใจซื้อสินค้า แต่หารู้ไม่ว่าเป็นเพียงผลการวิจัยในห้องทดลองที่มีพื้นที่และสภาวะแวดล้อมที่จำกัด แต่ในสภาพความเป็นจริงขนาดพื้นที่และสภาวะแวดล้อมไม่ได้มีลักษณะเหมือนกับในห้องทดลอง

•สำหรับข้อความ “ขาวสะอาดทันใจ”ผู้บริโภคย่อมเข้าใจว่าเมื่อผ้าเปื้อนคราบสกปรกแล้วเพียงใช้ผงซักฟอก ก็สามารถซักคราบสกปรกได้ขาวสะอาดอย่างทันใจ แต่ความเป็นจริงแล้วต้องแช่ทิ้งไว้เป็นชั่วโมง หรือบางคราบที่ซักออกยาก จึงทำให้ผู้บริโภคเกิดความเข้าใจผิดในสาระสำคัญเกี่ยวกับสินค้าตามมาตรา ๒๒ วรรค (๒) แห่งพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. ๒๕๒๒ จึงเห็น

สมควรห้ามใช้ข้อความ “ขาวสะอาดทันใจ”

จากตัวอย่างที่กล่าวมาข้างต้น น่าจะเป็นประโยชน์สำหรับผู้บริโภคที่กำลังจะตัดสินใจซื้อสินค้าหรือบริการ ไม่ใช่หลงเชื่อแค่คำโฆษณา แต่ควรพิจารณาจากข้อมูลต่างๆ หรือบุคคลที่เคยใช้สินค้าชนิดนั้นๆ ในขณะเดียวกันผู้ประกอบธุรกิจก็ควรมีจริยธรรม โดยใช้ข้อความโฆษณาที่เป็นธรรม ไม่ปกปิดสาระสำคัญที่จะทำให้ผู้บริโภคเข้าใจผิด