-17- Medicatie toedienen via intramusculaire inspuiting

Verpleegkundige handeling: B2

Voorbereiding

verplegende

• • Zorg voor een rein uniform en verzorgd voorkomen (aangepast schoeisel, verzorgde haren, kort geknipte nagels, geen kunstnagels, geen nagellak, geen juwelen, geen horloge)

  • Pas een correcte handhygiëne toe volgens de richtlijnen

  • Controleer gegevens zorgvrager (zie voorbereiding van de inspuiting)

  • Controleer gegevens medicament (zie voorbereiding van de inspuiting)

  • Aandacht!: Lees zorgvuldig de bijsluiter van kant-en-klare spuiten i.f.v. correcte toediening

materiaal

• De klaargemaakte spuit

  • 2 steriele intramusculaire naalden (20-21G, 40 of 50 mm)

  • Niet steriele kompressen

  • Ontsmettingsalcohol 70% / alcoholswabs (Om de huid te ontsmetten bij zorgvragers met verminderde weerstand)

  • Handontsmetting (Alcogel)

  • Nierbekken

  • Naaldcontainer

  • Eindverbandje

kamer

• • Klop voor het binnengaan en wacht – zo mogelijk – op antwoord van de zorgvrager

  • Steek het aanwezigheidslichtje aan en sluit eventueel bed- en raamgordijnen

  • Creëer een werkomgeving met voldoende licht en ruimte  

  • Zet het bed op de juiste werkhoogte    

zorgvrager

• • Begroet de zorgvrager met naam en stel jezelf voor

  • Controleer de identiteit van de zv

  • Vraag eventuele bezoekers de kamer te verlaten

  • Informeer de zorgvrager

  • Houding aangepast aan plaatsbepaling:

    • 1.  Musculus Deltoideus: Zittend, arm afhangend

    • 2.  Musculus Femoris: Rugligging, been gestrekt

    • 3.  Musculus Gluteus: Zijligging, bovenste been gebogen of buikligging

  • Ontbloot de ZV niet meer dan noodzakelijk

Uitvoering

Toedienen van het medicament

• 1. Open de verpakking van de intramusculaire naald (21G), verwijder de optreknaald van de spuit (deponeer meteen in de naaldcontainer) en plaats de intramusculaire naald op de klaargemaakte spuit. (Je hoeft de naald niet te purgeren)

  2. Plaatsbepaling: Kies een juiste plaatsbepaling afhankelijk van de toestand van de zorgvrager, de situatie, het soort medicament en de hoeveelheid. Vermijd plaatsen met littekenweefsel, ecchymose, schaafwonden, brandwonden en infecties

Musculus Deltoideus:

• • 2 tot 3 vingertoppen onder de schoudertop

  • Zittend, arm afhangend (Hoeveelheden < 2ml), Gebruikte naaldlengte: max 40mm

Musculus Vastus lateralis

• • Het middelste 3de deel van het bovenbeen, meer lateraal

  • Rugligging, been gestrekt

Musculus Rectus Femoris

• • Het middelste 3de deel van het bovenbeen, in het midden (Meer pijnlijk dan lateraal, dus niet aangewezen)

Musculus Gluteus Maximus

• • De ZV wordt in zijligging gepositioneerd, bovenste been gebogen of in buikligging. De plaatsbepaling is geschikt voor grotere hoeveelheden, naaldlengtes van 50mm kunnen aangewezen zijn om diep in de spier te injecteren)

  • Trek een denkbeeldige lijn van het einde van de bilnaad naar de zijkant. Op de helft van deze lijn trek je een loodlijn. De bil is nu in 4 kwadranten verdeeld. Kies je injectieplaats in het buitenste, bovenste kwadrant, onder de heupkam

• 1. Reinig of ontsmet de injectieplaats circulair ruim 5 cm. (Ontsmet enkel bij zorgvragers met verminderde afweer) gedurende 15 sec. Voer enige druk uit op de injectieplaats dit heeft een gunstig effect op de pijngewaarwording van de inspuiting

  2. Leg een droge depper klaar en span de huid tussen duim en wijsvinger goed aan (Uitzondering: IM injectie in de dijspier, hier omvat je met de volle hand de spier), ook bij M. Deltoïd

  3. Verwittig de patiënt dat je de naald gaat inbrengen

  4. Breng in één soepele beweging de naald loodrecht in. De naaldlengte en diepte van inbrengen is afhankelijk van het gewicht, het geslacht en de toestand van de zorgvrager.

  5. (Bij spieratrofie of zeer magere zorgvragers, breng je de naald maximum ½ – ⅔ in)

  6. Fixeer steeds de naald: steun met de pinkzijde van je niet-dominante hand op de huid en fixeer met je niet-dominante duim en wijsvinger de spuit en naald zodat de naald niet kan bewegen.

