Passieve tillift
A. Klassieke tillift
Een passieve tillift is een tilsysteem dat bestaat uit een U-vormig onderstel op wieltjes en een opstaand gedeelte met een elektrisch in hoogte verstelbare arm waaraan een draagsysteem bevestigd is. De poten van het onderstel kunnen in- of uitklappen om te manoeuvreren in een kleine ruimte, om onder het bed of langs de zetel te kunnen, of om de tillift op een beperkte ruimte op te bergen. De stabiliteit is zowel met in- als uitgeklapte poten groot genoeg. De tilfunctie wordt geactiveerd via een afstandsbediening die aan de lift vasthangt.
Een passieve tillift tilt de persoon helemaal vanuit lig naar een halfliggende of zittende houding. In bepaalde gevallen (bij zeer zware personen) kan een elektrisch kanteljuk deze beweging vergemakkelijken. Een passieve tillift is geschikt voor verplaatsingen over iets langere afstand. Veel passieve tilliften kunnen personen rechtstreeks van de grond optillen.
Indicaties/Doelgroep?
Verplaatsen van zorggebruikers waarbij alle andere hulpmiddelen niet bruikbaar zijn en waarbij de zorggebruiker zelf geen hulp kan bieden.
Situaties waarbij manipulaties bij de zorggebruiker pijnklachten veroorzaken.
Met behulp van de tillift is het mogelijk de zorggebruikers te tillen en te verplaatsen door één verpleegkundige, waar er anders meerdere nodig zijn.
Vb. palliatieve zorgvragers.
Voordelen?
Een passieve tillift is in elke situatie bruikbaar, onafhankelijk van de mogelijkheden van de betrokkene.
Een passieve tillift is gemakkelijk te hanteren door één begeleider
Nadelen?
Bed en bad moeten onderrijdbaar zijn.
Met een passieve tillift is het moeilijker om kledij aan- en uit te doen voor toiletgebruik. Er zijn wel speciale toilettildoeken maar deze aan– en uitdoen vergt wel enige vaardigheid van de begeleider.
Bekijk onderstaande filmpjes:
Hoe gebruik ik een passieve tillift - 31/03/2021: https://www.youtube.com/watch?v=ivsq4WiWTIo (opgepast: benen in het bed brengen gebeurt niet op rugvriendelijke wijze)
Verschonen met passieve tillift - 31/03/2021: https://www.youtube.com/watch?v=uroThzGIcZ4 (opgepast: het aanbrengen van nieuwe inco materiaal gebeurt niet op rugvriendelijke wijze)
Transfer van bed naar stoel met de passieve lift (standaardband) - 31/03/2021: https://www.youtube.com/watch?v=zPlL6iLQ1m
Voorbereiding verplaatsing
Je legt de zorgvrager in zijligging en brengt de tilband voor de helft aan.
Let erop dat de schoudertop van de zorggebruiker overeenkomt met de schoudernaad van de tilband.
De middellijn van de tildoek komt overeen met de positie van de wervelkolom van de zorgvrager.
Je wentelt de zorgvrager op de andere zijde en trekt de tilband onderdoor.
Je wentelt de zorgvrager terug in rugligging.
Kruis de linten aan de benen; om stabiliteit tijdens het vervoer te verzekeren.
Pas zo nodig de breedte van het onderstel van de tillift aan.
Je brengt de tillift over de zorgvrager met het handvat van het juk horizontaal over de thorax van de zorgvrager.
Je laat het juk zakken tot je de tilband zonder heffen aan het juk kan bevestigen.
Afhankelijk van zit- of lighouding gebruik je de gepaste kleuren.
Bevestig eerst ter hoogte van de schouders.
Actie
Je tilt de zorgvrager op uit het bed.
Bij het elektrisch heffen van de zorgvrager let je erop dat de lift nog onder de ziekenoprichter kan.
Zodra de stuit van de zorgvrager loskomt van het bed, kan je de lift verrijden.
De benen breng je eventueel manueel één voor één uit bed.
Haal de zorgvrager uit bed door met de ene hand het handvat van het tiltoestel vast te nemen, de andere neemt het handvat van het tilzeil vast samen met de afstandsbediening.
Zo kan je dicht bij de zorgvrager blijven.
Indien de tilband onder de benen niet glad zit, trek je deze glad door de benen één voor één op te tillen.
Je verrijdt de zorgvrager tot aan de zetel terwijl je oogcontact houdt.
