Jonge Vlieger - Ellen van Velzen
Post date: Apr 24, 2013 10:07:40 AM
´Belangrijk?´ (...). ´Wat is er zo belangrijk aan vliegers? Wat doen ze, behalve een beetje nutteloos door de lucht zweven? Helpen ze bij het werk? Zorgen ze voor eten?´ De bewoners van een klein bergdorp verliezen beetje bij beetje hun respect voor de vliegeraars die al generaties lang tientallen vliegers in de lucht houden. De vliegers zouden het dorp beschermen tegen gevaar van buitenaf. De twaalfjarige Jani is echter gefascineerd door de vliegers en stemt toe leerlingvliegeraar te worden. Hij trekt in bij Ouwe Vlieger en Jonge Vlieger die hem zullen opleiden. Ze zijn heel verschillend. Ouwe Vlieger is rustig, geduldig en vriendelijk; Jonge Vlieger is afstandelijk en snel geïrriteerd. De vliegeraars zijn onrustig want er gebeuren rare dingen in het woud dat het dorp omringd. Ook horen de dorpsbewoners geluiden van lang vergeten dieren. Jani heeft ondertussen zijn eigen problemen: zijn beste vriendin Maan heeft hem verraden, hij heeft op verboden terrein vreselijke dingen gezien en hij verspeelt een van de kostbare vliegers. Ellen van Velzen (1983) debuteert met Jonge Vlieger. Het fantasierijke verhaal gaat vooral over mensen en hoe zij met elkaar omgaan. Jani is de verteller en zijn gedachten kleuren de beschreven gebeurtenissen. Door zich aan te sluiten bij de vliegeraars plaatst hij zichzelf in een uitzonderingspositie. Niet alleen Jani worstelt daarmee, ook zijn beste vriendin Maan:´De gedachte dat zij net zo buitengesloten zou worden als ik, was voor haar niet te verdragen. Ze had haar keuze gemaakt. En ze had niet mijn kant gekozen.´
Ook de verhouding met Jonge Vlieger verloopt moeizaam; hij is afstandelijk en heeft het liefst weinig met ´de jongen´ te maken. Als Jani dan ook nog een vlieger verspeelt is zijn straf streng en onbarmhartig. Jani wil na deze straf en de schaamte om het verlies van de vlieger stoppen met zijn opleiding. Dat kan echter niet, want hij moet eerst, zonder hulp, een nieuwe vlieger maken. Een opdracht die maanden zal vergen.
Van Velzen beschrijft, tegen de achtergrond van de toenemende dreiging uit het woud, hoe de onderlinge verhoudingen veranderen. Jonge Vlieger en Jani krijgen, gedwongen door de omstandigheden, steeds mee respect voor elkaar. Het is mooi hoe Van Velzen het afstandelijke ´jongen´ uit de mond van Jonge Vlieger ook liefdevol kan laten klinken. De zoektocht van Jani en Maan naar een andere invulling van hun vriendschap beschrijft ze overtuigend en ontroerend.
De schrijfster houdt het verhaal goed balans. Tijdens de beschrijvingen van de onderlinge verhoudingen blijft de dreiging vanuit het woud levend. Die spanning wordt langzaam opgevoerd en ook de lezer vraagt zich af hoe de vliegeraars met hun vliegers het naderend onheil moeten afwenden.
Ellen van Velzen heeft een mooi debuut geschreven. Het is te hopen dat deze promovendus in de evolutionaire biologie haar fantasievolle verhalen weer snel zal delen met de lezers.
Jonge Vlieger
Ellen van Velzen
Lemniscaat, 2013 €14,95