  7. Oefen een bloedvatcontrole uit door de stamper een klein beetje terug te trekken. Indien men in een bloedvat geprikt heeft, verwijder de naald en maak een nieuw medicament klaar

  8. Injecteer de vloeistof langzaam (1ml/10sec à 1ml/20sec)en wacht 5 seconden. Informeer hoe de zorgvrager de inspuiting ervaart

  9. Steun met een depper de huid rond de insteekopening, terwijl de naald in één beweging wordt verwijderd

  10. Druk na met de depper, dit bevordert de resorptie en de pijngewaarwording. Controleer op nabloeden. Kleef eventueel een eindverbandje op de insteekplaats

  11. Deponeer de naald in de naaldcontainer of gebruik de éénhandstechniek (een schepbeweging van de huls op de naald met één hand)

Alternatieve intramusculaire toedieningswijzen

a) De intramusculaire inspuiting volgens de Z-methode

Enkel de stappen die anders verlopen, worden volledig uitgeschreven

• 1. Plaatsbepaling: Voor deze inspuiting neemt men steeds de Musculus Gluteus om in te spuiten. (Zie plaatsbepaling hierboven)

  2. Reinig of ontsmet en voer enige druk uit op de injectieplaats en houd een droge depper in handbereik

  3. TREK DE HUID OPZIJ met de pinkzijde van de niet dominante hand

  4. Verwittig de patiënt dat je de naald gaat inbrengen. Breng de naald diep in spierweefsel

  5. Fixeer de naald: houd de huid aangespannen met pinkzijde van de niet dominante hand, fixeer dan de spuit en/of aanzetstuk van de naald met duim en wijsvinger van de niet-dominante hand.

  6. Oefen een bloedvatcontrole uit.

  7. Injecteer de vloeistof langzaam en wacht 5 seconden

  8. Steun met een depper de huid rond de insteekopening, terwijl de naald in één beweging wordt verwijderd

  9. NIET NAMASSEREN, het geneesmiddel mag niet in hoger gelegen huidlagen terecht komen o.w.v. gevaar voor irritatie

  10. Kleef eventueel een pleister op de insteekplaats

b) De intramusculaire inspuiting met air lock techniek

Enkel de stappen die anders verlopen, worden volledig uitgeschreven

• 1. Net voor het toedienen van de inspuiting (Stap 6), trek je enkele 10-den lucht op. Deze tik je tegen de stamper aan

  2. Wanneer het medicament toegediend is (volgens de procedure hier boven beschreven) wordt een kleine hoeveelheid lucht ingespoten, zodat bij terugvloei niet de medicatie maar wel de lucht terugvloeit

  3. NIET NAMASSEREN, medicament moet diep in het spierweefsel blijven om geen irritatie te zorgen in hoger gelegen huidlagen

c) De intramusculaire inspuiting met versteken

• 1. In dit geval heb je 2 verschillende medicamenten die via intramusculaire toegediend worden, maar die niet samen in 1 spuit mogen worden opgetrokken o.w.v. Incompatibiliteit

  2. Er worden 2 spuiten klaargemaakt. Op de ene spuit plaats je al een intramusculaire naald, op de andere spuit laat je de optreknaald losjes opzitten

  3. Vanaf het moment dat de naald is ingebracht, moet deze STEEDS GEFIXEERD worden

  4. Wanneer medicament 1 toegediend is, trek de naald een 2-tal cm terug (in het subcutane weefsel) en versteek richting crista iliaca

  5. Verwijder de spuit, monteert de 2de spuit op de intramusculaire naald, doe een BLOEDVATCONTROLE

  6. Spuit het medicament traag in. Verwijder de naald. NIET NAMASSEREN.7

Nazorg

zorgvrager

• • Vraag hoe de zorgvrager de inspuiting heeft ervaren

  • Installeer de zorgvrager op de door hem/haar aangegeven manier.

  • Check of de zorgvrager nog vragen of noden heeft

  • Leg het oproepensysteem binnen handbereik

kamer

• Zet het nachttafeltje binnen handbereik

• Plaats het oproepsysteem binnen handbereik

• Ruim de kamer op

• Open de bed- en raamgordijnen

• Doe het aanwezigheidslichtje uit 

• Breng het bed weer op de juiste hoogte ifv de zorgvrager

materiaal

• • Ruim het gebruikte materiaal op gepaste wijze op, in het gepaste wegwerprecipiënt

verplegende

• • Pas de correcte handhygiëne toe

  • Noteer in de medicatiefiche dat de inspuiting toegediend is

  • Rapporteer bijzonderheden m.b.t. inspuiting, werking en nevenwerking van het geneesmiddel

Bronnen:

• • Baeyens.G., Francken.H., Van Caenegem.A., Van Dooren.l., Van Herck.E., Vanleke.M, Willems.E.. (2008). Inspuitingen. Onuitgegeven nota's bij de opleiding verpleegkunde. Hoger instituut voor Verpleegkunde, Turnhout.

  • Geeraert B, de Vaal W, De Meester K en De Vuysere S. Intramusculaire inspuiting: een evidence-basedprocedure. Verpleegkunde. 2010; 25 (4): 13-17. 

  • Bekebrede S en Storm M. Desinfectie voor injectie, heeft dat zin? Nursing. 2009; 15 (11):35. 

  • (2008). Stappenplannen, Technisch Verpleegkundige verstrekkingen.Leuven: Elsevier Gezondheidszorg 

  • Digitale bronnen: Gevonden op het internet op 23 oktober 2012: http://www.skillslab.ugent.be

Laatste aanpassing: 25/06/2019