Je stelt de breedte van het onderstel van de tillift juist in zodat de lift onder het onderstel van de zetel of rolstoel kan geschoven worden.Je brengt de zorgvrager met de stuit tegen de rugleuning van de zetel alvorens de lift te laten zakken tot de zorgvrager goed zit.
Je maakt de tilband los van het juk, te beginnen bij de benen.
De tilband kan ter plaatse blijven of worden weggenomen.
Dit doe je door de beenstukken onder de dijen weg te halen.
Eventueel haal je de tilband weg door de zorgvrager naar voor te laten buigen.
Voor de verplaatsing van rolstoel/zetel naar bed wordt de techniek in omgekeerde volgorde toegepast.
Voor het aanbrengen van het tilzeil neem je plaats voor de zorgvrager en geef je hem een gebogen houding.
Terwijl je voor de zorgvrager zit met een steunpunt haal je het tilzeil één voor één onder de bovenbenen door.
Transfers dmv de passieve tillift: Gevonden: 26 mei 2021:
Filmpje: verplaatsing van ZV met passieve tillift: Hoe gebruik ik een passieve tillift? | Vegro
B. Plafondlift
Een plafondlift (of plafondsysteem) is een tilsysteem dat bestaat uit een rail of een railsysteem en een liftgedeelte (ook wel plafondmotor genoemd). De rail of het railsysteem wordt aan het plafond bevestigd. De persoon wordt getild met een draagsysteem dat aan het liftgedeelte bevestigd is.
De zorgverlener of de persoon zelf bedient de lift via een afstandsbediening. De keuze van een plafondsysteem is afhankelijk van de structuur van de ruimte en van de eventuele nood om de lift in verschillende ruimtes te gebruiken.
Indicaties/Doelgroep?
Personen met verminderde kracht en mobiliteit die zich niet zelfstandig kunnen oprichten of verplaatsen en die onvoldoende actief kunnen of willen meewerken aan het verplaatsingsproces.
Verplaatsen van zorgvragers waarbij alle andere hulpmiddelen niet bruikbaar zijn en waarbij de zorggebruiker zelf geen hulp kan bieden.
Situaties waarbij manipulaties bij de zorgvrager pijnklachten veroorzaken.
Met behulp van de tillift is het mogelijk de zorgvragers te tillen en te verplaatsen door één verpleegkundige, waar er anders meerdere nodig zijn.
Dit soort van liften wordt geïnstalleerd indien men in dezelfde ruimte zeer vaak verplaatsingen moet doen dmv tillift.
De houding en de hoogte van het lichaam maakt het verzorgen makkelijker, bijvoorbeeld bij het wassen van het onderlichaam.
Voordelen?
Met een plafondlift is het fysiek minder belastend om de persoon te verplaatsen dan met een verrijdbare tillift.
Bad en bed moeten niet onderrijdbaar zijn want een plafondlift heeft geen onderstel.
Met een plafondlift kan gemanoeuvreerd worden in kleine ruimtes.
Voor een plafondlift heeft men geen opbergruimte nodig.
Een plafondlift staat niet in de weg.
Een plafondlift is altijd snel bruikbaar.
Nadelen?
De muren en de plafonds moeten stevig genoeg zijn voor de montage van een plafondsysteem (behalve voor het vrijstaand systeem). Een plafondlift installeren in een bestaande situatie kan extra kosten opleveren:
Voor het verstevigen van de plafonds;
Om de overgang van de ene ruimte naar de andere mogelijk te maken;
Om aanwezige plafond hoogteverschillen te overbruggen.
Voorbereiding
Breng de tilband of stoelvormige zitting op de voorgeschreven manier onder de zorgvrager.
De zorgvrager in liggende of halfzittende houding brengen afhankelijk van de soort tildoek / tilstoel.
Actie
De motor van de tillift wordt met een handbediening aan een draad bediend.
Glijd met de zorgvrager tot de plaats waar hij dient te worden geïnstalleerd.
Positioneer je zorgvrager op toilet, in het bad, in de zetel of in het bed.
Verwijder de tilband / zitstoel.
Draagsystemen
A. Tiljuk
Het tiljuk wordt aan de tilarm van de passieve tillift of wandlift bevestigd of aan de kabel van de plafondlift. Aan het tiljuk worden de tilbeugel of de lussen van de tildoeken bevestigd.
Er bestaan verschillende modellen tiljukken. De keuze van het soort tildoek of –beugel bepaalt mee de keuze van het tiljuk.
