De grote verboden zolder - Edward van de Vendel
Post date: Oct 9, 2017 10:59:21 AM
We hebben er een paar jaar op moeten wachten, maar nu is er eindelijk weer een fictieboek van Edward van de Vendel voor negenplussers: De grote verboden zolder. Het boek speelt zich af op de zolder van Eddies huis. Een bijzondere zolder omdat hij over de lokalen van de school loopt en voor Eddie verboden terrein is. Tienjarige Eddie woont met zijn vader en moeder naast de school waar zijn vader directeur is. Eddie omschrijft zichzelf als een angstige jongen, maar hij heeft daar geen problemen mee. Op een dag is er zomaar een meisje in huis, ze komt logeren zegt zijn moeder, omdat ze even moet uitrusten. Het meisje is twee jaar ouder en ze heet Linea. Overdag negeert Linea Eddie, maar ’s nachts zoekt ze contact. Met ‘knokkelklopjes’ op de deur maakt ze Eddie wakker en neemt hem mee naar de verboden zolder, een gevaarlijke ruimte waar je door de vloer kunt zakken. In het blauwe licht van de maan kijken Linea en Eddie uit over de zolder. Linea slaat haar arm om Eddie heen en ze begint te vertellen. Eerst laat ze hem kennis maken met Herr Johannes, de hoeder van de wind en meester in het vertellen van halfmislukte moppen. Later, op een andere nacht, ontmoet Eddie de Buurkinderen. Zij hebben moeilijke lange namen die voor het gemak worden afgekort tot Brigid en Lu. De Buurkinderen beheersen het vuur en ze leren Eddie om met een slinger stenen te gooien.
De verhalen van Linea worden steeds grimmiger, zo is er deur waarachter iemand schreeuwt, komt er een stoet dreigende 'onaardige aardige' mensen voorbij en ten slotte verschijnt er de angstaanjagende eenogige Bankman.
Van de Vendel benadrukt vaak dat de beschreven wereld en de avonturen niet echt gebeuren, maar toch echt zijn. Al voor het verhaal begint wordt dit duidelijk en tijdens het lezen krijgt de lezer weinig gelegenheid het te vergeten. Zinnen als ‘Dit was het land van de nachtfantasie, dit beleefden alleen Linea en ik, hoe echt het ook voelde’ of ‘Hier was alles op een andere manier waar’ houden de lezer bij de les.
Het verhaal heeft verwantschap met de Ierse mythologie. Bijvoorbeeld de namen van de buurkinderen verwijzen daarnaar. In een Ierse mythe verslaat Lu (of Llew) net als Eddie een eenogige reus en de naam Brigid verwijst naar een Ierse heilige die onder andere waakt over kinderen die problemen met hun ouders hebben. Ook de nadrukkelijke rol die de vier elementen water, vuur, aarde en lucht spelen is opvallend. Het draagt allemaal bij aan de sfeer van het spannende ietwat geheimzinnige verhaal dat niet echt gebeurt, maar wel waar is, zelfs ‘echter dan de waarheid’ zoals voor in het boek staat.
De lezer krijgt stukje bij beetje meer informatie over Linea, net als Eddie. Voor hem is het lastig om in twee werelden te leven. Overdag ziet Linea hem niet staan, maar ’s nachts neemt ze hem mee naar de meest wonderbaarlijke plekken. Eddie weet soms niet meer wat echt is en wat niet en ook weet hij niet goed raad met zijn gevoelens voor Linea. Het zet zelfs zijn vriendschap met zijn beste vriend onder druk. De gebeurtenissen op zolder worden voor Eddie steeds belangrijker, het doordrenkt Eddies gedachten, ook overdag. Dat gevoel wordt niet alleen beschreven, maar ook benadrukt door het alom aanwezige nachtelijke blauw, zelfs de letters in het boek zijn blauw. Van de Vendel schrijft beeldend en het verhaal staat vol zinnen die zich lenen om in een recensie te citeren. Deze zin bijvoorbeeld als Linea laat weten niet alles met Eddie te willen delen. ‘Daar mag ik jou niet bij betrekken. Als alle zinnen die je in je leven hoort van water zijn, van water of van lucht, dan was deze van steen.’ Van de Vendel heeft ervoor gekozen het verhaal een epiloog te geven. Veertig jaar later komt Eddie opnieuw in contact met Linea. Eddie vertelt haar dan hoe belangrijk de verhalen op de zolder voor hem zijn geweest. Hij eindigt met een samenvatting: ‘Dus: Linea heeft de jonge Eddie laten zien wie hij kon zijn. En de jonge Eddie heeft de oudere Eddie laten zien wie hij kon zijn. Want zo werken de beste verhalen. Zo werken de mooiste films en games. Zo werken de belangrijkste boeken. Ze wijzen ons de weg. Ze slokken ons op. En dan begint er een leven. Ons leven.’
Van de Vendel laat met deze woorden geen enkele twijfel bestaan over de moraal van het verhaal. Dat had van mij wel een onsje minder gemogen, niet alles in een mooi verhaal hoeft direct begrepen te worden om de schoonheid ervan te kunnen ervaren.
Van de Vendel geeft de lezer tot slot nog een aangename bonus, een nieuw genre moppen dat zeker zal aanslaan: de halfmislukte mop.
De grote verboden zolder is een sfeervol, spannend en prachtig geschreven verhaal vol symboliek en een duidelijke boodschap: verhalen kunnen de weg wijzen in het leven.
De grote verboden zolder
Edward van de Vendel
Querido, 2017 €15,99
Enkele andere boeken van Edward van de Vendel op kinderboekenpraatjes:
