Provinciae
Hispania na época republicana
Desde 197 a. C. a parte da Península Ibérica sometida a Roma quedou dividida en dúas provincias: a Citerior, ao Norte (a futura Tarraconense, con Carthago Nova e despois Tarraco por capital), e a Ulterior (ao Sur), con capital en Córdoba. O goberno destas dúas provincias correspondería a dous procónsules (chamados tamén pretores) bianuales (o que a miúdo resultará incumplido). A poboación estaba obrigada a pagar un tributo.
Nese mesmo ano, a provincia Citerior foi escenario da rebelión dos pobos íberos e ilerxetes (pobo que habitaba a península antes da chegada romana) que o procónsul non puido controlar. A provincia Ulterior escapou do control de Roma, morrendo o seu gobernador. Roma enviou en 195 a. C. ao cónsul Marco Catón, quen cando chegou a Hispania atopou toda a provincia Citerior en rebeldía, coas forzas romanas controlando só algunhas cidades fortificadas. Catón venceu aos rebeldes no verán deste mesmo ano e recobrou a provincia. A submisión dos indíxenas era aparente, e cando correu o rumor da saída de Catón cara a Italia, a rebelión renovouse. Catón actuou con decisión, venceu aos sublevados e vendeu aos cautivos como escravos.
Fonte: wikipedia
Hispania en tempos do emperador Augusto
Augusto reorganizou o territorio do xeito seguinte: A Hispania Ulterior dividiuse en dúas provincias, a Lusitania con capital en Emerita Augusta, e a Baetica, con sedes en Corduba e Hispalis. A Hispania Citerior pasa a chamarse Tarraconensis, con capital en Tarraco.
Mentres as provincias Tarraconensis e Lusitania eran provincias imperiales (o que supoñía que era o propio emperador quen nomeaba aos seus gobernadores) debido a súa maior conflictividade, a Baetica era unha provincia senatorial, ao ser menos conflictiva, e era o senado o que nomeaba os gobernadores desta última. Con poucos cambios, sería a división provincial de Augusto a que perduraría durante prácticamente todo o periodo imperial, xa que a seguinte gran división, a de Diocleciano, sucedería menos de cen anos antes da invasión de Hispania polas tribos bárbaras.
Fonte: wikipedia
División administrativa no alto Imperio (s. II d.C.)
As tres provincias creadas por Augusto resultaban ser zonas demasiado amplas para a súa correcta administración, polo que se subdividiron en 14 Conventus Iuridici. Tiñan unha función administrativa (a recaudación de impostos), xudicial (administración de xustiza a nivel inferior co da provincia) e relixiosa (centro difusor do culto imperial).
A provincia Tarraconensis estaba dividida en sete conventus:
Tarraconensis
Caesaraugustanus
Cluniensis
Carthaginensis
Asturum
Lucensis
Bracarum
Dos anteriores os tres últimos máis tarde se excindirían formando Gallaecia.
A provincia Baetica estaba dividida en catro conventus:
Cordubensis
Hispalensis
Gaditanus
Astigitanus
A provincia Lusitania estaba dividida en tres conventus:
Emeritanus
Scalabitanus
Pacensis
Lusitania
Scallabis (c. scallabitanus)
Emerita Augusta (c. emeritensis)
Pax Iulia (c. pasensis)
Santarem (Portugal)
Mérida (Extremadura)
Beja (Portugal)
Baetica
A Hispania na época de Diocleciano
Na época do emperador Diocleciano (finais do s.III) volveuse restructurar a organización territorial. Diocleciano comprendeu que era imposible manter cohesionado a un imperio de tan grandes magnitudes como era o romano e decidiu dividilo en dúas entidades distintas: o Imperio romano de occidente e o Impero romano de oriente. Con isto no 298, Diocleciano fixo novas división: mantivéronse case iguais a Baetica e a Lusitania pero a Tarraconensis dividiuse en tres: Tarraconensis, Carthaginiensis e Gallaecia. A península ibérica e a Mauritania Tingitana, capital Tingis (Tánxer), formaron a Diocesis Hispaniarum.
Dentro das provincias o goberno exercíase dende unha capital.
*Imaxe da wikipedia. División de Diocleciano no 298.
As cidades da Hispania de Diocleciano
Os núcleos de poboación máis importantes eran as colonias e os municipios. As colonias eran poboacións de nova creación habitadas por colonos romanos (cidadáns aventureiros ou soldados licenciados), indíxenas, escravos e libertos, como Emerita Augusta (Mérida).
Os municipios eran comunidades xa existentes que se incorporaron ó seren conquistadas, como Lucus Augusti, suxeitas ó pago dun tributo e coa obriga de prestar axuda militar.
Imaxe: wikipedia
Gallaecia
Tarraconensis
Lusitania
Baetica
Carthaginiensis
Balearica
Pollentia e Pollensa
Maiorca
Realizado por : Natalia Carracedo