-14- Toepassen van inhalatietherapie

Verpleegkundige handeling: B2 voor basisverpleegkundige, B1 voor VVAZ

Voorbereiding

verplegende

• Zorg voor een rein uniform en verzorgd voorkomen (aangepast schoeisel, verzorgde haren, kort geknipte nagels, geen kunstnagels, geen nagellak, geen juwelen, geen horloge)

  • Pas een correcte handhygiëne toe volgens de richtlijnen

  • Verzamel gegevens:  reden van opname, algemene toestand (aanspreekbaarheid, zelfzorgniveau), medisch voorschrift (soort medicatie, dosis, tijdstip, hulpmiddelen)

materiaal

• • Algemeen: 2 nierbekkens, wegwerpzakdoekjes, glas water

a) Vernevelaar

• • Jetvernevelaar of ultrasone vernevelaar

  • Voor elke zorgvrager nieuw mondmasker of mondstuk. Voor eenzelfde zorgvrager mag dit na ontsmetting hergebruikt worden

  • Een nieuwe wegwerpbare slang

  • De voorgeschreven medicatie (vervaldatum nakijken)

  • NaCl 0,9%: indien voorgeschreven of indien de voorgeschreven medicatie minder dan 2,5 à 4 ml bevat. *De medicatiehouder moet minimum 2,5 à 4 ml vloeistof bevatten (afhankelijk van de vernevelaar) om tot voldoende verneveling te komen

b) Dosisaerosol

• • aerosoltoestelletje (vervaldatum nakijken)

  • Indien het voorschrift dit vraagt neem je een gereinigde inhalatiekamer mee. Een kleine inhalatiekamer heeft als doel de uitstroomsnelheid van de medicatie te regelen, waardoor er minder kans bestaat op nevenwerkingen. Een grote inhalatiekamer vergemakkelijkt het inhaleren, omdat de combinatie toedienen en inhaleren niet nodig is. De zorgvrager krijgt de tijd om in verschillende ademhalingen de medicatie te inhaleren.

c) Poederinhalator

• • inhalatortoestelletje (vervaldatum nakijken)

kamer

• Klop voor het binnengaan en wacht – zo mogelijk – op antwoord van de zorgvrager

• Steek het aanwezigheidslichtje aan en sluit de bed- en raamgordijnen

• Creëer een werkomgeving met voldoende licht en ruimte   

• Zet het bed op de juiste werkhoogte   

• materiaal binnen handbereik op het werkblad plaatsen

zorgvrager

• Begroet de zorgvrager met naam en stel jezelf voor

  • Controleer de identiteit van de zorgvrager

• Vraag eventuele bezoekers de kamer te verlaten

• Informeer de zorgvrager over de uit te voeren zorg: vertel hem wat je komt doen, vraag hem goed rechtop te gaan zitten, observeer de algemene toestand (aanspreekbaarheid, zelfzorgniveau)    

Uitvoering

a) Vernevelaar:

• 1. Controleer de medicatiehouder. Deze mag geen restvloeistof bevatten van een vorige verneveling

  2. Breng de voorgeschreven hoeveelheid medicatie in de houder

  3. Indien voorgeschreven of indien nodig vul je aan met NaCl 0,9% tot 2,5 à 4ml*

  4. Zorg er voor dat het mondstuk of masker, de medicatiehouder, de slangen en het apparaat of de perslucht goed op elkaar zijn aangesloten

  5. Laat de zorgvrager het mondstuk in de mond nemen en tussen de tanden plaatsen of plaats het aerosolmasker zodanig dat het de neus en mond goed omsluit

  6. Zorg ervoor dat de de medicatiehouder goed recht hangt. Vraag de zorgvrager het hoofd lichtjes achterover te buigen

  7. Zet de vernevelaar aan of zet de perslucht open (minimaal 6l/minuut) en dit tot de medicatiehouder leeg is. Dit mag normaal niet langer dan 10 minuten duren

  8. Zet de vernevelaar uit of zet de perslucht toe

b) Dosisaerosol:

• 1. Verwijder het kapje van het mondstuk

  2. Schud de dosisaerosol goed

  3. Zet de dosisaerosol met het mondstuk naar beneden gericht op de inhalatiekamer (indien nodig)

  4. Vraag de zorgvrager het hoofd lichtjes achterover te buigen

  5. Laat de zorgvrager het mondstuk in de mond nemen en tussen de tanden plaatsen of plaats het masker van de inhalatiekamer zodanig dat het de neus en mond goed omsluit

