Embedded Files
Post date: May 24, 2017 1:04:55 PM
In de titel Hans is kwijt klinkt een echo van het beroemde Gouden Boekje Wim is weg. In Wim is weg trekt de kleine Wim met zijn nieuwe fietsje de wereld in. Hij is nog te jong om de te bedenken dat zijn ouders hem gaan missen en ongerust zullen zijn. Zo zitten kleuters nu eenmaal in elkaar. Hans uit Hans is kwijt, is wat ouder. Hij komt in de leeftijdsfase waarin ouders van hun voetstuk vallen en niet perfect blijken te zijn. Zo rond het negende jaar beleeft ieder kind deze omslag waarin vanzelfsprekendheden wegvallen en de blik op de buitenwereld kritischer wordt. Het is een fase waarin kinderen ineens dingen stom gaan vinden en waarin vriendschap met leeftijdsgenoten steeds belangrijker wordt. Veel kinderen voelen zich tijdens deze ontwikkelingsfase onbegrepen en eenzaam. Erik Jan Harmens, dichter en romanschrijver van onder Hallo muur en Pauwl, weet dit gevoel in krachtige taal indringend te beschrijven. Zo is Hans boos omdat zijn vader maar niet begrijpt dat zijn liefde voor dino’s al lang over is en ook vindt hij het stom dat zijn ouders niet zien dat zijn zus de boel belazert, zijn vader stomme kleren draagt, zijn moeder stomme liedjes zingt, de hond stinkt en dat de meester oneerlijk is omdat hij nooit zijn bolletje eigeel aan Hans geeft. Hans vraagt zich af wat er zou gebeuren als hij zomaar zou verdwijnen: ‘Als ik nu zou verdwijnen, hoe lang zou het dan duren voordat mama en papa me missen? Tien minuten? Een uur? Een dag? Hans denkt nog iets. Hij denkt: gáán ze me wel missen? Als ik er niet meer ben?
En hij denkt nog iets. Hij denkt: maakt het ze wel iets uit of ik er ben? Maakt het ze wel iets uit of ik er ben of niet?
En hij denkt nog iets. Hij denkt nog één dingetje. Een best wel pijnlijk dingetje. Hans denkt: kan ik net zo goed niet bestaan?
Hans wil het weten en daarom gaat hij onaangekondigd een rondje om het huis lopen. Na twee rondjes om het huis heeft niemand hem gemist. Zelfs na een half uur zijn er nergens speurhonden, zwaailichten of een politiehelikopter te bekennen. Dan besluit hij het grondiger aan te pakken. Hans pakt wat spullen bij elkaar en verstopt zich in de schuur. De taal van Harmens is sterk en het leest bijna als een gedicht. In korte blokjes tekst bouwt hij in ritmische zinnen het verhaal op en gebruikt daarbij kundig zijn stijlfiguren. De taal zit dicht op de huid, is beeldend en klankrijk. Zo vergelijkt Harmens de ruziënde ouders met een badmintonspel: ‘de een slaat hard tegen de shuttle: zwiep! De ander slaat hard terug: zwoep! heen en weer en heen en weer en heen en weer.'
De klankrijke taal bereikt een hoogtepunt als Hans een cassettebandje ontdekt waarop een nummer van Nirvana staat, zelden werd geluid zo beeldend beschreven.
Harmens beschrijft de belevingswereld van Hans indringend. Hij maakt Hans' twijfel, ergernis, onzekerheid en eenzaamheid invoelbaar. Jammer dat de schrijver zijn hoofdpersoon zo jong heeft gemaakt, acht jaar. De meeste kinderen die zich zullen herkennen in de belevingswereld van Hans zullen wat ouders zijn.
Bij dit verhaal waarin de emoties zo diep beleefd worden passen de realistische kleurrijke illustraties van Elise van Iterson. Zij laat de emoties en de bevrijdende fantasie goed zien. Haar beeldtaal zit net als de tekst vaak dicht op de huid. We zien bezorgdheid, woede en verdriet en ook vrolijke tekeningen waarin Hans bijvoorbeeld aan een helikopter bungelt of helemaal uit zijn dak gaat bij het horen van lekkere muziek. Hans en zijn vrienden lijken, en dat is meer in overeenstemming met het verhaal, ouder dan acht jaar.
Hans is kwijt is een verhaal dat in krachtige taal en even krachtige illustraties de belevingswereld van het oudere schoolkind weergeeft. Een boek over heftige, maar normale gevoelens.
Hans is kwijt
Erik Jan Harmens (tekst) en Elise van Iterson (illustraties)
Moon, 2017 €14,99
Report abuse