Het heel grote vogelboek - Bibi Dumon Tak

Post date: May 1, 2017 11:19:51 AM

Bibi Dumon Tak is een van de beste en leukste schrijvers over dieren. Het heel grote vogelboek is een unieke uitgave en een bijzondere samenwerking, want Dumon Taks partners zijn al jaren dood. Zij gaat namelijk aan de slag met het boek Nederlandsche Vogelen van Nozeman en Sepp dat tussen 1770 en 1829 uitgegeven werd. De platen in dit lijvige boek werden met de hand ingekleurd en zo was ieder boek uniek. Er bestaan nog maar enkele originele exemplaren. Een daarvan is in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en dat is het exemplaar waar Dumon Tak mee aan de slag ging. Dumon Tak koos dertig vogels uit het grote standaardwerk. Van iedere vogel is de oorspronkelijke tekening afgebeeld en een citaat uit het oude boek. De rest vult Dumon Tak in. Vaak begint haar verhaal met een rake typering van de vogel, zo is de roek het ‘gymnasiumklantje onder de dieren’, de knobbelzwaan ’zo’n beetje de veldmaarschalk onder de vogels’ en de middelste zaagbek doet alle fashionista’s kwijlen met zijn metallic groene kop en zijn geraffineerde finishing touch. Dumon Tak schrijft luchtig, maar is niet oppervlakkig. De lezer komt veel te weten over de afgebeelde vogels. In een apart kader staat de zakelijke informatie , zoals de wetenschappelijke naam, aantal legsels, wat de vogel eet en waar hij bij voorkeur verblijft. De gegevens zijn actueel, zo wordt het hedendaagse aantal broedparen in Nederland aangegeven. Er is wel een knipoog naar de oorspronkelijke tekst door ook de eetbaarheid van de vogels te bespreken. Dumon Tak verwijst hier consequent naar de mening van de oorspronkelijke auteurs want zij eet geen vogels. Sterker nog, ze maakt zich zelfs boos over het eten van een beschermde vogelsoort in een populair tv-programma. Er zijn meer onderonsjes tussen Dumon Tak en de oorspronkelijke schrijvers. Zo probeert ze de heren onder andere uit te leggen wat ADHD is en een airbag.

In het oorspronkelijke boek zitten fouten die hersteld moeten worden en ook dat doet Dumon Tak op haar manier, bijvoorbeeld door zich tot de lezer te richten (‘stop dat vingertje maar weg, we weten het, de rode roerdomp bestaat niet.’) of door uit te leggen waarom de purperreiger een beetje misvormd staat afgebeeld (‘Dat komt omdat meneer Sepp hem niet helemaal op de bladzijde kreeg.’) Prachtig is het verhaal over de waterral die eigenlijk een porseleinhoen is. Doordat een exemplaar van deze soort stierf bij het graf van Nozeman zette de vogel een onderzoek in gang dat uiteindelijk Dumon Tak de kans geeft deze fout recht te zetten.

Bij iedere vogel is een quote geplaatst uit het oorspronkelijke boek. Het zijn mooie citaten in deftige taal, vol ouderwetse woorden. Zo staat er bijvoorbeeld bij de roodborst: ‘Die gemeenzaemheid en gezelligheid omtrent de Menschen heeft hen overal bemind gemaekt.’ Hier en daar geeft Dumon Tak commentaar op deze teksten, zo legt ze uit dat een duim een oude lengtemaat is of ze bespreekt met meneer Nozeman het gebruik van het woord wijf. Naast de levendige tekst is ook de rest dik in orde. Het boek is prachtig uitgegeven, extra groot waardoor de bijzondere en mooie tekeningen goed tot hun recht komen.

Bibi Dumon Tak en de oorspronkelijke schrijvers van Nederlands bekendste vogelboek zijn een gouden team. Dumon Tak deelt recente kennis op een unieke en humorvolle wijze zonder afbreuk te doen aan de schoonheid van het werk van Nozeman en Sepp.

Het heel grote vogelboek is in alle opzichten een magnifiek boek.

Het heel grote vogelboek

Bibi Dumon Tak (tekst) C. Nozeman, C.Sepp e.a. illustraties)

Lannoo, 2017 €24,99