  6. Laat de zorgvrager rustig en volledig uitademen

  7. Druk de dosisaerosol volledig in, vraag de zorgvrager traag en diep in te ademen door de mond en de adem zo mogelijk vijf tot tien seconden vast te houden. Indien je een grote inhalatiekamer gebruikt, laat je de zorgvrager enkele malen in- en uitademen

  8. Plaats het kapje terug op het mondstuk

  9. Indien een tweede inhalatie moet volgen, schud de dosisaerosol nogmaals en herhaal de procedure.

c) Poederinhalator

• 1. Maak de inhalator gebruiksklaar. Dit kan verschillen per inhalator

  2. Vraag de zorgvrager het hoofd lichtjes achterover te buigen

  3. Laat de zorgvrager rustig en volledig uitademen

  4. Laat de zorgvrager het mondstuk in de mond nemen en tussen de tanden plaatsen

  5. Vraag de zorgvrager vervolgens krachtig en diep in te ademen door de mond en de adem vijf tot tien seconden vast te houden

  6. Neem de inhalator terug en vraag de zorgvrager dan uit te ademen. (Laat de zorgvrager niet uitademen in het mondstuk want dan wordt het poeder nat)

  7. Indien een tweede inhalatie moet volgen, wacht minstens 1 minuut en herhaal de procedure

Nazorg

zorgvrager

• • Laat de zorgvrager zijn/haar mond spoelen met water en het water uitspuwen in een nierbekken. Dit is noodzakelijk om schimmelinfecties van de mond te voorkomen

  • Geef de zorgvrager een comfortabele houding

  • Leg wegwerpzakdoekjes en een nierbekken binnen handbereik om losgekomen secreties op te vangen

  • Ga na hoe de zorgvrager de zorg heeft ervaren

  • Ga na of de zorgvrager nog iets wenst

kamer

• Plaats het bed weer omlaag

• Plaats het oproepsysteem binnen handbereik, open de gordijnen

• Doe het beletlampje uit

• Zet het nachttafeltje binnen handbereik

• Ruim de kamer op

materiaal

a) vernevelaar

• • verwijder de restvloeistof uit de medicatiekamer

  • Ontsmet de vernevelaar

  • Reinig het mondstuk of masker met warm water en afwasmiddel

  • Laat ze uitlekken op een zuivere onderlaag. Droog niet af, de statische electriciteit zorgt er anders voor dat de medicatie tegen de wand blijft kleven

  • Vervang de medicatiehouder wekelijks

  • Bewaar de medicatie volgens voorschrift

b) Dosisaerosol

• • Reinig het masker en inhalatiekamer met warm water en afwasmiddel, spoel niet af (dit zorgt ervoor dat de medicatie niet tegen de wand blijft kleven)

  • Laat ze uitlekken op een zuivere onderlaag. Droog niet af, de statische electriciteit zorgt er anders voor dat de medicatie tegen de wand blijft kleven

c) Poederinhalator

• • Volg de instructies van de bijsluiter voor reiniging. Dit is afhankelijk van het type

verplegende

• Ontsmet je handen voordat je de kamer verlaat en was en/of ontsmet je handen na het opruimen van al het materiaal

• Rapporteer in het verpleegkundig dossier en indien nodig ook mondeling:rapporteer op de medicatiefiche dat je de medicatie hebt toegediend. Benoem bijzonderheden, observaties

Bronnen:

• • Baeyens G., Francken H., Van Caenegem A., Van Dooren l., Van Herck E., Vanleke M., Willems E. (2008) Inhalatietherapie. Onuitgegeven nota's bij de opleiding verpleegkunde. Hoger instituut voor Verpleegkunde, Turnhout

  • KHK Departement gezondheidszorg Lier (2010) Stappenplannen. Technische verpleegkundige verstrekkingen. Reed Business, Amsterdam

  • St. Elisabeth ziekenhuis Tilburg (2012) Vernevelen. Onuitgeven digitale folder. Via www.elisabeth.nl/publish/pages/29096/vernevelen1.44206-11.pdf

  • Werkgroep infectiepreventie (2008) Richtlijnen Vernevelaars en verdampers. Leiden 

  • Inhalatie-instructie per toedieningsvorm van het astmafonds. Onuitgegeven folder