Embedded Files
Post date: May 14, 2018 1:28:54 PM
Dave Eggers, bekend van succesvolle boeken als De Cirkel en De monnik van Mokka, schrijft ook kinderboeken. Na twee informatieve kinderboeken, die niet in het Nederlands werden vertaald, is De Tunnels Eggers eerste non-fictie boek voor kinderen. Het is een magisch realistisch verhaal dat zich afspeelt in een kleine fictieve stad in de Verenigde Staten. Twaalfjarige Gran, zijn vijfjarige zusje Maisie, zijn invalide moeder en zijn vader verhuizen van de kust naar het stadje Carrousel waar Grans over-overgrootvader ooit woonde. Ze trekken in zijn oude huis. Grans vader hoopt in de omgeving werk te vinden, maar dat blijkt moeilijk. Het lukt Gran niet contact te maken met de leerlingen op zijn nieuwe school. Hij wordt genegeerd en hij voelt zich op een gegeven moment zo onzichtbaar dat hij eraan gaat twijfelen of hij wel echt is. Hij denkt zelfs dat hij door muren kan lopen. Hij probeert het en het mislukt. Na de klap ontfermt klasgenoot Catalina Catalan zich over hem. Gran vindt haar leuk. Hij besluit het meisje na schooltijd op te wachten en te volgen. Catalina loopt de heuvels in en doet dan iets raars. Ze haalt een deurkruk te voorschijn en opent daarmee een deur in een heuvel. Gran kan nog net door een kier naar binnen gluren en ziet een lage tunnel die verlicht wordt door kerstverlichting. Dan verdwijnt de deur en is het alsof die er nooit is geweest. Gran blijkt in een stad te wonen waar regelmatig gebouwen in zinkgaten verdwijnen. Dat komt omdat Carrousel ondermijnd wordt door tunnels. Catalina is lid van een geheime groep, die voornamelijk uit kinderen bestaat, die proberen te voorkomen dat nog meer gebouwen in het stadje instorten.
Eggers staat bekend als een schrijver die graag maatschappelijk issues in zijn romans verwerkt. Dat doet hij ook in zijn kinderboek. ‘My goal was to tell a story about young people and their responsibility for the welfare of everyone around them’. Gran en Catalina zijn de stille helpers in hun gemeenschap. Alleen zij weten dat de zinkgaten niet zomaar ontstaan. Het fundament van de stad is ernstig verzwakt door een stelsel van tunnels die ontstaan door de kracht van ondergrondse orkanen, die de Holtes worden genoemd. De Holtes worden aangetrokken door verdriet en wanhoop.
De volwassenen voeren hun eigen politieke strijd waarbij twee partijen tegenover elkaar staan. Een partij wil investeren in parken en onderwijs en de andere partij wil het geld liever uitgeven aan het bestrijden van elanden die verantwoordelijk worden gehouden voor al het onheil dat de stad treft, al heeft nog nooit iemand een eland gezien. De volwassenen onderzoeken de oorzaak van de problemen niet en zijn zich er dan ook niet van bewust welk gevaar hen bedreigt. De symboliek is duidelijk: ondermijnende factoren worden door de verantwoordelijke volwassenen niet onderkend, de schuld wordt bij een willekeurige groep gelegd en het zijn de kinderen die in actie moeten komen om de gemeenschap (letterlijk) overeind te houden. Eggers schrijfstijl kenmerkt zich door versnellingen en vertragingen. Hij kan lang uitweiden over details die voor het verhaal niet wezenlijk van belang zijn en daarnaast kan hij ook in heel weinig woorden belangrijke zaken neer zetten. Het kortste hoofdstuk uit het boek bestaat uit slecht een zin. De karakters van Gran en Catalina worden stevig neergezet, maar niet erg uitgediept. Dat komt ook omdat Eggers tijdens spannende gebeurtenissen niet beschrijft wat zich in het hoofd van zijn personages afspeelt, maar de situatie veralgemeniseerd. Dat doet hij bijvoorbeeld ook als hij de gevolgen beschrijft van Grans actie bij de muur: ‘De pijn van bakstenen tegen je hoofd kan je nooit verdrijven. Bakstenen zijn behoorlijk hard, en dus doet het echt pijn als je ertegenaan loopt. Iedereen die ooit tegen een bakstenen gebouw is gelopen, zal zeggen dat dat zo is.’ Wat Gran na de klap dacht zullen we nooit weten.
Het boek is rijkelijk geïllustreerd met de zwart-wit tekeningen van Aaron Renier, die overigens wel wat prominenter genoemd had mogen worden, bijvoorbeeld op de kaft of de titelpagina. Zijn tekeningen volgen het verhaal en laten zien dat het stadje wordt bevolkt door een grote diversiteit aan mensen. De leukste illustraties zijn die van de tunnels die overeind gehouden worden door de meest uiteenlopende dingen, waaronder staande klokken, schemerlampen, kapstokken en vogelhuisjes.
De Tunnels is een lang uitgesponnen verhaal over kinderen die de strijd aanbinden met een verwoestende kracht die hen bedreigt maar waarvan de volwassenen geen weet hebben. Eggers geeft zijn lezers veel symboliek, maar slaagt er wat mij betreft niet in het hart te raken.
De Tunnels
Dave Eggers (vertaald door Karin Pijl) met illustraties van Aaron Renier
Moon, 2018 €16,99
Report abuse