B. Tilbeugel
De tilbeugel is een scharnierend systeem uit roestvrij staal dat automatisch het bovenlichaam omsluit door de krachtwerking van het gewicht van de persoon op de steunen onder de benen.
Sommige personen met een handicap kunnen een tilbeugel zelfstandig gebruiken. Een tilbeugel is makkelijk en doorgaans sneller aan te brengen dan een tildoek. Een tilbeugel moet na het tillen steeds verwijderd worden. Doordat het zitvlak en de rug volledig vrij blijven, kan de persoon makkelijk aan- en uitgekleed worden.
Een tilbeugel ondersteunt het lichaam slechts op enkele punten. Bij personen met een verzwakte spiertonus of zonder hoofdcontrole geeft een tilbeugel te weinig steun en is het gebruik soms te pijnlijk.
C. Tildoek
Een tilband of tildoek is een band of een doek opgehangen aan het tiljuk van het tilsysteem. Een tildoek kan in elke situatie en voor elke handicap worden gebruikt. De juiste tildoek betekent voor de verzorger meer gemak en minder belasting en voor de betrokkene meer comfort en veiligheid.
Tildoeken bestaan in verschillende materialen en maten: van zachte, vochtabsorberende stof tot super gladde stof en van extra small tot extra large. Voor de keuze van het meest geschikte materiaal en het meest geschikte model spelen de mate van stabiliteit van de heup en de pijn die het tillen veroorzaakt, een rol. De keuze van de juiste maat wordt bepaald door het gewicht en de lengte van de persoon.
Standaardtildoek
Een standaardtildoek ondersteunt het lichaam volledig. Het is verkrijgbaar met of zonder hoofdsteun. De verstevigde hoofdsteun biedt ook een zijwaartse steun zodat het hoofd in alle mogelijke houdingen gesteund wordt.
Toilettildoek
Een toilettildoek is gemaakt voor de transfer naar het toilet. Het doek is voorzien van een uitsparing voor het zitvlak en de lage rug.
Badtildoek
Een badtildoek bestaat uit onderhoudsvriendelijke, waterbestendige antislip kunststof.
Badstoeltje
Een badstoeltje is vervaardigd uit kunststof en is geschikt voor personen met nog enige zitfunctie. De gebruiker zit in een positie van 90° waarbij de rug volledig ondersteund wordt. Het badstoeltje komt op de badbodem.
Een overzicht van de soorten tildoeken kan je hier vinden: https://www.vaph.be/hulpmiddelen/databank/categories/handi-badtildoek-met-hoofdsteun-3417-3418-3419
Belangrijk bij het gebruik van een tildoek:
Tildoeken aanbrengen en verwijderen moet zo gemakkelijk mogelijk gaan. Het is nodig dat de zorgverlener deze techniek aanleert.
Een tildoek wordt best verwijderd na de transfer. Of een tildoek na de transfer toch kan blijven zitten, is afhankelijk van de problematiek, de duur en de frequentie van de transfer.
Een tildoek mag enkel blijven zitten in het belang van de persoon:
Wanneer het voor de persoon zeer moeilijk en pijnlijk is om gemanipuleerd te worden; Bij zeer zwakke personen of zeer zwaarlijvige personen in een zitschelp of een ligorthese. Ligorthese is een hulpmiddel om een gecorrigeerde of comfortabele houding te verkrijgen.
Wanneer de tijd tussen twee transfers zeer kort is;
Wanneer de persoon frequent moet getild worden o.a. bij deelname aan therapieën of andere activiteiten.
Een tildoek MAG NIET blijven zitten omwille van de situatie:
Omdat de verzorger denkt dat het tijdbesparend is. De huidige tildoeken zijn immers heel gemakkelijk aan te brengen;
Om de verzorger te stimuleren gebruik te maken van het tilsysteem om transfers uit te voeren. Als het tildoek niet verwijderd kan worden, moet men er op letten dat er geen decubitusletsels optreden. Extra controle is zeker aangewezen. De kans is groot dat er extra drukpunten komen bij de persoon. Bovendien zijn de personen waarbij het tildoek blijft zitten, meestal zeer gevoelig voor decubitusletsels. Als het tildoek moet blijven zitten, is zéér dunne stof (parachutestof) en een tildoek zonder tillussen en zonder gepolsterde beenflappen het meest aangewezen. Tildoeken zijn van een sterk materiaal gemaakt maar slijten toch. Daarom is het belangrijk regelmatig de tildoeken te controleren en deze dan tijdig te vervangen.