TIELTS WOORDENBOEK
(Als gevolg van een door Google Sites opgelegde conversie naar een nieuw systeem is de lay-out van deze site in het ongerede geraakt. Om dat weer in orde te brengen zijn we genoodzaakt 2 x 3000 vermeldingen één voor één te corrigeren. Een helse opgave die nog niet voltooid is. Onze excuses hiervoor. )
Wie meer wil weten over de Stad Tielt en zijn inwoners kan terecht op de officiële website: http://www.tielt.be/
Ooit gehoord van
melkezelen? zie M
ne stoas? zie S
't is fukske tegen d' èrde? zie F
als voorproefje, begin eens met het thema Conversatie - Tussenzinnen
-----------------------------------------------------------------------------
echte Tieltse woorden
We beperken ons hier tot echte dialectwoorden, die in het Algemeen Nederlands niet voorkomen, zoals djièfelen; 't is ier ne veuln djièfel. Woorden die alleen in uitspraak van het Standaardnederlands verschillen, zoals eus (huis), veugel (vogel), zijn in de regel niet opgenomen.
Sommige woorden komen ook in andere dialecten voor.
-----------------------------------------------------------------------------
Wij hebben geenszins de bedoeling het gebruik van dialect te promoten. Dialect is verankerd in de cultuur van een lokale of regionale gemeenschap. Het Standaardnederlands (SN) daarentegen is geworteld in de cultuur van de taalgemeenschap die Vlamingen en Nederlanders verbindt. SN is derhalve de norm. En zo hoort het.
Tussentaal (ook "verkavelingsvlaams" genoemd) accepteren als "normaal" op TV en in het onderwijs leidt tot sociale uitsluiting. Op termijn zullen immers alleen nog de betere kringen hun kinderen correct Nederlands leren.
---------------------------------------------------------------------------
Méér dan 3.000 Tieltse woorden en uitdrukkingen
in ongeveer 30 jaar bijeengesprokkeld, eerst met tientallen ineens, dan langzamer, nu nog af en toe een woord, als bij toeval in een gesprek opduikend, of door lezers opgestuurd.
(Sommige woorden komen ook in andere dialecten voor. Eigenlijk kan deze website ook doorgaan voor West-Vlaams woordenboek)
--------------------------------------------------------------------------
Nieuwste inzendingen
dubbel gelet = voorzien van een zwaar mannelijk lid
in poer en medelzen = totaal gebroken
ouw zeker? = nu is het genoeg; stop!
deust man sterk = overmoedig
noeneklaar = volle daglicht
'n trommelinge = een pak slaag
beslagmaker = opschepper; gewichtigdoener; bluffer
santeboetiek = complete boel; rommel
geen strootje vernesteld = piekfijn in orde
passeerde weke = verleden week
gene van meer = niemand doet beter
zene peren zien = afzien; lijden
mee 'n ei ip zitten = ongerust zijn; bevreeesd, bezorgd zijn
veesneuze = zuurpruim; kniezer; kniesoor
doavoren moe j' ne kop ip èn = daar moet je goed gek voor zijn
te weer en te winde = in alle weer
te doen èn mee... = een (geheime) verhouding hebben met...
-----------------------------------------------------------------------------
Dialecten zijn volwaardige taalsystemen met een bijzondere cultuurhistorische waarde. (1)
-------------------------------------------------------------------
Een bewust en gedifferentieerd gebruik van dialect en standaardtaal in verschillende situaties impliceert taalrijkdom, veeleer dan taalarmoede. (1)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
De laatste decennia zijn dialecten in snel tempo aan het verdwijnen, ten voordele van een soort tussentaal. Dat komt door de mondialisering, de verhoogde mobiliteit (velen verlaten het dorp of de streek waar ze zijn opgegroeid), de betere scholingsgraad, de toegenomen invloed van radio en TV. Wat we nog kunnen doen is het dialect vastleggen - zoals hier - vooraleer het nagenoeg geheel verdwenen is.
WOORD VAN DE DAG
klik hier: Woord van de dag
Site laatst bijgewerkt op 30 april 2024
-----------------------------------------------------------------------------
Ken jij nog een Tielts woord dat hier ontbreekt?
Mail het naar: tieltsdialect@gmail.com
Alvast bedankt voor je medewerking. Bij de volgende update komt jouw woord dan in de lijst voor.
----------------------------------------------------------------------------
In hun ijver voor het Algemeen Nederlands hebben sommigen de strijd aangebonden tegen de dialecten. Ten onrechte. Dialect is niet minderwaardig of plat. Iemand kan ook in het AN plat en onbeschaafd zijn, dat heeft niets met de taal zelf te maken. Ideaal is dat men beide taalvormen beheerst en kan gebruiken naargelang de situatie. Beiden zijn functioneel complementair.
-----------------------------------------------------------------------------
"Dialecten zijn, in tegenstelling tot de tussentaal, authentiek en verdienen behouden te worden. Maar dialect gebruiken moet een keuze zijn, geen onmacht om Nederlands te spreken."
Mia Doornaert in De Standaard van 09.11.2009
----------------------------------------------------------------------------
Het bestaan van homogene taalgemeenschappen is eigenlijk een mythe. Ook in eentalige samenlevingen is taalvariatie niet alleen gewoon, het ontbreken ervan zou disfunctioneel zijn. (1)
----------------------------------------------------------------------------
(1) uit het Manifest van de Stichting Nederlandse Dialecten
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Een staaltje van West-Vlaamse (?) taaltechnologie:
Wil je een bepaald Tielts woord ook horen uitspreken, klik dan op onderstaande link, typ het woord, kies "dutch" als taal en "Ellen" als stem en klik op "Say it". Verbazingwekkend!!
http://www.oddcast.com/home/demos/tts/tts_example.php?sitepal
het (oude) wapenschild van de Stad Tielt